Атăлçи Пăлхар нухрачĕсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

[[File:Volga Bulgaria dirhams Mikail ibn Jafar.jpg|thumb|300px|Volga Bulgaria dirhams Mikail ibn Jafar</br>Микаил ибн Джафар ертÿçĕре чухнехи (930-мĕш çç. вĕçĕ - 940-мĕш çç.) Атăлçи Пăлхар нухрачĕнухрачĕсем. Кĕмĕл. Станпа пустарнă. Эрмитаж фончĕсенчен]]

[[File:Volga Bulgaria dirhams Mumin ibn al-Hassan.jpg|thumb|300px|Volga Bulgaria dirhams Mumin ibn al-Hassan </br> Мумин ибн аль-Хасан ертÿçĕре чухнехи ([[970]]-мĕш çç. вĕçĕ - [[980]]-мĕш çç.) Атăлçи Пăлхар нухрачĕнухрачĕсем. Кĕмĕл. Станпа пустарнă. Эрмитаж фончĕсенчен]]

<big><big>Паянхи куна мĕнпурĕ</big></big> <big><big><big>600 штук</big></big></big> <big><big>тĕлнелле монголсемчченхи çавнашкал нухратсем тупса палăртнă</big></big><ref>Вильданов Родион Фаясович. [https://cyberleninka.ru/article/n/dirhem-mumina-ben-ahmeda-s-rozhdestvenskogo-mogilnika Дирхем Мумина бен Ахмеда с Рождественского могильника] // Труды КАЭЭ, выпуск 5, Пермь, [[2009]]</ref>.

Шăпах çав нухртсем пулăшнипе ĕнтĕ, тĕпрен илсен, Атăлçи пăлахарсенпăлхарсен монголсемчченхи тытăмçисен («патшисен») ячĕсене тупса палăртма май килнĕ<ref>Валеев Рафаэль Миргасимович Валеев, [https://realnoevremya.ru/articles/44841 Булгарские деньги: серебряный чекан, монетный кризис, подражательная валюта и богатый источник информации. О булгаро-татарской монетной системе IХ – начала ХV веков. Часть 2]</ref>:

{{oq|ru|Во многом благодаря монетам стали известны имена 11 булгарских правителей Х века и два города, где осуществлялась чеканка монет — Булгар и Сувар. Причем, в ХIХ веке известны были три хана, в первой четверти ХХ века — четыре, к концу 80-х годов ХХ века — десять правителей. А. Г. Мухамадиев, известный татарский ученый-нумизмат, называет следующих правителей — Абдуллах ибн Тегин, Джафар ибн Абдуллах, Насир ибн Ахмед, Эмир Биляр (Барман), Мечектай ибн Джафар, Микаче ибн Джафар, Абдулла ибн Микаче, Мубин ибн ал-Хасан. Правда монеты от имени Насир ибн Ахмеда чеканились в городе Суваре, но А. Г. Мухамадиев считает их подражанием саманидскому эмиру Насиру ибн Ахмеду. В 1999 году, благодаря работам А. А. Молчанова и Д. Г. Мухаметшина, стало известно еще одно имя булгарского эмира Волжской Булгарии Абд-ар-Рахмана ибн Мумина. В последние годы при раскопках Болгар было найдено еще несколько серебряных булгарских дирхемов Х века, так что исследования и новые находки нас ждут еще впереди.}} <Куçару: Тĕпрен илсен, нухратсене пула эпир Х ĕмĕрти пăлхар тытăмçисен ячĕсене тата укçа çапнă икĕ хулана — Пăлхара тата Сăвара — пĕлетпĕр. ХIХ ĕмĕрте виçĕ, ХХ ĕмĕрĕн пĕрремĕш чĕрĕкĕнче тăватă, ХХ ĕмĕрĕн 80-мĕш çулĕсен тĕлнелле — вунă [[ят]] çийеле тухнă. Паллă тутар ăславçи-нмизмачĕ А. Г. Мухамадиев çак тытăмçăсене асăнать: Абдуллах ибн Тегин, Джафар ибн Абдуллах, Насир ибн Ахмед, Эмир Биляр (Барман), Мечектай ибн Джафар, Микаче ибн Джафар, Абдулла ибн Микаче, Мубин ибн ал-Хасан. Чăн та, Насир ибн Ахмед ячĕллĕ нухратсене Суварта çапнă, анчах та А. Г. Мухамадиев вĕсене саманидсен Насир ибн Ахмед эмирĕ майлă майлаштарни вырăнне хурать. 1999-мĕш çулта, А. А. Молчанов тата Д. Г. Мухаметшин ĕçĕсем хыççăн, тата тепĕр ят паллă пулса тăнă — Абд-ар-Рахман ибн Мумин. Юлашки çулсенче Пăлхарти чавусенче каллех Х ĕмĕрти темиçе кĕмĕл дирхеме тупнă. Çапла вара тĕпчевсем тата тупусем малашне те пулмалла.>