Википеди

Мишель де Монтень: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Интерактивная навигация по истории
← Унчченхи тӳрлетӳМалалли тӳрлетӳ →
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
ВизуальныйВикитекст
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни)
12 915 тӳрлетӳ
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
10-мĕш йĕрке:
|Вилнĕ вăхăт = [[1966]] çулхи [[пуш, 5 |пуш уйăхĕн 5 -мĕшĕ]]
|Вилнĕ вырăн = [[Бордо]] хула, [[Франци]], {{ВилнĕВырăн|Франци| }}
|Гражданлăх = {{ФранциFRA}}
|Ĕçлев тĕсĕ = Чĕрĕлӳ саманин франци çыравçипе философĕ
|Хастар çулсем = [[1570]]—[[1582]]
20-мĕш йĕрке:
|Викивулавăш =
}}
'''Мишель де Монтень''' (фр. Michel de Montaigne; тулли ячĕ — Мише́ль Эке́м де Монтень, фр. Michel Eyquem de Montaigne; 28 нарăс 1533, Сен-Мишель-де-Монтеньри Монтень керменĕ — 13 авăн 1592, Бордо) — Чĕрĕлӳ саманин франци çыравçипе философĕ, «Сăнавсем»,(«Опыты») кĕнекен авторĕ.
 
== Пурнăçĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Château de Montaigne.jpg|мини|слева|Сен-Мишель-де-Монтеньри Монтень керменĕ]]
Монтень Перигёпа Бордо çумĕнчи кил-йыш керменĕнче, [[Сен-Мишель-де-Монтень]] (Дордонь) хулинче çуралнă. Унăн ашшĕ, Пьер Эйкем («де Монтень» аристократ ятне илнĕскер), итал вăрçисенчевăрçисене хутшăннă, хăй вăхăтĕнче [[Бордо]] хулин пуçлăхĕ пулнă; [[1568]]-мĕш çулта вилнĕ. Амăшĕ — Антуанетта де Лопез, пуян [[арагон]] еврейсеневрейĕсен кил-йышĕнчен тухнă. Ашшĕ, пуян та классикаллă пĕлÿпĕлӳ илнĕскер, ывăлне те паха çутĕç пама тăрăшнă. Ачин сывлăхĕ начар пулнă май, [[грек чĕлхинечĕлхи]]не вĕрентме пăрахнă. Мĕн пĕчĕкрен Мишель ашшĕн ирĕклĕхлĕ-çына юратаканлă вĕрентÿвĕрентӳ мелĕпе вĕренсе ÿснĕ — унăн вĕрентекенĕ, [[нимĕç чĕлхи|нимĕç]], француз чĕлхине лайăхах пĕлмен пирки Мишельпе [[латынь чĕлхипечĕлхи]]пе çех калаçнă, ăна вăл тăван чĕлхе пек пĕлнĕ. Ашшĕ ăна пур йывăрлăхран та хăтарма тăрăшнă: ирхине ăна çепĕç те лăпкă кĕвĕ вăрантнăвăратнă, усал хыпар унăн хăлхине кĕмен. Çавăнпа Монтень çитĕнсен те лăпкă та меллĕ, чун-кăмăлне нимĕнле те амантма çук, яланах сĕрĕ те таса шухăшлă пурнăçа туртăннă. Çапла вара унăн пурнăç пуçламăшĕнчех [[Эпикур]] шухăшлавĕ çинче никĕсленнĕ харпăр туйăмĕ аталанcа уйрăмах унăн тавракурăмне палăртать.
<br />Гугенот вăрçисен вăхăтĕнче Монтень час-часах çапăçакан енсен хушшинче пулса пĕр пĕринпе килĕштернĕ, ăна король-католик Генрих III та, протестант Наварра Генрихĕ те пĕр пекех хисепленĕ.▼
<br />1565-мĕш çулта, самай хум илсе, Монтень авланнă. Ашшĕ вилсен ăна Монтень йăхĕн кил-çурчĕ юлать,1571-мĕш çулта вăл унта пурăнма куçать, продав свою судейскую должность и выйдя в ▼
отставку.
<br />1572-мĕш çулта, 38 çулта Монтень хăйĕн «Опыты» (ппĕрремĕш икĕ кĕнеки 1580-мĕш çулта тухнă) кĕнекине çырма пуçлать.Философ Этьен де ла Боэси,«Рассуждений о добровольном рабстве» çыраканĕ, унăн çывăх юлташĕ пулнă, вĕсенчен хăшпĕр пайĕсене Монтень хăйĕн «Опыты» кĕнекине кĕртнĕ. ▼
<br />1580-1581-мĕш çулсенче çыравçă Швейцари, Германи, Австрипе Итали тăрăх çул çÿрет. Çулçÿревĕн пулу-иртни çинчен 1774-мĕш çулта тин пичетрен тухнă кун-çул çыравĕнче каласа панă. «Опыты» кĕнекере (Виççĕмĕш кĕнеке, Глава X — «О том, что нужно владеть своей волей») Монтень хăй икĕ хут та Бордо хулин пуçлăхĕ пулнине пĕлтерет. Ку 1580-1581-мĕш çулсен çулçÿревĕ хыççăн пурнă пулĕ («Бордо хула çыннисем мана хăйсен хулин пуçлăхне суйларĕç, эпĕ Францирен аякра чухне тата çавнашкал шухăшсенчен унчен та аякрах пулнă чухне»).▼
<br />Çыравçă 1592-мĕш çулхи авăн уйăхĕн 13-мĕшăнче месса вăхăтĕнче вилсе кайнă.▼
 
