Цунами: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
3-мĕш йĕрке:
{{пĕлтерĕшсем|Цунами (пĕлтерĕшсем)}}
'''Цуна́ми'''<ref>Большой толковый словарь русского языка. — 1-е изд-е: СПб.: Норинт</ref> ({{lang-ja|津波}} [[IPA|IPA: [t͡sɯnä́mí]]]<ref>「NHK日本語発音アクセント辞典」。2002年。ISBN 978-4-14-039360-4</ref>, унта {{lang-ja2|津}} — «бухта, кӳлмек», {{lang-ja2|波}} — «хум») — океанра шывăн мĕнпур хулăнăшне аялтан хăватпа çапнипе пулнă шултра [[хум]]сем.
Цунами, хăшпĕр специалистсен шухăшĕпе, [[солитон]]сем пулаççĕ<ref>{{кĕнеке |автор = Филиппов А. Т.|пуçелĕк = Библиотечка «Квант» |пай = Многоликий солитон |вырăн = М. |издательство = Наука |кăларăм = Изд. 2, перераб. и доп. |çул = 1990 |страниц = 288 }}</ref>. Чылай чухне цунами шыв айĕнче [[çĕр чĕтренни]]пе пулаççĕ, çав вăхăтра тинĕс тĕпĕ хăварт анса ларать е хăпарса каять. Цунами кирек епле вăйлă çĕр чĕтреннипе те çуралать, анчах та питĕ хăвата вăйлă чĕтреннипе ([[Çĕр чĕтренӳ магнитуди|магнитуди]] 7 баллран ытлах пулсан) çитет. Çĕр чĕтреннĕ хыççăн темиçе хум каять. 80 % яхăн цунами [[Лăпкă океан]]ăн периферинче сиксе тухать. Цунами пулăмне ăслăх енчен пĕрремĕш [[Акоста Хосе де|Хосе де Акоста]] 1586 çулта [[Лима|Лимăра]] ([[Перу]]) — питĕ хăватлă çĕр чĕтренĕвĕ пулсан — ун чухне 25 м çӳллĕш цунамисем 10 км çити тип çĕре çине кĕрсе кайнă — ăнлантарса панă.
== Теори ==
| |||