Кристаллогидратсем

Кристаллогидра́тсем (пĕрреллĕ хисепре кристаллогидрат) — шыв молекулисемлĕ кристалсем, урăхла каласан, ун тытăмĕнче, «тĕп пайпа» пĕрле, шыв молекулисем те пур («комплекслă пĕрлешӳ»).

CuSO₄·5H₂O кристаллогидрат

...................................................................................................................................

Кристаллогидра́тсем — шыв молекулисенчен тытăнса тăракан кристалсем. Енчен те кристалл чĕнтĕрĕнче катионсемпе шыв молекулисемпе, шывсăр япалалăхри кристалри катионсемпе анаионсем хушшинчи çыхăнуран çирĕпрех пулсан кăна кристалсем пулса тăраççĕ.

Пĕчĕк температурăра кристаллогидратсенчи шыв тăвар катионĕсемпе те, тăвар анионĕсемпе те çыхăнма пултарать. Чылай тăвар, çаплах йӳçекпе никĕссемпе пĕрле шывран кристаллогидратсем пулса тухса ӳкеççĕ.

Тĕслĕхсем

Кристаллогидратсем — çутçанталăкри чылай минерал, сăмахран гипс ${\ce {CaSO4.2H2O}}$, карналлит ${\ce {MgCl2.KCl.6H2O}}$. Кристалл кристалри шыва яланхилле ăшăтса кăларма пулать, çакăн чухне кристаллогидратсен арканăвĕ тăтăшах тапхăррăн пырать. Çапла, пăхăр купоросĕ ${\ce {CuSO4.5H2O}}$ (синкерри) 105 °C вĕрирех чухне тригидрата куçать ${\ce {CuSO4.3H2O}}$ (кăвакки), 150 °C çитсен — моногидрата ${\ce {CuSO4.H2O}}$ (шурри); 250 °C чухне шыв пĕтĕмпех пăсланса тухать.

Çапах та хăшпĕр пĕрлешĕнӳсем (сăмахран, белиллий оксалачĕ ${\ce {BeC2O4.H2O}}$) кристаллогидрат форминче çирĕплĕ те арканмасăр шывне памасть.

Урăх тĕслĕхсем: тимĕр купоросĕ ${\ce {FeSO4.7H2O}}$, кристалланнă сода ${\ce {Na2CO3.10H2O}}$.

Çав. пекех

• Гидрат
• Гидратаци
• Минерал

Çăлкуçсем

• КРИСТАЛОГІДРАТИ 21 лютого 2016 архивланӑ. //Фармацевтична енциклопедія