Латинла Америка: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

'''Латин Америки''' ушкăнне [[АПШ]]ран кăнтăралла вырнаçнă АмерикаАмерикăри патшалăхĕсемпатшалăхсем кĕреççĕ, вĕсенче патшалăх чĕлхи шутĕнче [[латин чĕлхи]]нчен çуралнă [[роман чĕлхисем|роман чĕлхисене]] усă кураççĕ. [[Лингвистика]] енĕпе АмерикăнАмерикăри ытти патшалăхĕсем [[патшалăх чĕлхи]]сем пирки темиçе пая уйрăлаççĕ. Пĕри Европăра ӳссе аталаннă [[акăлчан чĕлхи]]ллĕ пайĕ — ăна Англипе Америка (е АкăлчанлăАкăлчанла калаçакан Америка) теççĕ. Тепĕр пайĕ — [[голландиголланд чĕлхи]]ллĕ, унăн шутне [[Суринам]], [[НидерландНидерландăн Антил утравĕсем]] тата [[Аруба]] кĕреççĕ. [[Дани]] патшалăхне кĕрекен [[Гренланди]] çĕрĕнче те [[данидан чĕлхи]]пе усă кураççĕ. Çак утрава хăшпĕр чухне вăл географи енĕпе [[Çурçĕр Америка]] шутне кĕнине пăхмасăрпăхмасăрах Европа шутнейышне кĕртеççĕ.

Латин Америкине хăш патшалахсемпатшалăхсем кĕни пирки тĕп йĕрке çук.

Политикăпа истори енĕпе Латин Америки шутне Испанипе Португали аллинче пулнă Америкăри ĕлĕххи çĕрĕсене кĕртеççĕ: [[Мексика]], Тĕп Америкăн чылай пайĕ, Кăнтăр АмерикăнАмерикăри тата Анăç ИндинИндири (е Кариб районĕ) çĕрĕсемçĕрсем. Вĕсенче пурăнакан халăхăнхалăхсен ытларах пайĕ [[испан чĕлхи|испанипеиспанла]] /[[португал чĕлхи|португалла]]семпе калаçать. Çавăн пекех вăл çĕрсене Ибери Америки те теççĕ.

Роман чĕлхисен çĕрĕсен шутне Канадăн Квебек французсенфранссен провинцине часаххăш чухне Латин Америкипе çыхăнтармаççĕ, роман ушкăнне кĕрекен францифранс чĕлхипе усă курăççĕпуплеççĕ пулсанпулин тате.

Хăш чухне, уйрăмах ПĕрлешнĕПĕрлешĕннĕ Штатсенче, «Латин Америки» терминпатесе АПШран кăнтăр еннелле вырнаçнă çĕрсене калаççĕпалăртаççĕ. ВĕсемВĕсен шутнейышне роман чĕлхин ушкăнне кĕмен чĕлхеллĕ [[Белиз]], [[Гайана]], [[Ямайка]], [[Барбадос]] тата [[Суринам]] çĕршывĕсене те кĕртеççĕ.

[[Бразили]]нче вара çак терминпа Америкăри [[испанииспан чĕлхи]]ллĕ çĕршывсене çеç асăнаççĕ.

Геополитика енĕпе пăхсан, Латин Америкинче хăйсене çеç пăхăнакан 20 ирĕклĕ çĕршыв, тата темиçе пăхăнуллă çĕрсем. Бразили, паллах, вĕсенчен чи пысăкки шутланать.

«Латин Америки» ятне [[Франци]] императорĕ [[Наполеон III]] пĕрремĕш палăртнă, вăл Латин Америкипе [[Индокитай]] çĕрĕсене Франци сĕмне сарасшăн пулнă. Çакăн пек терминпа вăлçине Франци патшалăхĕнимперин сĕмне сармалли çĕрсене кĕртесшĕнсарасшăн пулнă — куçак вырăнавырăнсене [[XV ĕмĕр|XV]]—[[XVI ĕмĕр]]сенче [[Ибери çурутравĕ]]пе Францирен нумай çын куçса килнĕ пулнă.

ПĕрлешнĕПĕрлешĕннĕ Штатсенче çак терминпа [[1890-мĕш çулсем]] таринтаран усă курман, [[XX ĕмĕр]]ĕн пуçламăшĕнче çеç хута кĕнĕкĕртнĕ. Унчен ăна «ИспаниИспан Америки» тенĕ.