Архимед саккунĕ

Архиме́д саккунĕ — гидростатика тата аэростатика саккунĕ: шĕвек е газ ăшĕнчи ĕскер тĕлĕшпе вăл хĕссе кăларнă япалалăхăн йывăрăшĕ чухлĕ тапса кăларакан вăй пур. Саккуна Архимед пирĕн эрĕчченхи III ĕмĕрте тупса палăртнă. Çав тапса кăларакан вăйа çавăн пекех Архимедла вăй е гидростатикăлла (аэростатикăлла) çĕклев вайĕ теççĕ (анчах та ăна ĕскер таврашĕнчи шĕвек е газ юхăмне кура пулакан аэро- тата гидродинамикăлла çĕклев вăйĕпе пăтраштармалла мар).

Ĕскер ишевĕ. Архимед вăйĕ ($F_{A}$) ĕскерĕн йывăрăшне ($F_{p}$) шайлаштарать:
$F_{A}=F_{p};$
ρ_ж g V_ж = ρ_т g V_т

Видеоурок: Архимед саккунĕ (вырăсла)

Архимед вăйĕ йывăрлăх вăйĕпе малсăлтавланать те, вăл йывăрăшсăрлăхра çук.

Архимед саккунĕпе килĕшÿллĕн, асаннă тапса кăларакан вăй ак çапла:

$F_{A}=\rho gV,$

кунта:

• $\rho$ — шĕвекĕн е газăн йăвăлăхĕ, кг/м³;
• $g$ — ирĕклĕн ӳкнин хăвăртланăвĕ, м/с²;
• $V$ — ĕскерĕн шĕвек е газ ăшĕнчи калăпăшĕ, м³;
• $F_{A}$ — Архимед вăйĕ, Н.

Каçăсем

• Архимедов закон // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
• Закон Архимеда // «Кругосвет энциклопедийĕ».