▲<br[[Гугенот />вăрçисем|Гугенот вăрçисен]] вăхăтĕнче Монтень час-часах çапăçакан енсен хушшинче пулса пĕр пĕринпе килĕштернĕ, ăна король-католик Генрих III та, протестант [[Наварра Генрихĕ]] те пĕр пекех хисепленĕ.
== Ĕçĕсем ==
 
▲<br />[[1565]]-мĕш çулта, самай хум илсе, Монтень авланнă. Ашшĕ вилсен ăна Монтень йăхĕн кил-çурчĕ юлать, тӳре ĕç вырăнне сутса [[1571]]-мĕш çулта вăл унта пурăнма куçать, продав свою судейскую должность и выйдя. в
 
▲<br />[[1572]]-мĕш çулта, 38 çулта Монтень хăйĕн «ОпытыХăтланусем» (ппĕрремĕшпĕрремĕш икĕ кĕнеки [[1580]]-мĕш çулта тухнă) кĕнекине çырма пуçлать. Философ [[Этьен де ла Боэси]], «Рассуждений о добровольном рабстве» çыраканĕ, унăн çывăх юлташĕ пулнă, вĕсенчен хăшпĕр пайĕсене Монтень хăйĕн «Опыты» кĕнекине кĕртнĕ.
 
▲<br />[[1580]]-[[1581]]-мĕш çулсенче çыравçă [[Швейцари]], [[Германи]], Австрипе[[Австри]]пе [[Итали]] тăрăх çул çÿретçӳрет. ÇулçÿревĕнÇулçӳревĕн пулу-иртни çинчен [[1774]]-мĕш çулта тин пичетрен тухнă кун-çул çыравĕнче каласа панă. «Опыты» кĕнекере (Виççĕмĕш кĕнеке, Глава X — «О том, что нужно владеть своей волей») Монтень хăй икĕ хут та Бордо хулин пуçлăхĕ пулнине пĕлтерет. Ку 1580-1581-мĕш çулсен çулçÿревĕçулçӳревĕ хыççăн пурнăпулнă пулĕ («Бордо хула çыннисем мана хăйсен хулин пуçлăхне суйларĕç, эпĕ Францирен аякра чухне тата çавнашкал шухăшсенчен унчен та аякрах пулнă чухне»).
 
▲<br />Çыравçă [[1592]]-мĕш çулхи авăн уйăхĕн 13-мĕшăнче месса вăхăтĕнче вилсе кайнă.
 
== Пултарулăх ĕçĕсем ==
[[Ӳкерчĕк:M de Montaigne, Essais.jpg|мини|справа| Мишель де Монтень, «Сăнавсем» кĕнеке]]
«Сăнавсем», («Опыты») эссе кĕнекине вăл 1570-мĕш çулта çырма тытăннă. Пĕрремĕш тухăмĕкăларăмĕ, (икĕ томлă), Бордора 1580-мĕш çулта, иккĕмĕш тухăмĕкăларăмĕ 1582-мĕш çулта, (авторĕ тÿрлетни) тухнă. Вырăсла пĕрремĕш хут 1954-1960-мĕш çулсенче тухнă.
çулсенче тухнă.
 
== Монтень шухăшлавĕсем ==
Йӗрке 46 ⟶ 48:
 
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
 
== Каçăсем ==
{{викицитатниквикикаларăш|Мишель де Монтень}}
{{Çӳрев
| Тема = Category:Michel de Montaigne
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/wiki/Мишель_де_Монтень»