Ирĕклĕ хула
Ирĕклĕ хула вăтам ĕмĕрсем тапхăрĕнчи импери хулисемпе танлаштарсан императăра ясак тӳлемен, анчах та патшалаха хӳтĕлеме тивĕç пулнă, харçăна тухма çара çын памалла пулнă.
Вĕсен патшалăх тăрăмĕн пур ирĕклĕ тивĕçлĕхĕ (çар пуçтарасси, ясак пуçтарасси, хăш чух çӳллĕ тӳре ĕçне тытса пырасси) пулнă. Ирĕклĕ хуласем императăра пăхăнса тăнă, ирĕклĕ тивĕçлĕх вырăнĕпе импери хули шайнелле куçса пынă. Свободными городами были, например, Кёльн, Майнц (до 1462 г.), Аугсбург и Базель.
Таса рим империйĕ арканса кайсан темиçе хула (Любек, Гамбург, Бремен тата Франкфурт) ирĕклĕ территори шайĕнчен тухман.
ХХ ĕмĕр
тӳрлетХХ ĕмĕрте Данциг ирĕклĕ хула шутланнă, вăл 1920 — 1939 çулсенче германи райхне мар, Нацисен Лигине пăхăнса тăнă.
Вăтам ĕмĕрсенчи ирĕклĕ хуласем (тĕслĕхрен, Гамбург) çак палăртăва халичченех упраса çитернĕ. Гамбургпа Бремен (Бремерхафен хулипе пĕрле), «ирĕклĕ» хуласенчен чи пысăкки пулнипе, халĕ политика енчен ирĕклĕ тивĕçлĕхĕпе ГФР федераллă çĕр статусĕпе пурăнаççĕ.