Ассири: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни) Çĕнĕ страница "мини|Ассири ӗмпӳвӗ пирӗн эрӑччен 654 ҫ. '''Ассири''' (аккад. [Aššur]; араб. أش..." |
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
3-мĕш йĕрке:
'''Ассири''' (аккад. [Aššur]; араб. أشور [Aššûr]; ивр. אַשּׁוּר [Aššûr]; арам. ܐܫܘܪ [Ašur]; ассир. ܐܬܘܪ [Atur]; ав.-арм. Ասորեստան [Asorestan]) — [[Авалхи Месопотами]], хальхи ҫурҫӗр Ирак метрополиллӗ ҫӗрӗсен вырӑнӗнчи патшалӑхӗ, унта авалхи ассири халӑхӗпе вӗсем пӑхӑнтарнӑ халӑхсем пурӑннӑ. Ассири халӑхӗ ҫар ӗҫне, ӳнер тата архитектурӑна пӗлтерӗшлӗ хывӑм кӗртнӗ, [[Вавилон|вавилон]] халӑхӗпе пӗрле вӗсем анлӑ та пуян литература туса хунӑ. Вӗсен тӗнӗ месопотами тӗнӗпе ҫывӑх тата тымарӗсемпе шумер аваллӑхне кӗрет, анчах вӗсен хӳҫалӑхпа йӑла-йӗркесем хӑйсен уйрӑмлӑхлӗ пулнӑ. Малтан ҫӗршывпа тивӗҫри пуҫлӑхсем, кайран патшасем; пӑхӑнуллӑ тата тӗп ҫӗрсемпе — вырӑна лартнӑ пуҫлӑхсем, каярах тавралӑх пуҫлӑхӗсем, вӗҫӗ-хӗррисӗр вӑрҫӑсем пынӑ май ҫар пуҫлӑхӗсем те ертсе пынӑ.
Ассири патшалӑхӗн кун-ҫулӗ 1800 ҫула яхӑн пынӑ тата Авалхи Хӗвелтухӑҫ валли ҫителӗклех хӑйне майлӑхӗпе уйӑрӑлса тӑнӑ пулнӑ. Ирхи бронза ӗмӗрӗнче хула-патшалӑх пек чӑмӑртанса, ирхи хӗвелтухӑҫ деспотийӗсенчен иртсе (аморей династине шута кӗрмесен), вӑл ҫӳллӗ шайа ҫити аталаннӑ кайри бронза ӗмӗрӗн Ассири патшалӑхӗ пулса тӑнӑ, вара, каярах, бронза коллапсӗнчен чыслӑн ҫӑлӑнса тухнӑ. Ӑнӑҫуллӑ кун-ҫула
== Вуламалли ==
| |||
