Ӳпке ракĕ

Ӳпке ракĕ (бронхоген ракĕ, бронхоген карциноми) — эпителиальлĕ тĕрлĕ калибрлă бронхă ӳтĕн пулса тухакан усал пахаллă ӳпке амакĕ. Сиксе тухнă вырăнĕпе тĕп тата перифериллĕ çине пайланать.

Ӳпке ракĕ
Lung_cancer.jpg
Яка тĕп клеткăллă ӳпке ракĕ
МКБ-10	C33.-C34.
МКБ-9	162
DiseasesDB	7616
MedlinePlus	007194
eMedicine	med/1333  med/1336 emerg/335 radio/807 radio/405 radio/406
MeSH	D002283

Этиологи

Ӳпке ракĕ пулнин сăлтавĕсем экзогенлă, çаплах эндогенлă шутланаççĕ. Чи паллă экзогенлă факторсем:

• чĕлĕм туртни
• Канцерогенлă япалалăхлă тавра сывлăш
• радиохастар элементсем, сăмахран, радонпа, сиенленни

Диагностика

Сиплев

Хирурги сиплевĕ

Хирурги хутшӑнӑвӗ ҫине витӗм кӳрет:

• радикаллӗ
• условно-радикаллӗ
• паллиативлӑ

Уйрӑм операци тунӑ чухне шыҫӑ комплексне пӗтӗмпех пӑсаҫҫӗ: пӗрремӗш вучах, регионти лимфат узелӗсем, метастазировани ҫулӗсемпе ҫӳрекен клетчатка. Час — часах лобэкти калӑпӑшӗнче операцисем ирттереҫҫӗ (ҫӑмӑллӑхӑн пӗр пайне уйӑрса илни), сылтӑм ҫӑмӑллӑхшӑн кӑна билобэктире (икӗ пай ҫӑмӑллӑх резекцийӗ), пульмонэктире-ҫӑмӑл пӗтӗмӗшпех пӑрса яни. Пульмонэктире анлӑлатнӑ тата комбинациленӗ пульмонэктисем — тӗрлӗ ушкӑнсен лимфатика тӗввисене резекцилесси тата шыҫса кайнӑ кӳршӗри органсене ӑс-хакӑлпа тивӗҫтересси. 1 тата 2 стадире лобэктоми пурнӑҫланать. 3 стадире ялан тенӗ пекех пульмонэктие пурнӑҫлаҫҫӗ. Условипе радикальнӑй операци ҫумне пайӑркапа эмел терапийӗ хушаҫҫӗ. Тата ҫакна та шута илмелле: пирвайхи шыҫӑн пирвайхи тата метастазӑн пӗр пайне, юн кайнипе е гектазра пайланса кайнипе, хирургилле майпа кӑларса яма пултараймаҫҫӗ.

Радикальнӑй операцие хирӗҫле калани шутланаҫҫӗ:

• ӗҫ тухӑҫсӑрлӑхӗ-кӳршӗри пусма шыҫӑ сарӑлни тата техника шыҫҫине кӑларса пӑрахма май ҫук.
• инҫетри метастазсем пуррине шута илсен, илемсӗрлӗх.
• чӗрепе юн тымарӗсен тата сывлав системин ҫителӗксӗрлӗхӗ
• шалти органсен декомпенсиленӗ чирӗсем

Шыҫӑн хирурги уйрӑмӗ час-часах корнев, трахеобронхиллӗ лимфоузсем, клетчаткӑсем, лимфоузсем анлӑ сарӑлнине, кӑкӑр стена резекцийӗ, перикард, диафрагмӑсем, трахейсем, хытӑ кӑмӑллисем, магистраль савӑт-сапа (аорчӗсем, венӑн ҫӳлти арки), шыҫса кайнӑ апат стенисен тата шыҫӑ шыҫнӑ ытти пусма татӑкӗсен резекцийӗ иртет.

Пайăрка терапийĕ

Ракӑн чи лайӑх сиплевӗ-шыҫӑ тата регионти лимфоток ҫулӗн ложинче операци тапхӑрӗнче иртет. Чирлӗ ҫынна оперативлӑ сипленме килӗшменни е пысӑк хирӗҫӳсем пур пулсан, лайӑхрах сипленмелли меслет пек сипленме пултарать.

