Вунă çĕмрен тĕрĕкĕсем
Вуннă çĕмрен тĕрĕкесем (он ок будун) - Анăç Тĕрĕк хаканлăхĕнчи пиллĕк нушиби тата пиллĕк тулă йăхĕн пĕрлешĕвĕ.
Пĕрлехи хыпарсем тӳрлет
Чэнь Чжунмянь каланипе, анăç тĕрĕкĕсене вуннă йăха уйăрни тахçанах пулнă, çавăнпа та Цзю Тан Шу[1] хроникинче "кĕтмен çĕртен патшалăх вуннă йăха саланнă" тенине историе çыракансем ютçĕр ĕçĕсене пĕлменнине кăтартать[2].
Кун-çулĕ тӳрлет
635 çулта дулу тата нушиби йăхĕсем хăйтытăмлăхне çĕнтерсе илнĕ те хăйсен сумлă ăратсенчен пуçлăхсене суйланă. Кашни пуçлăха чыс тивĕçлĕхĕпе шад майĕпе, т. с. Тиккĕпе, танлаштарнă. Вĕсенчен кашнине влаç символне пĕлтерекен çĕмрене панă, çакăнтан ĕнтĕ "вуннă çĕмрен тĕрĕкĕсем" палăрту çуралать. Пĕрлешĕве кĕнĕ дулу тата нушиби йăхĕсене Чу юханшывĕ уйăрнă пулнă[3].
Çав. пекех тӳрлет
Асăрхавсем тӳрлет
- ^ Лю Сюй. Цзю Тан Шу (Старая хроника государства Тан). Пекин, Бо-на, 1958, гл. 194Б, с.3а, 14.
- ^ Чэнь Чжунмянь. Си туцзюе шиляо. Буцюе ши каочжэн. (Материалы по истории западных тюрков. Дополнения и исправления. Пекин, 1958, С.13.
- ^ Н. Я. Бичурин. Собрание сведений..., т. 1. стр. 286; Иакинф Бичурин История Тибета..., 1, стр.138; С. Chаvannes Documents..., p. 56.