Тăваттă-вăй, 4-вăй — вăйăн 4-векторĕ, виçĕ хапаллă вăйа тăватă виçеллĕ уçлăх-вăхăт тĕлĕшпе релятивизмла анлăлатни.

Ку термина тĕрĕс калас пулать: Тăваттă-вăй, анчах та «тăватă вăй» мар.

Палăртав тӳрлет

  тăваттă-вăй вăл куçакан ĕскер хăйвăхăчĕн тăршшĕнче хак панă   4-импульс улшăнăвĕн хăвăртлăхĕ[1].

 

Лоренц улшăвĕсем тӳрлет

Тăватă-вăйа çапла кăтартăпăр:

 

Кунта   - релятивизмла 3-вăй,   - унăн хăвачĕ. Ĕнтĕ малтанхи пуçлав тытăмĕ тĕлĕшпе V хăвартлăхпа x тĕнĕл енĕпе куçакан пуçлав тытăмĕнче çапларах трансформациленет[2]:

 
 
 
 


Çавăн пекех тӳрлет

Асăрхавсем тӳрлет

Литература тӳрлет

  • Бугаенко Г. А., Маланин В. В., Яковлев В. И. Основы классической механики. — М.: Высшая школа, 1999. — 600 с. — 3000 экз. — ISBN 5-06-003587-5.