Улшăнуллă токăн тăвăмла пĕлтерĕшĕ

Улшăнуллă токăн тăвăмла (эффективлă) пĕлтерĕшĕ улшăнусăр токăн çавнашкал пĕлтерĕшĕпе тан, хăшĕ улшăнуллă токăн пĕр периочĕ чухлĕ вăхăтра пăхса тухакан улшăнуллă ток чухлех ĕç тăвать (ăшăлла тата электродинамикăлла эффект).

Ку ăнлавăн математикăлла палăртавĕ — улшăнуллă токăн тăваткалла вăтам пĕлтерĕшĕ. Урăхла каласан, улшăнуллă токăн тăвăмла пĕлтерĕшне ак çак формулăпа тупма пулать:

$I={\sqrt {{\frac {1}{T}}\int _{0}^{T}i^{2}dt}}.$

Акăлчан чĕлхинче effective value (эффективлă пĕлтерĕш) теççĕ. Çавăн пекех RMS тат rms аббревиатурăсмепе усă кураççĕ — root mean square — тăваткалла вăтам (пĕлтерĕш).

Синусоидăлла, меандрла, виçкĕтеслĕхле тата пăчăкăлла хумсем

Улшăнуллă синусоидăлла токăн вăйĕн тата хиврелĕхĕн тăвамла пĕлтерĕшĕсем амплитудăн 0,707 пайĕпе тан: $I={\frac {1}{\sqrt {2}}}\cdot I_{m}\approx 0{,}707\cdot I_{m},$ тата $V={\frac {1}{\sqrt {2}}}\cdot V_{m}\approx 0{,}707\cdot V_{m}$ (график çинчи индекссем урăхларах)

Электровиçев приборĕсенче (амперметр, вольтметр) ушăнуллă тока виçме синусоидăлла ток валли шкалана майлашатарççĕ, вара прибор унашкал токăн тăвăмла пĕлтерĕшне кăтартать. Синусоидăлла мар токсен вăйĕпе хиврелĕхне вара тĕрлĕ йышши приборсем тĕрлĕ пĕлтерĕшсем кăтартма пултараççĕ.

Çавăн пекех

• Электро токăн хиврелĕхĕпе вăйĕн параметрĕсем

Асăрхавсем

V

Литература

• «Справочник по физике», Яворский Б. М., Детлаф А. А., изд. «Наука», 1979 г.1
• Курс физики. А. А. Детлаф, Б. М. Яворский М.: Высш. шк., 1989. § 28.3, п.5
• «Теоретические основы электротехники», Л. А. Бессонов: Высш. шк., 1996. § 7.8 — § 7.10

Каçăсем

• Действующие значения тока и напряжения
• Среднеквадратичное значение