Чей (китай — «ча́» кантон тата мандарин диалекчĕсенче, «те̂» амой тата «тца»тайвань, яп. «тя» и お茶 «о-тя») — чей (тĕсĕ Thea sinensis,çулçине е туратне вĕретсе, вĕретнĕ шывра тăратса тунă шĕвек. Анлă каласан — ĕçмелли кирек епле ӳсен-тăрана шывра тăратса е вĕретсе тунă шĕвек.

Чей чашки
Чей тĕммин турачĕ

Чейе хатĕрлени тӳрлет

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ӳ ӳ

Чей тĕсĕсем тӳрлет

Чей курăкĕ тĕсĕпе тӳрлет

  • Китай уйрăмлăхĕ, е Thea sinensis sinensis: тĕслĕх, китай: юннань, улун и др.), яппун (сенча), дарджилинг, формосă, вьетнам, индонези, грузин тата ыттисем те,
  • Ассам уйрăмлăхĕ, Thea sinensis assamica: инди (ассам тата ытти те), цейлон, кени, уганди тата ытти те,
  • Камбоджă уйрăмлăхĕ, малтан кăтартнисен хутăшĕ: Индокитайăн хăш çĕрĕсенче акса ӳстереççĕ.

Акса ӳстернипе тӳрлет

  • Китай. Китайра тĕнчери чейĕн пур тупăçăн чĕрĕкне пуçтараççĕ. Кунта чейĕн пур тĕсĕсене (шурă, сарă, симĕс, хĕрлĕ, хура) туса илеççĕ). Китайри пур чей курăкне китай чей тĕмминчен пухаççĕ. Пур китай чейĕ — çулçăллă, ватма-касма юрамасть. Чылай тĕслĕ ырă шăршăллă чей пуçтараççĕ.
  • Инди. Инди — чей промăçлăхĕпе иккĕмĕш çĕршыв.

Чейе 2003—2005 çулта пухни тӳрлет

 
Чейе пухнă 2005 — пурĕ 3400 т. ; Китай 27 %; Инди 24 %; Шри-Ланка 9 %; Кени 9 %; Турци 6 %; Индонези 5 %; Юлашки 20 %
Вырăнĕ Çĕршыв пин тоннă %
1. Китай 885 27,7
2. Инди 789 24,7
3. Шри-Ланка 303 9,5
4. Кени 290 9,1
5. Индонези 159 5,0
6. Турци 131 4.1
7. Вьетнам 94,5 3.0
8. Япони 92 2.9
  Пурĕпе 3197 100,0


Çав. пекех тӳрлет

Вуламалли тӳрлет

  • Чай и чайная торговля в России и других государствах. Андрей Субботин. С.-Петербург: Издание Александра Григорьевича Кузнецова. Год: 1892 Страниц: 692
  • Лу Юй «Канон чая», перевод с древнекитайского, введение и комментарии Александра Габуева и Юлии Дрейзис. Москва: Гуманитарий, 2007. — 123 с ISBN 978-5-91367-004-5

Каçăсем тӳрлет