Табасаран чĕлхи

Табасаран чĕлхи (Табасаран чӀал) — табасаран халăхĕн чĕлхи, ытларах Дагестанра пурăнаççĕ.

Табасаран чĕлхи
Тăван ячĕ: Табасаран чӀал
Патшалăхсем: РФ
Регионсем: Дагестан
Официаллă статус: Дагестан
Калаçакансен пур йышĕ: 126 136 сын[1]
Классификаци
Категори: Еврази чĕлхисем
Çурçĕр кавказ мăн çемье
Нах-дагестан семьи
Лезгин ушкăнĕ
Çырулăх: табасаран алфавичĕ
Чĕлхе кочĕсем
ISO 639-1:
ISO 639-2:
ISO 639-3: tab
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика

Нах-дагестан çемьин Лезгин турачĕ шутне кĕрет[2][3]. Çывăх чĕлхе — лезгин чĕлхи, уйрăмах, агуль чĕлхи[3], вĕсемпе вăл тухăç лезгин чĕлхисен кĕçĕн туратне туса хурать.

1928 çултанпа çырулăхĕ латин никĕсĕпе пулнă, 1938 çултанпа — вырăс алфавичĕн никĕсĕпе.

Табасаран чĕлхипе «Табасарандин нурар», «Аку хяд», «Ас-Салам», «Табасарандин сес» хаçатсем тухаççĕ.

Çырулăхĕ тӳрлет

Хальхи табасаран алфавичĕ[4]

А а Аь аь Б б В в Г г Гъ гъ Гь гь Д д
Е е Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Къ къ
Кь кь КӀ кӀ Л л М м Н н О о П п ПӀ пӀ
Р р С с Т т ТӀ тӀ У у Уь уь Ф ф Х х
Хъ хъ Хь хь Ц ц ЦӀ цӀ Ч ч ЧӀ чӀ Ш ш Щ щ
ъ ы ь Э э Ю ю Я я Ӏ '

Лингвистика характеристики тӳрлет

Асăрхавсем тӳрлет

  1. ^ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
  2. ^ Ханмагомедов Б.-Г. К. Табасаранский язык // Языки мира: Кавказские языки. — М., 1999. «Табасаранский язык относится к лезгинской группе дагестанских языков».
  3. ^ 1 тата 2 Магометов А. А. Табасаранский язык (Исследования и тексты). — Тбилиси, 1965. 398 с.: «Табасаранский язык относится к лезгинской группе дагестанской ветви иберийско-кавказских языков. Из лезгинских языков к табасаранскому наиболее близок агульский язык.» (Стр. 1)
  4. ^ Ханмягьмадов Б. Гь., Къурбанов Къ. К. Букварь: Гъуларин мектебарин сабпи классдиз учебник. — Мягьячгъала: ООО «Издательство НИИ педагогики», 2007. — ISBN 978-5-94328-256-0

Литература тӳрлет

  • Алексеев М. Е., Шихалиева С. Х. Табасаранский язык. — М.: Academia, 2003. ISBN 5-87444-196-4
  • Магометов А. А. Табасаранский язык: Исследование и тексты. — Тбилиси, 1965.
  • Народы Кавказа. Т. 1. — М., 1960.
  • Услар П. К. Этнография Кавказа. Языкознание. VII. Табасаранский язык. Тбилиси, 1979. — 1072 с.

Сăмахсарсем тӳрлет

  • Гаджиев А. Русско-табасаранский школьный словарь. Махачкала: Дагучепдгиз, 1957.
  • Генко А. Н. Табасаранско-русский словарь / Под общей редакцией д-ра филол. наук, проф. М. Е. Алексеева; Институт языкознания РАН. — М.: Academia, 2005. — 800 экз. — ISBN 5-87444-167-0 (куç.) (1930-мĕш çç. хатĕр.)
  • Ханмагомедов Б. Г.-К., Шалбузов К. Т. Табасаранско-русский словарь. — М.: Наука, 2001. 477 с. ISBN 5-02-022620-3. Включает грамматический очерк табасаранского языка, сост. К. К. Курбановым (с. 395—476).

Каçăсем тӳрлет

 
«Викисăмахсар» логотипĕ

Шаблон:Нах-дагестан чĕлхисем