Банк

«Банкир» ыйтни кунта куçать; çавăн пекех урăх пĕлтерĕшсене пăхăр.

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Банк (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Банк (итал. banco — укçа улăштаракан лавкки, сĕтелĕ) — финанс-кредит институчĕ, унăн тĕп ĕçĕ-пуçĕ — юридици йĕркеленӳлĕхсене тата çынсене укçа-тенкĕпе тивĕçтересси.

....

Банк мар кредит йĕркеленӳлĕхĕ — «О банках и банковской деятельности» Федераллă саккунпа палăртнă уйрăм банк операцисене ирттерме ирĕклĕ кредит йĕркеленӳлĕхĕ . Банк йĕркеленӳлĕхсен банк мар операцисене Раççей Банкĕ тытса тăрать.

Ют патшалăх банкĕ — ют патшалăх çĕрĕнче регистрациленĕ ют патшалăх саккунлăхĕпе çакăн пек йышăннă банк.

Раççей Федерацийĕн банк системи шутне Раççей банкĕ, кредит организацисем, çаплах филиалĕсем тата ютçĕр банк элчелехĕсем кĕреççĕ.^[1]

Устав капиталĕ тӳрлет

1970

Кредит йĕркелĕвĕн операцисем тӳрлет

Банк операцисем шутне кĕреççĕ:

çын тата юридици харпăр укçи-тенкине тата депозита (ыйтса иличчен тата пĕр хушă вăхăта) вырнаçтарни;
явăçтарнă укçа-тенкĕне хăй ячĕпе тата хăй шучĕпе ĕçе вырнаçтарни;
банк шутне çын тата юридици харпăр валли уçни тата тытса пыни;
çын тата юридици харпăр хушнипе шутсен татăлу ĕçне иттересси, банк-корреспондент валли те, вĕсен банк шучĕ урлă;
укçа-тенкĕ, вексель, тӳлев тата расчёт докуменчĕсен инкассацийĕ тата çынсене тата юридици харпăрçăна касса урлă укçа куçарасси;
ют патшалăх укçине сутса-илесси (наличной и безналичной форме?)
хывма укçа явăçтарасси тата хаклă металл сутса вырнаçтарасси;
банк гарантине пани;
çын хушса каланипе укçа хатĕрĕсене банк счетне уçмасăрах (почтă куçарăвĕсемсĕр пуçне) куçарать.

Кредит йĕркелĕвĕ, асăннă операцисемсĕр пуçне, çак ĕçсене туса парать:

хаклă металсемпе, ахах-мерченпе Раççей Федераци саккунлăхĕпе килĕшӳллĕ операцисене туса пыни;
çынна ятарлă документсемпе хаклă япаласене упрамалли пӳлĕмсене е вĕсенчи сейфсене арендăна парать;
лизинг операцисене тăвать;
канашпа (консультаци) тата хыпарпа (информаци) пулăшать.

Кредит йĕркелĕвĕ урăх операцисене Раççей Федераци саккунĕсемпе килĕшӳллĕ туса пырать.

Банк, кредит парса, тупăш укçа тума пултарать. Укçа тăвас ĕçе кивçен (кредит) саралăвĕ е кредит мультипликацийĕ (Банк мультипликаторĕ статьяна пăхăр) теççĕ.

Банк тупăшĕ тӳрлет

Банк тăкакĕ тӳрлет

Кашни коммерци йĕркеленӳлĕхĕн тупăш та, тăкак та пур, банк та çавăн пекех ĕçлет.

Банк тăкакĕсене çапла пайламалла: укçа хывакансем умĕнчи шантару тăкакĕ, налоги, расходы на кулленхи ĕçлĕх тата аталану тăкакĕ, бонуспа дивиденд тӳлемелли тăкак.

Укçа хывакансен укçипе банк кирлĕлĕх валли усă курни — банк укçă хывакансенчен кивçен илнине пĕлтерет. Пĕрмаях çакăн пек кивçене илни банкăн шалти парăмне ӳстерет, вăлах çак кредит йĕркеленӳлĕхе дефолт патне çитерме пултарать.

Право йĕрки тӳрлет

Кивçен йĕркин ĕçĕ-пуçĕ тӳрлет

Филиалсемпе элчелĕхсем тӳрлет

Кредит йĕркелĕвĕн филиалĕ унăн вырăнĕнчен аякра вырнаçнă тата унăн ячĕпе Раççей Банк лицензипе палăртнă банкăн пĕтĕм е хăш операцисене туса пыракан уйрăм пайĕ.

Кредит йĕркелĕвĕн элчелĕхĕ — унăн аякра вырнаçнă унăн интересĕсене тыса пыракан тата хӳтĕлекен уйрăм пайĕ. Кредит йĕркелĕвĕн элчелĕхĕ банк операцисене тума ирĕк паман.

