Йăвăлăх: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
'''Йăвăлăх''' — ĕскерĕн массине çав [[ĕскер]] йышăнакан [[калăпăш]] çине пайланипе палăртакан [[скаляр|скалярлă]] [[кап (физика)|физикăлла кап]]<ref>Çавăн пекех ''[[çийри йăвăлăх]]'' текен ăнлав та пур (массăна [[лаптăк]]ăн капĕ çине пайлаççĕ) тата ''[[линири йăвăлăх]]'' (массăна ăршшĕ çине пайлаççĕ), вĕсене лаптак (икĕ виçеллĕ) тата тăсланчăк (пĕр виçеллĕ) объектсем тĕлĕшпе усă кураççĕ.</ref>.
== Формулăсем ==
Йăвăлăх (пĕртикĕс ĕскерĕн йăвăлăхĕ е пĕртикĕс мар ĕскерен вăтам йăвăлăхĕ) çак формулăпа тупăнать:
 
: <math> \rho = \frac{m}{V},</math>
 
кунта {{math|''m''}} — ĕскерĕн масси, {{math|''V''}} — унăн калăпăшĕ;
формула «йăвăлăх» [[ăнлав]]ăн [[палăртав]]ĕн математикăлла çыравĕ пулса тăрать, — умĕн (преамбулăра) каланине пăхăр.
 
* [[Газ]]сен [[Стандартлă малсăлтав|стандартлă малтăрăм]]ри йăвăлăхне шутланă ку формула ак çапла курăнать:
 
: <math> \rho = \frac{M}{V_m},</math>
 
: кунта {{math|''М''}} — газăн [[молярлă масса|молярлă масси]], <math>V_m</math> — [[молярлă калăпăш]] (стандартных малсăлтавсенче çывхартса пăхсан 22,4 л/моль).
 
Ĕскерĕн пăнчăри йăвăлăхĕ çапла çырăнать
 
: <math>\rho = \frac{dm}{dV},</math>
 
вара пĕртикĕс мар ĕскерĕн массине çапла тупаççĕ (хайхи ĕскерĕн йăвăлăхĕ координатсенчен килет)
 
: <math>m
=\int\rho(\mathbf r)d^3 \mathbf r
= \int\rho(\mathbf r) dV
= \int dm.
</math>
==Вуламалли==
*Плотность — статья из Большой советской энциклопедии. — М.: «Советская Энциклопедия», 1975. — Т. 20. — С. 49.