Бери́лл — ункăлла силикатсен кĕçĕн класĕнчи гексагональ сингониллĕ минерал. Бериллăн хăшпĕр тĕсĕсем, сăмахран изумруд тата йĕпкĕн сăрлă аквамарин, хаклă чул шутланать.

Берилл
Берилл, Джилгитаран (Пакистан)
Формула Al2[Be3(Si6O18)]
Сингони Гексагональлĕ
Тĕс Симĕс, кăвак, сарă, хĕрлĕ, шурă
Йĕр тĕсĕ Шурă
Ялтăру Кантăк
Янкăрлăх Янкăр, çурма янкăр
Хытăлăх 7,5 — 8
Çыпăçтарулăх Аванах мар, {0001} шучĕпе
Тачăлăх 2,6 — 2,9 г/см³

Пĕрлехи зарактеристика тӳрлет

Кристаллсем тӳрлет

Берилл кристаллĕсем хăй тĕллĕн те, друза шутĕнче тĕл пулаççĕ. Берилл тĕрлĕ тĕсĕсен сăрлавне хутăшсем параççĕ. Кантăкла ялтăру, оптика пахи çук.

Хими йышĕ тӳрлет

Бериллăн хими йышĕ — Al2[Be3(Si6O18)], çак берилли оксичĕ 14 %, алюмини оксичĕ 19 %, оксида кремни оксичĕ 67 %. Эбельмен ăна хăй май тунă.

Тĕрлĕ тĕсĕсем тӳрлет

 
Берилл украин почтă маркки çинче, 2009

Асăрхавсем тӳрлет

Вуламалли тӳрлет

  • Андерсон Б. Определение драгоценных камней. — М.: Мир, 1983.
  • Киевленко Е. Я., Сенкевич Н. Н., Гаврилов А. П. Геология месторождений драгоценных камней. — М.: Недра, 1974.
  • Куликов Б. Ф., Буканов В. В.. Словарь камней-самоцветов. Изд.2-е. — Л.: Недра, 1988, 168 с.
  • Пыляев М. И. Драгоценные камни. -М. : Стрелец, 1990.
  • Фекличев В.Г. Берилл. Морфология, состав и структура кристаллов . - М.: Наука, 1964, 125 с.

Каçăсем тӳрлет

Википедире портал пур
«Геологи»
Çак статьяна çырнă чухне Брокгаузпа Ефронăн Энциклопеди сăмахсарĕн (1890—1907) материалĕпе усă курнă.