|
'''Бáли''' {{lang-id|Bali}}) — [[Малай архипелагĕ]]нче, [[Кĕçĕн Зонд утравĕсем|Кĕçĕн Зонд утравĕсен]] ушкăнĕнчи [[утрав]], [[Индонези]] йышĕнче шутланать. Кăнтăр енчен [[Инди океанĕ]]пе, çурçĕр енчен — [[Бали тинĕсĕ]] ([[Лапкă океан]]ăн шывĕпе çăвăнать. Анăçран [[Бали кӳлмекĕ]]пе [[Ява]] утравĕнчен, тухăçран — [[Ломбок кӳлмекĕ]] [[Ломбок]] утравĕнчен уйрăлса тăрать.
== Туризм ==
Туризма пӑхӑнман тесе йышӑннӑ хыҫҫӑн самаях вӑйсӑр аталаннӑ, инфратытӑм вара зачечнӑй лару-тӑрура пулнӑ. Ҫут тӗнчерен килнӗ хиппсем вӑхӑтӗнче Те Кута пляжӗсенче электричествӑсӑр, йӳнӗ пӳлӗмсем, тинӗс кухнин тӗрлӗ апачӗ те темиҫе центлӑ пулнӑ. Апла пулин те Туроператорсем пуянсем валли туризма алла илнӗ ӗнтӗ. Индонези правительствин, нефть экспорчӗпе питӗ килӗшсе тӑракан экономикӑн ытти тупӑш ҫӑлкуҫӗсене те тупмалла пулнӑ, ҫакӑ индустри туризма аталантарма пулӑшнӑ.
Малтанлӑха ҫав вӑйсене пӗтӗм тӗнчери общество куҫӗ умӗнче илемсӗр сӑнар, ҫар переворочӗ хыҫҫӑн сылтӑм енче ҫирӗпленнӗскер, улӑштарма тӑрӑшнӑ.
Бал тата туризм аталанӑвӗн планне професси тишкерӗвӗ 1969 ҫулта йӗркеленӗ. Проекта Пӗтӗм Тӗнчери банка хушнипе профинансланӑ. Букит-Бадунг районӗ ҫине уйрӑммӑн пӑхнӑ. 1978 ҫулта бали губернаторӗ Ида Багус Мантрӑн бали губернаторӗ утравӑн пуян культури ҫине пӑхма сӗннӗ. Ҫав вӑхӑтран пуҫласа музыка, ташӑ, тӗн уявӗсем, скульптура тата живопись туризм бизнесӗнче инфратытӑма пӗр вӗҫӗмсӗр лайӑхлатнӑ пекех выляҫҫӗ. Аэропорта юсаса ҫӗнетнӗ, ҫул ҫӳреме юратакансен социаллӑ спектрне ҫавӑрса илес тесе люкс класӗн уйрӑмӗсем тата хаклӑ хӑна ҫурчӗсем хӑпартаҫҫӗ. Рис уйӗсене типӗтеҫҫӗ те чи типӗ районсенче шыв пӑрӑхӗсем тӑваҫҫӗ. Хаклӑ туризм вырӑнне элита туризмӗ килчӗ. Халӗ пӗтӗм тӗнчери паллӑ ҫӑлтӑрсем туй церемонийӗнче Санура килеҫҫӗ, европӑри министрсем Вара Нус-Дуа "Вӑтаҫӗр Тинӗс клубӗнче" отпуск ирттереҫҫӗ.
Аталану серфинг, дайвинг, экологи тата пляж туризмӗ илнӗ.
Бала ҫӳрекен туристсен шучӗ хӑвӑрт ӳсет. 2015 ҫулта Бала 4 001 835 ют ҫӗршыв турисчӗ килнӗ. 2018 ҫулта туристсен шучӗ 6 511 610 ҫын таран ӳснӗ. Юхӑм ҫулсерен 10 процента яхӑн ӳсет.
== Культурӑпа наци укладӗ ==
Утрав традициллӗ йывӑҫ скульптурӑпа тата художникпе, ҫавӑн пекех пир — батикӑпа паллӑ тӑвать. Балри ташӑсем-театрализациленӗ представлени, вӗсен пӗтӗмӗшле пӗлтерӗшӗ ӗмӗр-ӗмӗр ырӑпа усала кӗрешме никӗсленнӗ. Ташӑ ӳнер произведенийӗсен сюжечӗсем балиецсем вырӑнти мифологирен ӑсаҫҫӗ<ref>[https://toursbali.ru/prazdniki-i-festivali-na-bali/ Уявсемпе фестивальсем ҫинчен ҫырса кӑтартни]</ref>
Бал ҫинче тӑватӑ пысӑк искусство музейӗ пур: Нус Дуа Бал Музейӗ, Рай[en] Музейӗ, Руданӑн[en] Музейӗ Тата Пуриисан[en] Музейӗ.
== Тавралăхĕ ==
| 