Артамонов Михаил Илларионович: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
{{Ăсчах
|Ят = Артамонов Михаил Илларионович
|Тăван ят =
| Ӳкерчĕк = Artamonov student.jpg
| Анлăшĕ = 260px
| Ӳкерчĕке ăнлантарни =
|Алпусни = Артамонов студент çулĕсенче
|Çуралнă вăхăт = {{ÇуралнăВăхăт|05|2|[[1898}}]], [[нарăс, 5]]
|Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăнÇВ|Тĕвер кĕпернийĕ|Тĕвер кĕпернинче}}, [[Раççей империйĕ]]
|Вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт|31|7|[[1972}}]], [[утă, 31]]
|Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăнВВ|Ленинград|Санкт-Петербургра}}
|Гражданлăх =
|Ăслăх сфери = [[истори]], [[археологи]]
| ĔçлевĔç вырăнĕ = [[Патшалăх Эрмитажĕ]]
| Ăсчах степенĕ =
| Ăсчах хисепĕ =
|Альма-матер = [[ЛПУ]]
|ĂслăлăхĂслăх ертӳçи =
|Паллă вĕренекенсем = [[Плетнёва Светлана Александровна|С. А. Плетнёва]], [[Гумилёв Лев Николаевич|Л. Н. Гумилёв]], [[Столяр Абрам Давыдович|А. Д. Столяр]], [[Ляпушкин Иван Иванович|И. И. Ляпушкин]], [[Гадло Александр Вильямович|А. В. Гадло]], [[Клейн Лев Самуилович|Л. С. Клейн]]
|Паллă = [[Патшалăх Эрмитажĕ]]н директорĕ (1951—1964)
|чыславсемпе парнесем =
|чыславсем =
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}}
36-мĕш йĕрке:
Çĕр ĕçлекен çын çемйинчен тухнăскер. [[1913]] çулта Хулари тăватăкласслă каçхи училищĕнче вĕренсе тухнă. [[1914]]—[[1916]] çç. каçхи курсĕсенче вĕреннĕ. [[1917]] пуçламăшĕнче ăна çара хĕсмете илнĕ. Кăмăла хăпартсах 1917 çулхи Февраль революцине кĕтсе илнĕ. 1917 ç. пуш уйăхĕнче Совета салтак депутачĕсен Канашĕн членĕ пулать, хыççăнах хăй ирĕкĕпех фронта кайнă. Анăç Двина çинчи çапăçусене хутшăннă.
 
1917 раштавра Артамонова демобилизациленĕ, ăна Петрограда национализациленĕ Тĕнче банкĕнче ĕслеме хушнă. [[1918]]çулхи çулларан пуçласа [[1920]] çул вĕçĕчченех Красный Холмра ([[Тĕвер облаçĕ]]) халăх çутĕç органĕсенче (шкул ертӳçи, вĕрентӳçĕ) вăй хунă.
 
[[1921]] — [[1924]] çулсенче Ленинградри университетра, археологипе истори искусств уйрăмĕнче вĕреннĕ. А. А. Спицин, А. А. Миллер, Н. П. Сычёв вĕрентӳçĕсем патĕнче пĕлӳ пухнă. Университетран вĕренсе тухсан археологи кабинетĕнче кĕçĕн ассистент вырăнне юлнă. [[1929]] çулта хăй тĕллĕн пĕрремĕш экспедицине кайнă — Аялти Тан çине — малти тĕпчев ĕçĕсене тума. Ĕçсене вĕçленĕ хыççăн вăл сулахай çыранĕнчи Цимлян хули авалхи кĕнеке çăлкуçĕсенче [[Саркел]] хула тесе çырнă пулнине çирĕплетсе палăртнă ( [[1934]]—[[1936|36]] çулсенчи алтнисем). 1934 çулта «Совместные погребения в курганах со скорченными и окрашенными костяками» статйишĕн Артамонова диссертаци хӳтĕлемесĕрех истории наукисен кандидат степĕнне тивĕçтернĕ. [[1935]] çулта — профессор. Тухтăр диссертацине «Скифы. Очерки по истории Северного Причерноморья» статйипе [[1941]] çулхи [[çĕртме, 25]] хӳтĕленĕ. [[1937]] çулта [[АН СССР]] çумĕнчи [[Археологи институчĕ|Материаллă культурăн истори институчĕнче]] Европăн феодал тапхăрĕччин секторне ертсе пынă. 1939 çулта институт коллективĕ пĕр сасăллă суйласа [[Орбели Иосиф Абгарович|И. А. Орбели]] академика ĕçрен кăларма йышăннă, ун вырăнне Артамонова лартнă (ун чухне вăл тĕпчев кандидачĕ пулнă, партире тăман. ВКП(б) ретне [[1940]] çулта тин кĕнĕ.) Артамонов ертсе пынипе институт çĕршывăн хăватлă тĕпчев тĕпĕ пулса çитет. Тимлесех чи малтанах уйра ирттернĕ ĕçсене пичетлеме тăрăшаççĕ. Артамонов «Краткие сообщения ИИМК» тата «Материалы и исследования по археологии СССР» пуху серийĕсене никĕсленĕ, «Советская археология» журнала редакциленĕ.
 
Йӗрке 48 ⟶ 49:
 
Вăрçă хыççăнхи çулсенче «космополитлă» тĕнче курăвлăхĕсемпе çапăçнă чух Артамонова унăн шухăш-ăнланăвĕсемшĕн совет ертӳçĕсенчен тата юлташ тĕпчевçĕсенчен хытă ятлав лекнĕ. Монографие пĕтĕмĕшле калапăшĕпе пичетлесе кăларасси [[1962]] çулта çеç пурнăçа кĕнĕ. Кун хыççăн ĕнтĕ хасарсене тĕпчес ĕçе çав тери тиркенине пĕтернĕ, çак тĕпчев ярăвĕ илпеклĕ аталанма тытăннă. Артамонов скифологи тĕпчевне тепĕр хут чĕрĕлтерес ĕçе сахал мар вăй хунă. Çаплах унăн славян-вырăс аваллахĕсемпе кăсăкланни этногенез, славянсен пурăну çĕрĕсене, авалхи вырăс ӳнерлĕхĕ ыйтăвĕсене çĕнĕрен хăпартнă. Артамонов хытса ларнă догмасене пăханса ĕçлемен. Славян проблематикипе вăл вилес умĕн «Первые страницы русской истории в археологическом освещении» çырса хунă, анчах та ытла хыта хăюллă пĕтмлетĕвĕсене пула ăна [[1990]] çклта кăна пичетленĕ.
 
== Хисепĕсем ==
Ленин орденĕ, Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕпе медальсем.