Чи лайӑх сипленмелли сипленмелли меслетпе те усӑ кураҫҫӗ. Сывлӑха радикӑлла лайӑх сипленӗ чухне шыҫӑ хӑйне те, регион метастазированийӗн зонисене те, урӑхла каласан ҫӑмӑллӑх тымарӗ, сиенленни, пӗтӗмӗшле доза 50-70 Г регион лимфоткин зонисене те сиен кӳреҫҫӗ.

Юлашки вӑхӑтра лайӑхрах сиплев терапийӗпе усӑ курса пациент сывланине синхронизациленӗ ӳт-пӳ стереотаксикӑлла пайӑрка терапийӗпе анлӑланнӑ. Ҫавӑн пек майсемпе хальхи медицина ускорителӗсемпе Киберноженийӗсем усӑ кураҫҫӗ. Ҫак меслетпе усӑ курса тӗрӗс пӗлӳ илни пӗр-виҫӗ миллион метрпа танлашать, ҫавна пула вучаха абляци кӑларӑмӗсем кӑларма май парать, анчах хирурги енӗпе анестези пама ыйтмасть. Ҫак меслете кӑшт ҫӑмӑлрах метастазӑсем тунӑ чухне тата пӗрремӗш ракра ӗҫлемен пӗрремӗш ракпа усӑ курнӑ.

Химиотерапи

Ҫӑмӑл химиотерапи ҫӑмӑл клеткӑллӑ ракӗнче хирурги тата лайӑхрах сипленмелли меслетсем пур чухне иртет. Ҫав хушӑрах ҫак препаратсене палӑртаҫҫӗ: доксорубицин, цисплатин, винкристин, эпозид, циклофосфамид, меттрексат, хӑсмицин, нитррозомочевин, винрробин, пакитаксел, гемцитабин, карбоплатин, виноградин, иринотеекан тата ытти те, интервалсемпе усӑ курса 3-4 эрнере (6-7 курс таран).

Ҫӑмӑл химиотерапи мелӗпе сипленмелли комплекс йышӗнче пайӑрка терапийӗпе сипленмелли комплекс йышӗнче тухӑҫлӑ сипленни шутланать. Препаратсем ҫӑмӑл клеткӑллӑ ракпа пӗрех.

РЛ химиотерапийӗпе сиплени: пациентӑн йывӑрлӑхӗ.

Малтанхи шыҫӑ тата метастазӑсен виҫи сахалланни чирлисене пурне те сӑнамасть, усал та усал ҫӗнӗ япаласем пӗтӗмпех ҫухални сайра хутра ҫеҫ пулкалать. Аякри метастазӑсенче химиотерапи сипленмест (паллиативлӑ химиотерапи), вӑл чирсене кӑтартмалли йывӑрлӑха чакарать кӑна тата пурнӑҫ вӑрӑмӑшне пӗчӗклетет.

Ҫӑмӑл рак чирӗпе сипленмелли меслетсем шутне ҫавӑн пекех кӗрет:

• Фотодинами терапийӗ
• Химоэмболизаци
• Радиоэмболизаци
• Брахитапи
• Криодеструкци
• Лазер кагуляцийӗ
• Радиоаст абляцийӗ
• Биотерапи
• Иммутерапи
• Таргет терапийӗ

Прогноз

Чирлемен рак чирне пула чирлисен 87 проценчӗ диагноз лартнӑранпа 2 ҫул хушшинче вилет. Хирург меслечӗпе усӑ курнӑ чухне ача ҫураласлӑхӑн 30 процентне-5 ҫул хушшинче чирлисене илме пулать. Шыҫӑ маларах палӑрни сыватма май парать: T1N00 СТАДИРЕ ВӐЛ 80% ҫитет. Хирурги, лайӑхрах тата медикамент сиплевӗ пӗрле ирттерни 5 ҫуллахи пурнӑҫа тата 40 % ӳстерме май парать. Метастазсем пурри прогноза самаях япӑхлатать. 2020 ҫулта пӗтӗм тӗнчипе вӗҫлевҫӗ-81.39% (2 206 771 тӗслӗх 1 796 144 тӗслӗх) шутланнӑ.

Вуламалли

• Ганцев Ш.К. Онкология: Учебник для студентов медицинских вузов. — М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2006. — С. 488. — 5 000 экз. — ISBN 5-89481-418-9
• Трахтенберг А.Х., Чиссов В.И. Клиническая онкопульмонология. — М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА. — С. 600. — 1 500 экз. — ISBN 5-9231-0017-7
• Онкология / В.И. Чиссов, С.Л. Дарьялова. — М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2007. — С. 560. — 3 000 экз. — ISBN 978-5-9704-0454-6

Асăрхавсем

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.