Ватерлоо патĕнчи çапăçу

Ватерлоо патĕнчи çапăçу
Бельги кампанийĕ (1815) (Наполеон вăрçисем)
Вильям Сэдлер. «Ватерлоо патĕнчи çапăçу»
Вăхăт 18 çĕртме 1815 çул Вырăн Ватерлоо Пĕтĕмлетӳ Наполеона çĕнтернĕ
Енсем
Франци империйĕ	Прусси, Британи империйĕ, Ганновер, Нидерландсем, Нассау, Брауншвейг-Люнебург
Çарпуçсем
Наполеон I маршал Ней	Веллингтон Блюхер
Енсен вăйĕсем
73 000	67 000 — Альянс вăйĕсем, 52 000 — Прусси (30 000 яхăн 18:00 тĕлне çитнĕ)
Çухатусем
25 000 вилнĕ тата суранланнă, 7000 тыткăна лекнĕ	22 000 вилнĕ тата суранланнă

Çĕр кун
	Катр-Бра – Линьи – Ватерлоо – Вавр – Парис килĕшĕвĕ

Ватерло́о патĕнчи çапăçу — XIX ĕмĕрти чаплă çарпуçсенчен пĕрин Наполеон I франци императорĕн юлашки çапăçăвĕ. Наполеон Францире Бурбон ăрăвĕнчен хăйĕн влаçне тавăрас тĕллевпе Европăри пысăк патшалăхсен коалицине хирĕçле тапратнă çапăçу («Çĕр кун çапăçăвĕсем»). Наполеона хирĕçле европа монархĕсен Çиччĕмĕш коалицийĕ хирĕç тăнă.

Ватерлоо (гол. Waterloo) — хальхи Бельги территоринчи пурăнан вырăн, Брюссельрен 20 çм, Шарлеруаран тухакан çул çинче ларать. Çапăçу иртнĕ тапхăрта хальхи Бельги çĕрĕ Нидерландсен Патшалăхĕ йышĕнче шутланнă. Çапăçу 1815 çулхи çĕртмен 18-мĕшĕнче пулса иртнĕ. Пруссем ăна çаплах Бель-Альянсе патĕнчи (Schlacht bei Belle-Alliance), франчсем Мон-Сен-Жан патĕнчи çапăçу тенĕ.

