Колхоз
Колхоз — пĕрлешӳллĕ хуçалăх. СССРта ялсенчи хуçалăх форми пулнă. Колхозри ĕç хатĕрĕсем (çĕр, выльăх-чĕрлĕх) хуçалăхра тăракан çынсен аллисенче пулнă. Туса илнĕ çимĕçсене çынсен хушшинче пайланнă. Хуçалăх хуçине, председателе, халăх пĕрле суйланă. Председателе пулăшмашкăн колхоз правленине суйланă.
Истори тӳрлет
Чи малтанах «колхоз» сăмахпа виçĕ тĕслĕ хуçалăха палăртнă: пĕрлехи çĕрпе ускуракан юлташлăх (ПÇУЮ), ял хуçалăх эртелĕ, ял хуçалăх коммуни. 1938 çулта Совет Пĕрлешĕвĕнче ялсенче ĕçлекен коллектив форми — яд хуçалăх эртелĕ кăна юлнă, каярах ăна колхоз теме тытăннă
Хальхи Раççейре колхоз — коопераци енĕпе ĕçлекен хуçалăх. 1990 çулсенче нумай колхоз саланса кайнă, ĕçлеме пăрахнă. Намайăшĕ çав вăхăт хыççăн хуçалăха пĕрлешӳллĕ енĕпе ертсе пыраççĕ.
Колхозăн урăх çĕршывсенчи аналогĕсем: кибуц (Израиль), «халăх коммунисем» (Китай, «Мăн сикĕ» тапхăрĕнче).
Литература тӳрлет
- Колхоз // Кварнер — Конгур. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 12)
- Бюджетные обследования колхозников Свердловской области 1935—1953 гг. Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта. Колхозная жизнь на Урале. 1935—1953 / Составители X. Кесслер, Г. Е. Корнилов. — М.: «Российская политическая энциклопедия» (РОССПЭН), 2006. — 912 с. — (Документы советской истории).
- Справочник председателя колхоза, ОГИЗ, Государственное издательство колхозной и совхозной литературы Архивленĕ 28 Юпа уйӑхӗн 2020 çулта.. М.: «Сельхозгиз», 1941.
- Колхозное право Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. — М.: Государственное издательство юридической литературы, 1950.
- Колхозы в 1929 г. (Итоги сплошного обследования колхозов) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Государственное планово-хозяйственное издательство, 1931
- Коллективизация советской деревни (Предварительные итоги сплошных обследований 1928 и 1929 гг) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Статиздат ЦСУ СССР, 1939
- Коллективизация советской деревни Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта. . М.: Статиздат ЦСУ СССР, 1930
- Колхозы СССР (Статистический справочник) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Книгосоюз, 1929
- Колхозное строительство СССР Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Издательство Колхозцентра СССР и РСФСР, 1931
- Колхозы весной 1931 года (Статистическая обработка отчётов колхоза об итогах весеннего сева 1931 года) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Сельколхозгиз, 1932
- О производительности труда в колхозах Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Изд. ГОСПЛАНА СССР и В/О СОЮЗОРГУЧЕТ, 1935
- МТС и колхозы в 1936 году (Статистический сборник) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: Государственное издательство колхозной и совхозной литературы «Сельхозгиз», 1937
- Колхозы во второй сталинской пятилетке (Статистический сборник) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М., Л.: Госпланиздат, 1939
- Производительность и использование труда в колхозах во второй пятилетке Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М., Л.: Госпланиздат, 1939
- Колхозы СССР (Краткий статистический сборник) Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.. М.: «Финансы и статистика», 1988.
- Записная книжка председателя колхоза 1952 Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.
- Записная книжка председателя колхоза 1955 Архивленĕ 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 çулта.