Тĕп йĕрлев тытăмĕ

{{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице

Тĕп йĕрлев тытăмĕ
Central Intelligence Agency
Патшалăх: АПШ
Йĕркеленĕ: 18 авăн 1947 çул
Юрисдикци: Наци йĕрлевĕн директорĕ
Бюджет: вăрттăнлатнă. 1998 çулта вăл 26,7 миллиард доллар пулнă [1]
Вăтам йышĕ: 20'000
Малтанхи
хĕсмет:
Тĕп йĕрлев ушкăнĕ
Ертӳлĕх
Ертӳçĕ: Леон Панетта
Çумĕ: Стивен Р. Кейпс
Сайт
www.cia.gov
ТЙУ элемĕ

Тĕп йĕрлев тытăмĕ (ТЙТ, акăл. Central Intelligence Agency, CIA), — ют патшалăхсенче хăйсен ĕçĕсене вĕсемпе килĕштермесĕр иртерме пултаракан американ ятарлă патшалăх хĕсмечĕ. Ăна 1947 çулта йĕркеленĕ.

2001 çулхи авăн 11-мĕшĕнчи пулăмсенчен ТЙУна тытса тăмашкăн кашни çул 5 милиард доллар тăкакланă.

Сăнар тӳрлет

ТЙТ ĕçне нумай илемлĕ фильмсенче тата романсенче сăнарласа панă. Тĕслĕхрен, Роберт Редфорд актер «Кондорăн виçĕ кунĕ» (Three days of the Condor, 1975) тата «Шпион вăййисем» (Spy Game, 2001) илемлĕ фильмсенче ТЙТ агентне вылянă.

Директорĕсем тӳрлет

1946 çулхи кăрлач, 23 – çĕртме, 10:

контр-адмирал Суэрс Сидней Уильям (Souers, Sidney William);

1946 çулхи çĕртме, 10 – 1947 çулхи çу,1:

генерал-лейтенант Ванденберг Хойт Сенфорд (Vandenberg, Hoyt Sanford);

1947 çулхи çу, 1 – 1950 çулхи юпа, 7:

контр-адмирал Хилленкоттер Роскоу Генри (Hillenkoetter, Roscoe Henry);

1950 çулхи юпа, 7 – 1953 çулхи нарăс, 9:

генерал-лейтенант Смит Уолтер Беделл (Smith, Walter Bedell);

1953 çулхи нарăс, 9 – 1961 çулхи чӳк, 29 (нарăсăн 9-26-мĕшĕсенче – ĕçе туса пыраканĕ):

Даллес Аллен Уэлш (Dulles, Allen Welsh);

1961 çулхи чӳк, 29 – 1965 çулхи ака, 28:

Мак-Коун Джон Алекс (McCone, John Alex);

1965 çулхи ака, 28 – 1966 çулхи çĕтме, 30:

вице-адмирал Рейборн Уильям Фрэнсис, кĕçĕнни (Raborn, William Francis);

1966 çулхи çĕртме, 30 – 1973 çулхи нарăс, 2:

Хелмс Ричард Макгарра (Helms, Richard McGarrah);

1973 çулхи нарăс, 2 – утă, 2:

Шлезингер Джеймс Родни (Schlesinger, James Rodney);

1973 çулхи утă, 2 – авăн, 4 (ĕçе туса пыракан):

генерал-лейтенант Уолтерс Вернон Энтони (Walters, Vernon Anthony);

1973 çулхи авăн, 4 – 1976 çулхи кăрлач, 30:

Колби Уильям Иган (Colby, William Egan);

1976 çулхи кăрлач, 30 – 1977 çулхи кăрлач, 20:

Буш Джордж Герберт Уолкер (Bush, George Herbert Walker);

1977 çулхи кăрлач, 20 – пуш, 9 (ĕçе туса пыракан):

Ноуч Инно Генри (Knoche, Enno Henry);

1997 çулхи пуш, 9 – 1981 çулхи кăрлач, 20:

адмирал Тёрнер Стэнсфилд (Turner, Stansfield);

1981 çулхи кăрлач, 20 – 1987 çулхи кăрлач, 29:

Кейси Уильям Джозеф (Casey, William Joseph);

1986 çулхи раштав, 18 – 1987 çулхи çу, 26 (ĕçе туса пыракан):

Гейтс Роберт Майкл (Gates, Robert Michael);

1987 çулхи çу, 26 – 1991 çулхи çурла, 31:

Уэбстер Уильям Хеджкок (Webster, William Hedgcock);

1991 çулхи авăн, 1 – чӳк, 6 (ĕçе туса пыракан):

Керр Ричард Джеймс (Kerr, Richard James);

1991 çулхи чӳк, 6 – 1993 çулхи кăрлач, 20:

Гейтс Роберт Майкл (Gates, Robert Michael);

1993 çулхи кăрлач, 21 – нарăс, 5 (ĕçе туса пыракан):

адмирал Студеман, Уильям Оливер (Studeman, William Oliver);

1993 çулхи нарăс, 5 – 1995 çулхи кăрлач, 10:

Вулси Роберт Джеймс (Woolsey, R. James);

1995 çулхи кăрлач, 11 – çу, 9 (ĕçе туса пыракан):

адмирал Студеман Уильям Оливер (Studeman, William Oliver);

1995 çулхи çу, 10 – 1996 çулхи раштав, 15:

Дейч Джон Марк (Deutch, John Mark);

1996 çулхи раштав, 16 (1997 çулхи утăн 11-мĕшĕччен – ĕçе туса пыракан)- 2004 çулхи утă, 11:

Тенет Джордж Джон (Tenet, George John).

2005 çулхи ака, 21 - 2006 çулхи çу, 26:

Госс Портер Дж. (Porter J. Goss)

2006 çулхи çу, 26 - 2009 çулхи нарăс, 12:

генерал Хайден Майкл В. (Michael V. Hayden);

2009 çулхи нарăс, 12 - ĕç вырăнĕнче:

Панетта Леон (Leon Panetta);

Экологи хĕспăшалне тăваслăх тӳрлет

ТЙТ экологи хĕçпăшалне тăвас ĕçе укçапа тивĕçтерсе тăрать. Çак пăшалпа урăх патшалăхăн экономикине сиенлес тĕллевпе унăн территоринчи экосистемисене пĕтерме пулать. Çакăн пек меслетпе 2010 çулхи çулла Раççее хирĕç сăтăр тунă, темелле. Пичетри пĕлтерӳсемпе, вăрмансене чĕртсе çунтарас пулаялăхне шутланă чухне Everglades Landscape model моделĕпе (çак ăслăлăх ĕç-пуçĕнче таркăн раççей ăсчахĕ А. Войнов хутшăннă) усă курнă.

Çавăн пекех пăхăр тӳрлет

Асăрхавсем тӳрлет

Каçăсем тӳрлет

Тиркев тӳрлет


 
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.