Кредит йĕркелĕвĕн филиалĕсемпе элчелĕхĕсем юридическими лицами шутланмасть, ĕç-пуçне хăйне никĕсленĕ йĕркелӳ уставĕпе килĕшӳллĕ туса пырать.

Банк вăрттăнлăхĕ тӳрлет

Кредит йĕркелĕвĕн ĕçтĕшĕсем ирттернĕ операцисене, клиентсемпе корреспондентсен счётĕсемпе укçисем пирки, çаплах урăх хыпарсене вăрттăнлăхра тытмалла, ахартнех çак федераци саккунне хирĕç пулмасан.

Тĕнчери пысăк банксем тӳрлет

10 чи пысăк банк, консолидăланă активпа тӳрлет

2007 раштав, 31 тĕлнехи баланс хыпарĕсем, The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ банксăр пуçне (унăн баланс хыпарĕсем 2006 пуш, 31 тĕлне).

Вырăн	Патшалăх	Компани	Консолидăланă активсем (млрд АПШ дол.)
1	Аслă Британи Аслă Британи	Royal Bank of Scotland	3 783
2	Германи Германи	Deutsche Bank	2 954
3	Франци Франци	BNP Paribas	2 477
4	Аслă Британи Аслă Британи	Barclays	2 443
5	Франци Франци	Credit Agricole	2 068
6	Швейцари Швейцари	UBS	2 007
7	Франци Франци	Societe Generale	1 567
8	Нидерландсем Нидерландсем	ABN AMRO	1 499
9	Нидерландсем Нидерландсем	ING Bank	1 453
10	Япони Япони	The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ	1 363

10 пысăк банк пасар капиталĕпе тӳрлет

2006 çулхи çĕртме, 26 тĕлнехи хыпар, АПШ долларĕпе.

Вырăн	Патшалăх	Компани	Пасар капиталĕ (млрд АПш дол.)
1	АПШ АПШ	Citigroup	275
2	КХР КХР	ICBC	250
3	АПШ АПШ	Bank of America	230
4	Аслă Британи Аслă Британи	HSBC	200
5	АПШ АПШ	JPMorgan Chase	165
6	Япони Япони	Mitsubishi UFJ	145
7	Итали Итали	Unicredit	130 (2007)
8	АПШ АПШ	Wells Fargo	120
9	Швейцари Швейцари	UBS	110
10	Аслă Британи Аслă Британи	Royal Bank of Scotland	100

10 чи пысăк тупăшлă банксем тӳрлет

2006 çулхи хыпарсем АПШ долларĕ

Вырăн	Патшалăх	Компани	Тупăш (млрд АПШ дол.)
1	АПШ АПШ	Citigroup	22.13
2	АПШ АПШ	Bank of America	21.13
3	Аслă Британи Аслă Британи	HSBC	14.55
4	АПШ АПШ	JP Morgan Chase	14.44
5	Аслă Британи Аслă Британи	Royal Bank of Scotland	12.1
6	Швейцари Швейцари	UBS	9.79
7	АПШ АПШ	Goldman Sachs	9.34
8	АПШ АПШ	Wells Fargo	8.48
9	АПШ АПШ	Wachovia	7.79
10	АПШ АПШ	Morgan Stanley	7.45

Çавăн пекех пăхăр тӳрлет

Вуламалли тӳрлет

Фредерик C. Мишкин . — 7-мĕш кăларăм. — М.: «Вильямс», 2006. — 880 с. — ISBN 0-321-12235-6
Большой экономический словарь, 6-е изд., 2004 год, Редактор: Азрилиян А. Н., «Институт Новой Экономики», ISBN 5-89378-012-4.

Каçăсем тӳрлет

Раççей банкĕсен ассоциацийĕ Архивленĕ 31 Ҫу уйӑхӗн 2009 çулта.
Банки.ру - Информаци порталĕ
Раççей банкĕсен хыпар кĕнеки Архивленĕ 4 Ака уйӑхӗн 2009 çулта.
Банк энциклопедийĕ — Банкопедия.ру
РФ банкĕсен çĕнĕ хыпарĕсем
Немецких банкиров будет проще упрятать за решетку?
Раççей банкĕсен çĕнĕ хыпарĕсем, рейтингĕ
http://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=7226067 10 крупнейших банков по версии журнала Economist на 26 Июня 2006 года.
Bankersalmanac.com — Top 50 Banks in the World

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.

Асăрхавсем тӳрлет

^ Цифра банк карттисем кӑларни(ĕçлемен каçă)

[1] Цифра банк карттисем кӑларни(ĕçлемен каçă)

[1]