Çăпата
Çăпата — Раççейре ĕлĕкрен, ял таврашĕнчĕ 1930-мĕш çулсенчченех анлă сарăлнă, йывăç хуппинчен (çăка, хурама, хурăн хуппирен е курăсран ăсталанă атă-пушмак. Çирĕпрах пултăр тесе тĕпне çăка хуппи, вĕрен е тир çĕленĕ. Пыльчăклă çанталăкра çăпатана упрас тесе, тĕпне вĕренпе йывăç калăп майлаштарса çыхнă. Çăпатине тăла çине тăхăнса çиелтен çав курăсранах тунă çыххипех çыхнă.
.jpg)
Çăпата тӑхӑнас умӗн урана тӑла сырнӑ.
Çăпата тăвас ĕçĕ хаклă пулман, тумалли хатĕрĕсем ал айĕнче, тăвас мелĕ ансат пулнă, (арçынсем ачаллах çăпата хуçма пĕлнĕ), анчах ку япала çирĕпех пулман.
Çăпатапа вырăс, карел, мордва, тутар, финн, эстон, чăваш халăхĕ анлă усă курнă. Япунсем те (варадзи), çурçĕр американ индейĕсем те, австрали аборигенсем те çăпата евĕрлĕ атă-пушмакпа усă курнă.
Норвегри XII ĕмĕрĕн 2-мĕш çурри - XIII ĕмĕр пуçламăшĕн граждан вăрçинче хутшăнакансем, чухăна тухнă бонд-хĕресченсем, ытларах хурăн хуппирен ăсталанă çăпатапа çӳренĕ, çавăнпа вĕсене биркебейнерсем тенĕ (биркебейнер — тӳррен куçарсан «хурăн ураллă», «çăпатаçă» пулать).
Этимологи тӳрлет
Çăпата икĕ сăмахран тытăнса тăрат Çуп - Лыко и Атă - Сапоги, Çуп-Çап (щепки). Аналогичный состав слова Кăçатă - Зимние сапоги, из двух слов Кăç (тюрк. Кыш) - Зима и Атă - Сапоги (Кĕçерни - Зимняя неделя, пример.) Çăпата сăмахĕнчен Чеботарев фамили тухса каят, ман кукамай хушамачӗ. Тата вырăсла сăмах Чеботы пулса кайнă.
Вуламалли тӳрлет
- Русская меря. — М.: Издательский Дом «Экономическая газета», 2009. — ISBN 978-5-900792-49-1.
- Словарь русских народных говоров. Выпуск 16. Куделя-Лесной / Гл. редактор: Ф. П. Сороколетов Редактор: О. Д. Кузнецова. — Л.: Наука, 1980. — 376 с. — ISBN 5-02-026395-8.
- Тихомирова, А. В. Новая жизнь старого символа: лапоть в культурно-языковом пространстве современной России. // Политическая лингвистика 1 (2012).
Каçăсем тӳрлет
- И. И. Звездин, «Лапотный промысел в Бакшееве, Малой Поляне, Румстихе и Березниках» 2012 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ. «Нижегородский сборник» под редакцией А. С. Гациского, Том 7. (1880-е годы). (Современный Дальнеконстантиновский район Нижегородской области)
- § 98. Обувь — Глава VI «Одежда и обувь» книги Д. К. Зеленин. «Восточнославянская этнография»
- Мастер-класс по плетению лаптей 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.