Бессель Фридрих Вильгельм
Фридрих Вильгельм Бессель – (22.7.1784, Минден, Вестфали (халь Германи)- 17.3.1846, Кёнигсберг, Прусси (халь Калининград, Раççей)) - математика тата астрономи енĕпе ĕçленĕ ăсчах. Параллакс тĕпченĕ. кометин орбитине шутланă. Кёнигсберг обсерваторийĕн никĕслекенĕ тата директорĕ. 75000 çалтăрăн вырăнне тупса çăлтăрсен каталогĕсене хатерленĕ. 1838-мĕш çулта Акăш 61 çалтăрăн çултлăкри параллаксне виçнĕ. 1841-мĕш çулта нумай виçене шута илсе Çĕрĕн эллипсоичĕн анлăшне шутланă. Геодезипе картографинче ку элопсоидпа ХХ-мĕш ĕмĕрĕн çурриччен анла уса курнă. 1844-мĕш çулта Шурă карлик[1] Сириусăн тата Проционăн начар куранакан çăлтăр спутниксем пулнине каланă.
| Бессель Фридрих Вильгельм | |
| ним. Friedrich Wilhelm Bessel | |
 | |
| Çуралнă вăхăт: | Утă, 22, 1784 |
|---|---|
| Çуралнă вырăн: | Минден, Вестфали (халь Германи) |
| Вилнĕ вăхăт: | пуш, 17, 1846 |
| Вилнĕ вырăн: | Кёнигсберг, Прусси (халь Калининград, Раççей) |
| Патшалăх: | |
| Ăслăх сфери: | математика тата астрономи |
| Ăсчах степенĕ: | ăслăх тухтарĕ |
| Паллă вĕренекенсем: | Ф. В. А. Аргеландер |
| Паллă: | çăлтăрсен параллаксне уçакан, çĕр эллипсоичĕн аслăшне тĕпчекен |
Чыславсем
тӳрлетЛаланд парни (1811) Король астрономи пĕрлехен ылтăн медалĕ (1829 тата 1841)
Фотогалерея
тӳрлет-
1984-мĕш çулхи Анăç Германин почта марки -
Уйăх çинчи Бессель кратерĕ -
Бременти Бесель палăкĕ -
Бременти палăк çине çырни
Вуламалли
тӳрлет- Бессель, Фридрих Вильгельм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- Багратуни Г. В. Жизнь и геодезические исследования Ф. В. Бесселя. — М.: Геодезиздат, 1961.
- Колчинский И.Г., Корсунь А.А., Родригес М.Г. Астрономы. Биографический справочник. — Киев: Наукова думка, 1977.
- Лавринович К. К. Фридрих Вильгельм Бессель (1784—1846). К 200-летию со дня рождения // Историко-астрономические исследования, вып. XVII. — М.: 1984.
- Лавринович К. К. Фридрих Вильгельм Бессель. М.: Наука, 1989.- 320 с. ISBN 5-02-005884-X
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ On the proper motions of Procyon and Sirius (акăлч.). Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (12/1844). çăлкуçран архивланă 23 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 22 Утӑ уйӑхӗн 2009.
Каçăсем
тӳрлет- Астрономы мира. Фридрих Вильгельм Бессель. К 220-летию со дня рождения
- Бессель Фридрих Вильгельм, Астрономы (Биографический справочник)
- Фридрих Вильгельм Бессель
- БЕССЕЛЬ, ФРИДРИХ ВИЛЬГЕЛЬМ
- Наука и техника: Астрономия
- Здесь была астрономическая обсерватория Фридриха Вильгельма Бесселя. There was an astronomical observatory of Friedrich Wilhelm Bessel here 2017 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ. — фотография могилы Фридриха Вильгельма Бесселя на месте бывшей Кёнигсбергской обсерватории