Хăйăр
Хăйăр – тĕпреннĕ ту каяшĕ е ятарласа хатĕрленĕ материал. Нумай чухне таса кварцран (кремни йӳçекĕ) тăрать. Хăйăр сăмаха пĕрреллĕ хисепре кăна усă кураççĕ, калăпăр, хăйăрсем тени пуплев йăнăшĕ шутланать[çăлкуç ăçтан?].
Ахаль хăйăр
тӳрлетАхаль хăйăр иккĕ тĕрлĕ пулать: çырмари, çăлти хăйăр - шурă тĕслĕ, çĕр айĕнчен (шăтăкран илекенни) чавса кăлараканни - сарă тĕслĕ. Çĕр айĕнчен чавса кăларнă хăйăрта тăм пĕрчисем нумай, юханшыв хăйăрĕ вара таса хăйăртан çеç тăрать. Пĕтĕм хăйăрĕ кăштик радиоактивныйтарах.
Хатĕрленĕ хăйăр
тӳрлетКу йышши хăйăра чула ятарласа вĕтетсе тăваççĕ.
Каçăсем
тӳрлет- Хăйăр тĕсĕсем
- ГОСТ 8736—93 «Песок для строительных работ. Технические условия» (doc). Тĕрĕсленĕ 19 Раштав уйӑхӗн 2009.
- ГОСТ 4417-75 «Песок кварцевый для сварочных материалов». Тĕрĕсленĕ 8 Нарӑс уйӑхӗн 2010.
Çаплах пăхăр
тӳрлет| Тăправсен ушкăнĕсем | Катăксен диаметрĕ | Цементленменнисем | Цементленнисем | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Якалнисем | Якалманнисем | Якалнисем | Якалманнисем | ||
| Шултра-кĕмĕркке катăлу тăправсем е псефитсем | > 1 м | Катмарла катрам | Катмар | Катмарла конгломераат | Катмарла брекчи |
| 1 м - 10 см | Катрамсем | Катăксем (блоксем) | Катрам конгломерачĕ | Катăкла (блоклă) брекчи | |
| 10 - 1 см | Шакă | Вак чул | Конгломерат (тăправ) | Брекчи | |
| 1 см - 2 мм | Гравий | Дресва | Гравелитсем | Дресвяниксем | |
| Хăйăрлă тăправсем е псаммитсем | 2,0 - 0,05 мм | Хăйăр: Кĕмĕркки (1—2 мм) Шултри (0,5—1 мм) Вăтамми (0,25—0,5 мм) Вĕтти (0,1—0,25 мм) Чи вĕтти (0,05—0,1 мм) |
Хăйăрласем | ||
| Тусанлă тăправсем е алевритсем | 0,05 - 0,005 мм | Тусан | Алевролитсем | ||
| Тăмлă тăправсем е пелитсем | 0,005 мм пĕчĕкрех | юшкăнсем, тăмсем | тăмсем, аргиллитсем | ||
