Сыхланнăлăх саккунĕсем

Сыхланнăлăх саккунĕсем — физикăн никĕсле саккунĕсем, вĕсем кăтартнă тăрăх, уйрăм малсăлтавсем вăйра тăрсан, хупă физикăлла тытăмсене палăртакан хăшпĕр виçме май пур физикăлла капсем сыхланаççĕ. Хуть те мĕнле физикăлла теорире те пуринчен те пĕтĕмĕшлерех сăпатлăрах саккунсем пулса тăраççĕ.

Кашни сыхланнăлăх саккунĕ физикăлла тытăмсен пĕр-пĕр симметрийĕпе çыхăннă (Нётер теореми).

Калас пулать, масса сыхланнин саккунĕ энерги сыхланнин саккунĕн уйрам палăрăмĕ çеç пулать^[1]. Мĕншĕн тесен энергипе масса эквивалентлă:

\ E=mc^{2}

,

кунта $E$ — объектăн энергийĕ, $m$ — унăн масси, $c$ — çутăн вакуумри хăвăртлăхĕ, вăл 299 792 458 м/с.

Вуламалли

Визгин В. П. Развитие взаимосвязи принципов инвариантности с законами сохранения в классической физике. М.: Наука, 1972. 240 с.

Асăрхавсем

^ Einstein A. Das Prinzip von der Erhaltung der Schwerpunktsbewegung und die Trägheit der Energie (ним.) // Ann. Phys.. — 1906. — Vol. 20. — P. 627–633.

Каçăсем

Conservation Laws — Ch. 11-15 in an online textbook
Первый закон термодинамики в теории относительности

Ку физикăпа вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[1] Einstein A. Das Prinzip von der Erhaltung der Schwerpunktsbewegung und die Trägheit der Energie (ним.) // Ann. Phys.. — 1906. — Vol. 20. — P. 627–633.

[1]