Халăх çыравĕ
Халӑх ҫыравӗ[1][2] (Халӑх хисепне ҫырса тухни[3], Ҫынсен ҫырса тухӑвӗ) — пӗр лаптӑк ҫинче мӗнле те пулин халӑхсен, ҫынсен (е ытти демографи ушкӑнӗсен) шутне (йышне) шутласси. Ытти ҫыравсен (Ҫырса туху) пӗтӗмлетӗвӗсенче пек, халӑх ҫыравӗн вӗҫӗнче пуҫтарнӑ пӗлӗмсем публикацилеҫҫӗ.
Халӑх ҫыравӗсемпе пурӑнан фонд (ҫурт, хваттер т.ы.т) ҫыравӗ час иртет[4].
Пӗрлешӗннӗ Нацисен Организацийӗ халӑх е пурӑнамалли шал ҫыравӗсем ҫинчен ик-виҫ япала каласа палӑртать: "харпӑр шут, пӗр ҫӗр чиккинче нумай енлӗх, пӗр вӑхӑтлӑх тата шайлӑх". ПНО кашни вунӑ ҫул кирек пӗр халӑх ҫыравне тума канашлать[4].
Ӑнлав
тӳрлетХалӑх ҫыравӗн программи — ҫыравӑн вӑхӑчӗнчи пуҫтармалли пӗлӗмсен ят-йышӗ (ҫырав лисчӗ). Ҫырав листне малалла ыйтусем кӗреҫҫӗ: арлӑх, ҫул-ӳсӗм, мӑшӑрлану, элтешлӗх, халӑх, тӗн, вӗрентӳ тата ытти те пулма пултарать[5].
Васкавлӑ ҫырав — кӗске вӑхӑтлӑ ҫырав (11 кунччен). Вӑл пӗчӗк тӗллевшӗн тата нумай мар ыйтӑвлӑ тунӑ.
- Мӗнле халӑха ыйтмалла
- Территори ҫинчи пур пурӑнан халӑх.
- Территори ҫинчи яланхи пурӑнан халӑх (6 уйӑхран е 1 ҫулталӑкран пуҫласа малалли таран).
- Территори ҫинчи юридициллӗ (саккунпа территори ҫумне ҫирӗплетнӗ) пурӑнан халӑх[6].
Кунҫул
тӳрлетҪырав тӗсӗсем
тӳрлетХалӑх ҫыравӗ — халӑх йышне шутлакан ҫырав. Халӗ ҫак ҫырава темиҫе ҫулталӑкра пӗрре иртереҫҫӗ.
- Дивидент çыравĕ — акци тытаканӗсене шутлакан ҫырав.
- Ялхуçалăх çыравĕ — ял хуҫалӑхӗнче итрекен процессене кӑларма, шутлама пулӑшакан ҫырав.
Ҫавӑн пек пӑхӑр
тӳрлетВуламалли
тӳрлет- Элли Илле. Халăх йышне çырса тухĕç... // Хыпар (хаçат), 199№, 2010, юпа, 14.
- Элли Илле. Мĕн кăтартĕ çырсатуху? // Хыпар (хаçат), 2002, авăн, 25.
- Боярский А. Я., Шушерин П. П. Демографическая статистика. — М., 1955.
- Гозулов А. И. Переписи населения СССР и капиталистических стран. — М., 1936.
- Пустоход П. И., Воблый В. К. Переписи населения. — М., 1936.
- Боярский А. Я. Переписи населения в капиталистических странах. — М., 1938.
- Урланис Б. Ц. История американских цензов. — М., 1988.
- Послевоенные переписи населения. — М., 1957.
- Население мира: Справочник. — М., 1965.
- Курс демографии / под ред. А. Я. Боярского. — 2-е изд. — М., 1974.
- Demographic Yearbook. — N. Y., 1949—65.
- Population census methods. United nations. — N. Y., 1949.
- International population census bibliography. (v. 1—5, Austin), 1965—(67).
Асӑрхавсем
тӳрлет- ^ "Халӑх ҫыравӗ" тенин вырӑнти МИХ-сенче усӑ курни. Елчӗк районӗн сайчӗ
- ^ "Халӑх ҫыравӗ" тенин вырӑнти МИХ-сенче усӑ курни. Патӑръел районӗн сайчӗ
- ^ Сӑмахсар
- ^ 1 тата 2 Принципы и рекомендации в отношении переписей населения и жилого фонда Второе пересмотренное издание.
- ^ РФ саккунлӑхӗнче "ҫырав лисчӗ"-н ӑнлавӗ
- ^ ИСТОРИЯ ПЕРЕПИСИ В РОССИИ : Всероссийская перепись населения 2010 в Муромском районе. çăлкуçран архивланă 1 Ҫурла уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 12 Раштав уйӑхӗн 2010.
Каҫӑсем
тӳрлет- Аслă Британири 2001 çулти çыравĕ
- Пур Раççейри 2002 çулти халăх çыравĕ 2004 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.
- Казахстан Республикири наци 2009 çулти Казахстан халăх çыравĕ 2011 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче архивланӑ.
- Перепись населения 2009 года в Республике Беларусь
 |
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |