Иврит
Иври́т (עִבְרִית — «еврей чĕлхи») — семит çемьин чĕлхи, Израилĕн патшалăх чĕлхи, хăшпĕр еврей диаспора чĕлхи; ивритăн авалхи хорми (хăш чухне ăна Авалхи еврей чĕлхи теççĕ) — иудаизмăн йăла чĕлхи. Хальхи иврита чĕртнĕ те пуплеве кĕртнĕ, XX ĕмĕрте Израиль Патшалăхĕн официаллă чĕлхи пулса тăрать.
Иврит | |
---|---|
Тăван ячĕ: | עברית |
Патшалăхсем: | Израиль тата ур. |
Официаллă статус: | Израиль |
Классификаци | |
Категори: | Еврази чĕлхисем |
Афрази макроçемьи | |
Çырулăх: | еврей алфавичĕ |
Чĕлхе кочĕсем | |
ISO 639-1: | he |
ISO 639-2: | heb |
ISO 639-3: | heb |
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика |
Иврита чĕртни
тӳрлетИврит СССР-та
тӳрлет
Ячĕ
тӳрлетÇырăвĕ
тӳрлетВуланни
тӳрлетСасăланин символĕ |
Сасăлани ячĕ |
Графика символне çырни | Епле вуланать |
---|---|---|---|
ַ | Патах | сасă палли айĕнчи горизонталь йĕрĕ | а |
ָ | Камац | «т» сасă палли айĕнчи паллă | а |
ֵ | Цере | Сасă палли айĕнчи икĕ пăнчă, горизонтальлĕ вырнаçнă | э |
ֶ | Сэголь | Сасă палли айĕнчи виçĕ пăнчă, çĕрелле пăхакан пĕр тан енлĕ виçкĕтеслĕх евĕр |
э |
ִ | Хирик | Сасă палли айĕнчи пăнчă | и |
י ִ | Хирик с йод | Сасă палли айĕнчи пăнчă, хыççăн йод сасă палли | и |
ֹ | Холам хасэр | Сасăран çӳлти пăнчă | о |
וֹ | Холам мале | Çӳлти пăнчăллă сасă палли | о |
ָ | Камац катан | «т» паллă, сасă палли айĕнче (камац пекех) | а |
ֻ | Куббуц | Сасă палли айĕнчи виçĕ пăнчă, диагональпе | у |
וּ | Шурук | Ăшĕнче пăнчăлла вав сасă палли | у |
Сасă паллисем
тӳрлет- Тĕп статья: Еврей алфавичĕ
Еврей алфавиче 22 сас паллинчен тăрать. Уçă сассисем çук, сăмахĕсем хупă сасăпа кăна тытăнаççĕ. Çырма сылтăм енчен сулахай енне çыраççĕ, пысăкларан çыракан буквисем çук.
Сасă палли | Хисеп палăртăвĕ (гематри) |
Ят | Транслитераци | Пуплев (МФА) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
пуç. ср. |
вĕç. | Стандарт | Ашкенази | Иврит | Вырăс | Тĕнче | Ансат | Израиль | Ашкенази | Сефард | Реконструкци | ||
Мишна | Библ. | ||||||||||||
א | 1 | А́леф | А́леф | אָלֶף | ' | ʾ | ' | [ ʔ, - ] | [ — ] | [ ʔ, - ] | [ ʔ, - ] | [ʔ ] | |
ב | 2 | Бет (вет) | Бейс (вейс) | בֵּית | б, в | b, ḇ | b, v | [ b, v ] | [b, v~v̥ ] | [ b, b~β~v ] | [ b, β ] | [ b ] | |
ג | 3 | Ги́мель | Ги́мель | גִימֶל | г | g, ḡ | g | [ ɡ ] | [ɡ~ɡ ̊] | [ ɡ, ɡ~ɣ ] | [ ɡ, ɣ ] | [ ɡ ] | |
ד | 4 | Да́лет | До́лес | דָלֶת | д | d, ḏ | d | [ d ] | [ d~d̥ ̊] | [ d̪~ð ] | [ d̪, ð ] | [ d ̪] | |
ה | 5 | хе | хэй | הֵא | (h), х, г | h, Ḏ | h | [ h~ʔ, - ] | [ h, — ] | [ h, — ] | [ h, — ] | [ h ] | |
ו | 6 | Вав | Вов | וָו | в, у, о | w | w | [ v ] | [ v~v̥ ] | [ v ] | [ w ] | [ w ] | |
ז | 7 | За́ин | За́ин | זַיִן | з | z | z | [ z ] | [ z~z̥ ] | [ z ] | [ z ] | [ dz ] | |
ח | 8 | Хэт | Хэс | חֵית | х | ḥ | h`, x | [ χ~ħ ] | [ x ] | [ ħ ] | [ ħ, x ] | [ ħ, x ] | |
ט | 9 | Тэт | Тэс | טֵית | т | ṭ | t` | [ t ] | [ t ] | [ t̪ ] | [ t̪ˁ ] | [ t̪ʼ ] | |
י | 10 | Йод | Йуд | יוֹד | й | y | y | [ j ] | [ j ] | [ j ] | [ j ] | [ j ] | |
