Шахиншах: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
5-мĕш йĕрке:
Титула пĕрремĕш Иранăн [[Сасанидсем|Сасанид]] тытăмçисем хăйсем çине илнĕ, çапах та унпа [[Ахеменидсем|Ахеменид]] династинче ускурнă «xšāyaθiya xšāyaθiyānām», çавăнпа та Иранра ахеменид патшине [[Кир II Асли|II Кир Аслине]] пĕрремĕш шаханшах тесе асăнаççĕ. Ахеменид тата Сасанид династинсенче кăна мар, "патшасен патши" титула, п. эрч. II ĕмĕртен пуçласа, [[Пархи патшалăхĕ|Пархи]] тытăмçисем — [[Аршакидсем|Аршакид]] династин элчисем — тивĕçнĕ<ref>''Fowler R.'' ‘Most Fortunate Roots’: Tradition and Legitimacy in Parthian Royal Ideology // Imaginary Kings. Royal Images in the Ancient Near East, Greece and Rome / Ed. by O. Hekster, R. Fowler. Stuttgart, 2005. P. 142</ref>.
 
Пурĕпе, титулпа, тăхтавсенетăхтавсемпе шута илсенпĕрле, 2500 çул тапхăрта ускурнă. Иранăн юлашки шаханшахĕ [[Мохаммед Реза Пехлеви]] пулнă, ăна [[1979]] çулта [[Иранри ислам революцийĕ|ислам революцийĕ]] вăхăтĕнче астулран антарнă. Унăн ывăлне — [[Реза Кир Пехлеви|Реза Пехлевине]] — иран монархисчĕсем саккунпах шаханшах тесе йышăнаççĕ.
 
Чăваш литературинче шахиншах титула авалхи Персие асăннă чухне яланах «патшасен патши» тесе çыраççĕ, хальхи Иран пирки апла пулмасть.