Литвяк Лидия Владимировна
Ли́дия (Лилия) Влади́мировна Литвя́к (18 çурла 1921 — 1 çурла 1943) — Совет Союзĕн Паттăрĕ, лётчик-истребитель, авиазвено командирĕ, гварди кĕçĕн лейтенанчĕ. 22 çул тултаричченкх Миус-фронт патĕнче çапăçса пуçне хунă. Вилнĕ хыççăн икĕ хутчен хисепне — лейтенанта çити 1943 çулта тата аслă лейтенанта çити 1990 çулта — хăпартнă.
Биографи
тӳрлетЛидия (Лиля) Литвяк Мускавра 1921 çулхи çурлан 18-мĕшĕнче çуралнă.
Хĕсметри ĕçсем
тӳрлет| Период | Чаç | Çĕнтерӳсем |
| 1942
|
586 ИАП
(женский ИАП) |
3 |
| çурла - 1942 | 586 ИАД | |
| авăн - 1942 | 437 ИАП
201 ИАД | |
| авăн - 1942 | 287 ИАД | |
| 1942 | 9 ГвИАП | 3 |
| 1942 — çурла, 1943 | 296 ИАП (малашек - 73 ГвИАП) |
5 |
| çурла, 1 - 1943 | 73 ГвИАП | çапăçура пуçне хунă |
Пурĕпе вĕçнĕ: 168
Пурĕпе çĕнтернĕ: 12 (+ 4 группăра)
Тӳпери çĕнтерӳсем
тӳрлет| Дата | Пĕтернĕ самолёт тĕсĕ | Çĕнтернĕ вырăн | Мĕн çинче вĕçнĕ | Кам хутшăннă |
| çурла, 1942 | Ю-88 (в группе) | - | Як-1 | |
| авăн, 13 - 1942 | Ю-88 | Сталинград | Як-1 | Беляева Раиса |
| авăн, 13 - 1942 | Me-109 | Сталинград | Як-1 | Беляева Раиса |
| авăн, 27 -1942 | Ю-88 | Сталинград | Як-1 | Данилов (командир 287 иад), Хвостиков (командир 437 иап), Шутов (комэск из 437 иап), Дранищев, Беляева |
| авăн, 27 - 1942 | Me-109 (группăра) | Сталинград | Як-1 | Данилов, Хвостиков, Шутов, Дранищев, Беляева |
| раштав, 1942 | Do-217 | Сталинград | Як-1 | |
| нарăс, 11 - 1943 | Ju-87 | - | Як-1 | Баранов Н. И. |
| 11 февраля 1943 | FW 190 (группăра) | - | Як-1 | Баранов Н. И. |
| пуш, 22 - 1943 | Ю-88 | Ростов-на-Дону | Як-1 | |
| пуш, 22 - 1943 | Me-109 | - | Як-1 | |
| çу, 5 - 1943 | Me-109 | - | Як-1 | |
| çу, 7 - 1943 | Me-109 | - | Як-1 | |
| çу, 31 - 1943 | Аэростат | - | Як-1 | хушнă ĕçе пĕчченех тунă (Хĕрлĕ Ялав орденĕ) |
| ута, 16 - 1943 | Ю-88 | - | Як-1 | |
| утă, 16 - 1943 | Me-109 (в группе) | - | Як-1 | |
| утă, 19 - 1943 | Me-109 | - | Як-1 | |
| утă, 21 - 1943 | Me-109 | - | Як-1 | |
| çурла, 1 - 1943 | Me-109 (в группе) | - | Як-1 | ведомый Александр Евдокимов |
| çурла, 1 - 1943 | Me-109 | - | Як-1 | ведомый Александр Евдокимов |
Чысланисем
тӳрлетФильмсем
тӳрлет- Фильм «Дорогами памяти» 1979, ЦСДФ (РЦСДФ), 18 мин. Режиссёр: Андриканис Е.
- Л. В Литвяк палăкĕ пирки калав.
- 2014 çул, пĕрремĕш фильм «Лиля», «Прекрасный полк» док. фильмсен серийĕ. Лидия Литвяка халалланă,. Режиссёр Александр Капков.
- 2013 çулта «Истребители» (реж. А. Мурадов) сериал тухнă. Лидия Литовченко (Лидия Литвяк) сăнарне Е. Вилкова вылянă.
- 2008 çулта Strike Witches аниме тухнă, Сани Литвяк вупкăнăн прототипĕ - Лидия Литвяк.
https://shikimori.org/characters/14139-sanya-v-litvyak 2016 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.
Литература
тӳрлет- Литвяк Лидия Владимировна // Кавалеры ордена Славы трёх степеней: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии Д. С. Сухоруков. — М.: Воениздат, 2000. — 10 000 экз. — ISBN 5-203-01883-9
- Овчинникова Л. П. Женщины в солдатских шинелях. — Волгоград: Ниж.-Волж. кн. изд-во, 1987. — 47 с.
- Золотая Звезда москвича. М., 1963.
- Советские асы. — М.: «Восточный фронт», 1996.
- Gian Piero Milanetti . — Istituto Bibliografico Napoleone, Rome, Italy, 2013. — ISBN 9788875651466
- Виноградова Л. Защищая Родину. Летчицы Великой Отечественной. — М.: Азбука-Аттикус, КоЛибри, 2015. — ISBN 978-5-389-09900-5
- Ӳнер ĕçĕсем
- Кравцова Н. Ф. Вернись из полёта. — М., 1971; 1979.
- Аграновский В. А. Белая лилия: Документальная повесть. — М., 1979 (Человек среди людей).
- дополненное издание повести «Белая лилия» в сборнике Аграновского «Лица: Повести и очерки». — М., 1982.
Асăрхавсем
тӳрлетКаçăсем
тӳрлет
- Стихотворение "Белая Лилия" https://poembook.ru/poem/1024654-belaya-liliya
- Л. Сепульведа. Белые Розы Сталинграда // «Скапсис».
- Пётр Власов. Белая Лилия Сталинграда.
- Александр Скороход. Ахтунг! Ахтунг! В небе «белая лилия»!
- Обстоятельства гибели Литвяк.
- Небесная Диана. Лидия Литвяк.
- Фильм «Дорогами памяти» 1979, ЦСДФ (РЦСДФ), 18 мин. Режиссёр: Андриканис Е.
- О воздушных сражениях, любви и смерти гвардии лейтенанта командира звена 73 гвардейского истребительного авиационного полка Лилии Литвяк.
- бывший летчик 73 ГвИАП Радченко Евгений Алексеевич о Литвяк и Будановой.
- Музей Краснолучской гимназии № 1 им. Л. Литвяк 2016 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ..
- Рассказ об истории памятника Л. В. Литвяк.
- Сталинград, девушки, самолёты.