כ | ך | 20 | Каф (хаф) | Коф (хоф) | כָּף | к, х | k, ḵ | k, kh | [ k, χ ] | [ k, x ] | [ k, x ] | [ k, x ] | [ k ] |
ל | 30 | Ла́мед | Ло́мед | לָמֶד | л | l | l | [ l ] | [ l~ɫ ] | [ l ] | [ l ] | [ l ] | |
מ | ם | 40 | Мем | Мем | מֵם | м | m | m | [ m ] | [ m ] | [ m ] | [ m ] | [ m ] |
נ | ן | 50 | Нун | Нун | נוּן | н | n | n | [ n ] | [ n ] | [ n̪ ] | [ n̪ ] | [ n̪ ] |
ס | 60 | Са́мэх | Со́мэх | סָמֶך | с | s | s | [ s ] | [ s ] | [ s ] | [ s ] | [ ts ] | |
ע | 70 | А́ин | А́ин | עַיִן | ` | ` | ` | [ ʔ ~ ʕ, – ] | [ — ] | [ ʕ, ŋ, – ] | [ ʕ, ɣ ] | [ ʕ, ɣ ] | |
פ | ף | 80 | Пэ (фэ) | Пэй (фэй) | פֵּא | п, ф | p, ph | p, ph | [ p, f ] | [ p, f ] | [ p, f ] | [ p, ɸ ] | [ p ] |
צ | ץ | 90 | Ца́ди | Цо́ди, цо́дик | צָדִי | с, ц | ṣ | s` | [ ʦ ] | [ ʦ ] | [ ʦ ] | [ sˁ ] | [ʦʼ, ʧʼ, t͡ɬʼ] |
ק | 100 | Коф | Куф | קוֹף | к | k | k | [ k ] | [ k ] | [ k ] | [ q ] | [ kʼ ] | |
ר | 200 | Рэш | Рэйш | רֵיש | р | r | r | [ ʁ ] | [ ʀ ] | [ r~ɾ ] | [ ɾ ] | [ ɾ ] | |
ש | 300 | Шин (син) | Шин (син) | שִין | ш, с | š, ś | sh, lh | [ ʃ, s ] | [ ʃ, s ] | [ ʃ, s ] | [ ʃ, ɬ ] | [ ʧ, t͡ɬ, s ] | |
ת | 400 | Тав | Тов (сов) | תָו | т | t, ṯ | t, th | [ t ] | [ t, s ] | [ t̪, θ ] | [ t̪, θ ] | [ t̪ ] |
Асăрхавсем
тӳрлет- Израильте ытларах ашкенази ят элементлă сасă паллисемпе усă кураççĕ.
- Таблицăра кăтартнă вырăс транслитераци, тĕп тӳрех мар.
Вĕçĕнчи сас паллисем
тӳрлетПиллĕк сас палли икĕ тĕрлĕ çырăнать — пĕрри сăмах пуçламăшĕнче тата варринче, тепри сăмахăн вĕçĕнче:
Сăмахăн пуçламăшĕнче тата варринче | Сăмахăн вĕçĕнче | ||
---|---|---|---|
Каф | כ כ |
Каф-софит | ך ך |
Мем | מ מ |
Мем-софит | ם ם |
Нун | נ נ |
Нун-софит | ן ן |
Пей | פ פ |
Пей-софит | ף ף |
Цадик | צ צ |
Цадик-софит | ץ ץ |
Çавăн пекех
тӳрлетКаçăсем
тӳрлет- Электронлă еврей энциклопединче статья пур «Иврит чĕлхи»
- Иврит чĕлхен кĕске кун-кун-çулĕ 2008 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ., Хаим Рабин.
- Иврита чĕретни 2004 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ., Бен-Йехуд Элиэзе.
- Шумерсенчен пуçласа паянкунчченхи азбука эволюцийĕ(ĕçлемен каçă)
- Календарь, Гезертан 2009 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.
- Иврит миме витĕр
- Виртуаллă Ульпан: авалхи тата хальхи иврит, грамматикăпа лексика 2012 ҫулхи Ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче архивланӑ.
- Хальхи иврит (акăлч.)
Сăмахсарсем
тӳрлет- Онлайн иврит сăмахсарĕ, Пысăк иврит-вырăс тата вырăс-иврит сăмахсарĕ, ред. тухтăр Б. Подольский
- Иврит пирки темиçе ыйту сине хурав 2004 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ., «Глобус Израиля»
- Иврит тата ытти семит челхисем çинчен порталх 2010 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ.
- Иврита куçармалли программа — вырăсла ТЕРУС 2.1 тата сăмахсарсем 2009 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
- Еврей чĕлхисем: иврит, идиш, вĕренӳ кĕнекисем, хăйне май вĕренӳ кĕнекисем, сăмахсарсем, грамматика