Кёнигсфельд, Тобиас: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2 |
||
1-мĕш йĕрке:
'''Тобиас Кёнигсфельд''' (çавăн пекех '''Товий Кёнигсфельд'''<ref>Смирнова, София. [http://www.uralstalker.com/uarch/us/1984/05/62/ Город Берёзов в 1740 году] — Уральский следопыт, 1984 05 май</ref>, [[вырăс чĕлхи|вырăсла]] '''Тимофей Кёнигсфельд''' тени те пур, [[1716]], [[Вологда]] — ?, хăçан тата ăçта вилни паллă мар) — [[математика]] кандидачĕ, адъютант-астроном, географ тата картограф, ăслав экспедицийĕсене хутшăннă, [[1740]]-[[1741]]-мĕш çулсенчи экспедицире çырса пынă кунсеренлĕх [[автор]]ĕ. [[Чăвашсем]] пирки те çырса хăварнă.
Ашшĕ те, [[Лифлянди]]рен тухнăскер, Тобиас ятлă пулнă, 4 çул, тыткăнра пулнă май, ссылкăра [[Вологда]] хулинче пурăннă, унтах Тобиас ывăлĕ çуралнă; каярахпа [[Нарва]] хулине куçнă (унта унăн [[ял]] пулнă)<ref>[http://mash.dobrota.biz/39raznoe/44542-5-deutsche-autoren-russlands-nemeckie-avtori-rossii-enzyklopdie-enciklopediya-band-to.php «DEUTSCHE AUTOREN RUSSLANDS НЕМЕЦКИЕ АВТОРЫ РОССИИ ENZYKLOPDIE ЭНЦИКЛОПЕДИЯ BAND/ТОМ 4 I-J-K Aktualisiert: 01.12.2018 Актуализировано: 01.12.2018 Edmund Mater/Эдмунд Матер ...»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191206042910/http://mash.dobrota.biz/39raznoe/44542-5-deutsche-autoren-russlands-nemeckie-avtori-rossii-enzyklopdie-enciklopediya-band-to.php |date=2019-12-06 }} ([http://www.edarmer.de/download/ENZYKLOPAEDIE-Band-4-I-J-K.pdf ПДФ форматпа та пур).]</ref>. Çав [[çын]] Г. Ф. Миллера, И. Д. Шумахера тата Наукăсен Академийĕн ытти ĕçлевçĕсене аван пĕлнĕ.
Тобиас Кёнигсфельд [[Германи]]ре, [[Галле]] хулинче, [[университет]]ра вĕреннĕ. Студент-медик тата математика кандидачĕ [[ят]]семпе [[1736]]-мĕш çулхи январьте [[Санкт-Петербург]] хулине килсе çитнĕ. 1736-мĕш çулхи февралĕн 18-мĕшĕнче Наукăсен Академийĕн Географилле бюровне вырнаçнă, Н.И.Делиль ертсе пынипе [[карттă]]сем ÿкернĕ.
8-мĕш йĕрке:
Асăннă [[экспедици]]ре Т.Кёнигсфельд [[кунсеренлĕх]] çырса пынă. Çав кунсеренлĕхре [[чăвашсем]] пирки каланисем те чылай, мĕншĕн тесен экспедицирен таврăннă чухнехи [[çул]] шăпах Чăваш Ен тата [[Шупашкар]] витĕр иртнĕ.
== [[1740]]-[[1741|41]]-мĕш çулсенче тытса пынă кунсеренлĕх çинчен<ref>Титова, 3. Д. [http://journal.iea.ras.ru/archive/1970s/1975/no6/1975_6_094_Titova.pdf Дневник Т. Кенигсфельда этнографический источник первой половины XVIII в. по народам Сибири] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191206043626/http://journal.iea.ras.ru/archive/1970s/1975/no6/1975_6_094_Titova.pdf |date=2019-12-06 }} / 3. Д. Титова // Сов. этнография, 1975. — Вып. 6. - С. 46-58.</ref> ==
Обдорск экмпедицийĕ вăхăтĕнче Тобиас Кёнигсфельд [[нимĕç чĕлхи]]пе кунсеренлĕх çырса пынă. Каярахпа çавна [[автор]]ĕ хăйех [[француз чĕлхи|хранццусла]] куçарнă. Асăннă хранццусла верси, «Voyage de Koenigsfeld et Delisle à Béresof» ятлăскер, хальхи вăхăтра Вырăс географи пĕрлĕхĕн архивĕнче упранать<ref>Архив Всесоюзного географического общества СССР, ф. Б-30.</ref>. Хранццусла куçарăва та, авторĕ хăй майлаштарнине кура, оригиналах теме пулать, анчах та архивра упранакан алçырăва, Кёнигсфельд хатĕрленĕ вариантран пăхса, Делиль хай аллипе çырнă.
48-мĕш йĕрке:
{{oq|ru|Участник экспедиции академика Н. И. Делиля в Березов в 1740 г. Товий Кенигсфельд в своем дневнике оставил описание культового места чувашей. Приведём это место дневника в переизложении П. П. Пекарского: «Путешественники видели место, посвященное их идолам: оно было окружено досками, и в нем имелось множество дубов с растянутыми на них разными кожами. Кенигсфельд заметил также продолговатый стол с углублением или жертвенником; около него чуваши убивают животных, приносимых в жертву, жарят их и упиваются, после чего кожи развешивают по деревьям»[18].}}
{{Цитата вĕçĕ}}
А. К. Салмин çырнинчен<ref>Салмин А. К. [http://www.new.pdfm.ru/35filologiya/249454-1-aksalmin-sistema-verovaniy-chuvashey-biblioteka-k-vozvratite-knigu-pozzhe-oboznachennogo-zdes.php Система верований чувашей] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191206221937/http://www.new.pdfm.ru/35filologiya/249454-1-aksalmin-sistema-verovaniy-chuvashey-biblioteka-k-vozvratite-knigu-pozzhe-oboznachennogo-zdes.php |date=2019-12-06 }}. — Чебоксары, 2004. — 208 с .</ref>:
{{Цитата пуçламăшĕ}}
{{oq|ru|Товий Кенигсфельд спросил одного из чувашей, знает ли он, что есть Бог, сотворивший небо и землю? Собеседник ответил:
| |||