Ампер саккунĕ

Ампер саккунĕ  — электро токсен хире-хирĕçлĕ вăйăмĕн саккунĕ. Андре Мари Ампер 1820-мĕш çулта кăтартса панă. Ампер саккунĕпе килĕшÿллĕн, пĕр еннелли электро токлă параллеллĕ ярăшсем туртăнаççĕ, хире-хирĕç еннеллисем — тĕртĕнеççĕ. Ампер саккунĕ тесе çавăн пекех магнитла уйран токлă ярăшăн пĕчĕк пайвырăнне тивекен вăйа та калаççĕ. Çав вăй ток вăйĕпе тата магнитла $B$ индукципе линилле çыхăннă. ${\vec {B}}$ индукциллĕ магнитла уйран ${\vec {j}}$ йăвăлăхлă электро токлă ярăш калăпăшĕн $dV$ элементне тивекен $d{\vec {F}}$ вăйăн курăмĕ Пĕрчĕсен тĕнчери тытăмĕнче (СИ) çакăн пек:

Классикăлла электродинамика

Электро · Магнетизм Электростатика Кулон саккунĕ Гаусс теореми Электро диполь саманчĕ Электро каплам Электро индукци Электро уй Электростатикăлла потенциал Магнитостатика Био — Савар — Лаплас саккунĕ Ампер саккунĕ Магнитла самант Магнитла уй Магнитла юхăм Электродинамика Векторла потенциал Диполь Лиенар — Вихерт потенциалĕсем Лоренц вăйĕ Шăвăну токĕ Униполярлă индукци Максвелл танлăхĕсем Электро ток Электрокуçтару вăйĕ Электромагнитла индукци Электромагнитла пайăркалав Электромагнитла уй Электро вăчăра Ом саккунĕ Кирхгоф саккунĕсем Индуктивлăх Радиохум ярăш Резонатор Электро шăнăçтарăш Электро ярăш Электро хирĕçтăру Электро импеданс Ковариантлă каланăлăх Электромагнитла уй тензорĕ Энерги-импульс тензорĕ 4-потенциал 4-юхăм Паллă ăсчахсем Генри Кавендиш Майкл Фарадей Никола Тесла Андре-Мари Ампер Густав Роберт Кирхгоф Джеймс Клерк (Кларк) Максвелл Генри Рудольф Герц Альберт Абрахам Майкельсон Роберт Эндрюс Милликен

Çавăн пекех «Физика порталĕ»

$d{\vec {F}}={\vec {j}}\times {\vec {B}}dV.$

Енчен ток вăрăм та çинçе ярăш таршшĕпе куçсан, ${\vec {j}}dV=Id{\vec {l}}$, кунта $d{\vec {l}}$ — ярăшăн «тăршшĕн элеменчĕ», модулĕпе вăл $dl$ чухлĕ тата унăн енĕ ток енĕпе пĕр. Çапла вара вăй формули çакăн пек çырăнать: $d{\vec {F}}=Id{\vec {l}}\times {\vec {B}}$.

Çавăн пекех

• Лоренц вăйĕ
• Амперăн циркуляци саккунĕ