Пирамида (геометри)

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Пирамида (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Пирами́да (ав.гр. πυραμίς, кам. ӳк. πυραμίδος) — пĕрлĕ тăрăллă, никĕсĕнче нумайкĕтеслĕх, ытти хысакĕсем — виçкĕтеслĕхсемлĕ нумайхысаклăх. Пирамида тĕпĕн кĕтес шучĕпе виçкĕтеслĕ, тăваткĕтеслĕ т. ыт. пирамидăсем пулаççĕ.

Пирамида тĕсĕсем.

Ӳкерчĕк:ElementsOfPiramid.svg

Пирамида элеменчĕсем.

Пирамида конусăн пайăр тĕслĕхĕ шутланать.

Пирамида формулисем

• Пирамидăн калăпăшне çак формулăпа шутлаççĕ:

$V={\frac {1}{3}}Sh,$

кунта $\ S$ — тĕпĕн лаптăкĕ тата $\ h$ — çӳллĕшĕ;

• Аяк çийĕ — аяк хысакĕсен лаптăк сумми:

$S_{b}=\sum _{i}^{}S_{i}$

• Тулли çийĕ — аяк çийĕпе тĕпĕн лаптăкĕ:

$\ S_{p}=S_{b}+S_{o}$

• Тĕрĕс пирамидăн аяк çийне тупма çак формулăпа усă кураççĕ:

$S_{b}={\frac {1}{2}}Pa={\frac {n}{2}}b^{2}sin\alpha$

кунта $a$ — аяк хысакĕн апофеми, $\ P$ — тĕпĕн периметрĕ, $\ n$ — тĕп енĕн хисепĕ, $\ b$ — аяк пĕрчи, $\alpha$ — пирамида тăрри çумĕнчи лапчăк кĕтес.

Вуламалли

• Александров А.Д. Вернер А.Л. Учебник для 10-11 классов общеобразовательных учреждений. — 2-мĕш. — Просвещение, 2003. — ISBN 5-09-010773-4
• А. Ю. Калинин, Д. А. Терешин Стереометрия. 11 класс. — Физматкнига, 2005. — ISBN 5-89155-134-9
• А. В. Погорелов Геометрия: Учебник для 10-11 классов общеобразовательных учреждений. — Просвещение, 2008. — ISBN 978-5-09-019708-3

Çавăн пекех пăхăр

• Касăлчăк пирамида
• Бипирамида

Каçăсем

• Бумажные модели пирамид 2010 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ. (акăлч.).
• Евклид, «Никĕссем» 2011 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.