Вуламалли

• Adkin, Mark (2001). The Waterloo Companion. Aurum. ISBN 1-85410-764-X
• Barbero, Alessandro (2005). The Battle: A New History of Waterloo. Atlantic Books. ISBN 1-84354-310-9
• Beamish, N. Ludlow (1832, reprint 1995). History of the King’s German Legion. Dallington: Naval and Military Press. ISBN 0-9522011-0-0
• Boller, Jr., Paul F.; George, John (1989). They Never Said It: A Book of Fake Quotes, Misquotes, and Misleading Attributions. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-505541-1.
• Bonaparte, Napoleon; Correspondance, No. 22060, vol XXVIII, p. 392.
• Bonaparte, Napoleon; Chandler David G. Cairnes William E. (1995). The Military Maxims of Napoleon, Da Capo Press, ISBN 0-306-80618-5, 9780306806186
• Booth, John (1815). The Battle of Waterloo: Containing the Accounts Published by Authority, British and Foreign, and Other Relevant Documents, with Circumstantial Details, Previous and After the Battle, from a Variety of Authentic and Original Sources. available on Google Books
• Chandler, David G. (1973). Campaigns of Napoleon. New York: Scribner. ISBN 0-02-523660-1
• Chesney, Charles C. (1907). Waterloo Lectures: A Study Of The Campaign Of 1815. Longmans, Green, and Co. ISBN 1-4286-4988-3
• Cookson, John E. (1996). The British Armed Nation, 1793—1815. Oxford University Press. ISBN 0-19-820658-5
• Cotton, Edward (1849). A voice from Waterloo. A history of the battle, on the 18th June 1815. London: B.L. Green.
• Creasy, Sir Edward (1877). The Fifteen Decisive Battles of the World: from Marathon to Waterloo. Richard Bentley & Son. ISBN 0-306-80559-6
• Drouet J-B, (1805). Drouet’s account of Waterloo to the French Parliament 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.. napoleonbonaparte.nl. Retrieved on 14 September 2007.
• Fitchett, W. H. (1897, reprint 1921 & 2006). Deeds that Won the Empire. Historic Battle Scenes. London: John Murray. (Project Gutenberg). Chapter: King-making Waterloo
• Frye, W. E. After Waterloo: Reminiscences of European Travel 1815—1819 2012 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ., Project Gutenberg
• Gleig, George Robert (ed) (1845). The Light Dragoon. London: George Routledge & Co.
• Gronow, R. H. (1862). Reminiscences of Captain Gronow London. ISBN 1-4043-2792-4
• Hofschröer, Peter (1998). 1815: The Waterloo Campaign. Vol. 1: Wellington, His German Allies and the Battles of Ligny and Quatre Bras. London: Greenhill Books. ISBN 978-1-85367-304-7
• Hofschröer, Peter (1999). 1815: The Waterloo Campaign. Vol. 2: The German Victory. London: Greenhill Books. ISBN 978-1-85367-368-9
• Hofschröer, Peter (2005). Waterloo 1815: Quatre Bras and Ligny. London: Leo Cooper. ISBN 978-1-84415-168-4
• Houssaye, Henri. Waterloo (translated from the French), London, 1900.
• Hugo, Victor. Les Miserables «Chapter VII: Napoleon in a Good Humor». The Literature Network. Retrieved on 14 September 2007.
• Jomini, Antoine-Henri (1864). The Political and Military History of the Campaign of Waterloo (Trans. Benet S.V.). (3rd edn.) New York; D. Van Nostrand.
• Kincaid, Captain J., Rifle Brigade. Waterloo, 18 June 1815: The Finale 2012 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.. iprimus.com.au. Retrieved on 14 September 2007.
• Longford, Elizabeth (1971). Wellington the Years of the Sword. London: Panther. ISBN 0-586-03548-6
• Mercer, A.C. Waterloo, 18 June 1815: The Royal Horse Artillery Repulse Enemy Cavalry, late afternoon. çăлкуçран архивланă 8 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 14 Авӑн уйӑхӗн 2007. The whole of Mercer's book «Journal of the Waterloo Campaign: Kept Throughout the Campaign of 1815» can be found on Google Books.
• Lozier J.F. What was the name of Napoleon’s horse?, The Napoleon Series.
• Parry, D.H. (1900). Waterloo from Battle of the nineteenth century, Vol. 1. London: Cassell and Company. Retrieved on 14 September 2007.
• Roberts, Andrew (2005). Waterloo: June 18, 1815, the Battle for Modern Europe. New York: HarperCollins Publishers. ISBN 0-06-008866-4
• Siborne, H.T. (1891, reprint 1993). The Waterloo Letters. New York & London: Cassell & Greenhill Books. ISBN 1-85367-156-8
• Siborne, William (1844, reprint 1894 & 1990). The Waterloo Campaign. Birmingham. 4th edition. London: Greenhill Books. ISBN 1-85367-069-3
• Smith, Digby (1998). The Greenhill Napoleonic Wars Data Book. London & Pennsylvania: Greenhill Books & Stackpole Books. ISBN 1-85367-276-9
• Summerville, Christopher J. (2007). Who was who at Waterloo: a biography of the battle, Pearson Education, ISBN 0-582-78405-0, 9780582784055
• Weller, J. (1992). Wellington at Waterloo, London: Greenhill Books. ISBN 1-85376-339-0
• Wellesley, Arthur Wellington’s Dispatches June 19, 1815. War Times Journal Archives.
• White, John. Cambronne’s Words Letters to The Times (June 1932). NapoleonSeries.org. Retrieved on 14 September 2007.
• Чандлер Дэвид (в переводе и под ред. Зотова А. В.) «Ватерлоо. Последняя кампания Наполеона», СПб., Знак, 2004.[1]. [2]
• Гюго В. Отверженные. Часть вторая. Книга первая — подробное описание битвы
• Саундерс Э. Сто дней Наполеона. — М.: АСТ, 2002
• Мерсер, «Waterloo, 18 June 1815: The Royal Horse Artillery Repulse Enemy Cavalry, late afternoon» 2006 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ.(англ. яз)

Каçăсем

• Ватерлоо- халăх валли ăслăлăх роликсен серийĕ
• «Ватерлоо»(1970) 2009 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ. Бондарчук фильмĕн 20 минутлă эпизодĕ.
• Британсен йывăр кавалерин атаки