Самар облаçĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
57-мĕш йĕрке:
XVII—XVIII ĕм. Самар Ен çĕр ĕçлевçисен икĕ вăрçин эпицентрĕнче пулнă. 1670 çулта Самара Степан Разин çарĕсем ярса илнĕ, 1773 çулта халăх Емельян Пугачёва хула хапхине уçса панă<ref name="История Самарского края">История Самарского края.</ref>.
 
Хальхи Самар облаçĕн территорине Раççей йышне [[XVI ĕмĕр]]ĕн варринче, [[Хусан ханлăхĕ|Хусанпа]] [[Аçтăрхан ханлăхĕ]]сене [[Мускав патшалăхĕ]] çумне хушсан, кĕртнĕ. XVII—XVIII ĕмерсенче [[Вăтам Атăлçи]] çĕрĕнче çĕршыври урăх районсенчен тата ютçĕр çыннисем (сăмахран, [[Атăл нимĕçĕсем]]) килсе вырнаçнă. 1688 çулта Самара уес хули статуса панă<ref name="dt.samregion.ru"/>. [[XIX ĕмĕр]]ĕн варринченпе Самар енре экономика енĕпе аталанса кайнă, [[Самар]] Раççейри тырă пасарĕн паллă центрĕ пулса тăнă, çакна пула хулара сутă-илӳ тата промăçлăх ӳснĕ. 1850 раштавăн 6-мĕшĕнче I Николай император Тытăмлакан Сената Самар кĕпĕрнине 20 пин çынлă Самар хулинче центрне тăвас хутай çырса панă<ref name="ReferenceB"/>. 1851 çултанпа Самар — [[Самар кĕпĕрни|пĕр ятлă кĕпĕрнинкĕпĕрнен]] центрĕ Самар пулса тăнă. 1856 çул тĕлне хулара 3,19 %, ялсенче — 96,81 % çын пурăннă<ref name="История Самарского края"/>.
 
Крепость тивĕç-ирĕкне пăрахăçласан вырăнти экономика аталанса каять, халăх пурнăçĕ лайăхланать. Чукун çул туни тата Атăл çинчи юханшыв транспортне аталантарни сутă-илӳпе промăçлăха хăпартса ярать. Самар патшалăха Çĕпĕрпе тата Вăтам Азипе çыхăнтаракан мăн транспорт çыххи пулса тăрать.<ref name="dt.samregion.ru"/>
 
XIX ĕмĕрĕн вĕçнелле Самарта 46 савутпа хапрăк шутланнă, вĕсенче 2,5 пин çын ĕçленĕ. Архитектура енĕпе чи пахи сăра тăвакан савут пулнă. 1880 çулта Атăл урлă Сызрань тĕлĕнче халĕ те тĕрĕс-тĕкел Александр чукун çулне туса лартнă. 1890 çулта пĕрремĕш электростанцине хута янă. 1917 çулта Самарта 90 промăçлăх предприятийĕ, механизациленĕ çăкăр савучĕ, 3,5 млн пăт тырă калăпăшлă элеватор ĕçленĕ. Хулара пурăнан халăх 150 пине çитнĕ<ref>История САмарского края.</ref>.
К концу XIX в. в Самаре было 46 заводов и фабрик, где работало 2,5 тысячи постоянных рабочих. Самым приметным явлением архитектуры стал пивоваренный завод. В 1880 году через Волгу в районе Сызрани был построен и ныне действующий Александровский железнодорожный мост. В 1890 году - первая электростанция. В 1917 году в Самаре уже действовало 90 промышленных предприятий, механическая хлебопекарня, элеватор ёмкостью 3,5 млн пудов зерна. Население Самары достигло 150 тысяч человек.<ref>История САмарского края.</ref>
 
== Облаç тытамлăхĕ ==