Чĕре: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни)
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни)
 
3-мĕш йĕрке:
 
== Эволюциллĕ аталанăвĕ ==
[[Палеонтологи]] тĕпчевĕсем тăрăх, пĕрремĕш чĕре ансат çурăм шăнăрлăшăммиллӗ (хордăллă) чĕрчунсенчен аталанма тытăнать. Çапах та пĕтĕмĕçлĕ орган пулса [[пулă]]сен шутлама йышăннă. Вĕсен чĕри икĕ пӳлмĕллĕ (камерăллă), [[клапан аппарачĕ]]пе [[чĕре хутаçĕ]] аталанама тытăнаççĕ.
Тăватă пӳлмĕллĕ чĕре чи малтанах [[Сĕтпе ӳсекенсем|сĕтĕçекен чĕрчунсен]] — [[Динозаврсем|динозаврсен]] — аталанса пынă. Малалла çак чĕре диносавăрсен тӳрĕ тăхăмĕсенче — [[Вĕçен кайăксем|кайăксенче]] тата паянкунхи сĕтĕçекенсенче аталанса пырааççĕ.
9-мĕш йĕрке:
[[Çĕрти-шыврисем|Çĕр-шыв чĕрчунĕсем]]пе [[Шуса çӳрекенсем|рептилисен]] [[юн çаврăнăшĕ]] халĕ икĕ ункăллă, вĕсен чĕри виçпӳлмĕллĕ (вĕсен чĕре умĕсене уйăракан чаракĕ те пулса çитет). Пĕртен-пĕр паллă чĕре аталанса çитеймен рептилĕ — [[Крокодилсем|крокодил]], унăн чĕре умĕсене уйăракан чаракĕсем пĕтĕмпех уйăрса хураймаççĕ.
 
Çурăм шанăрлăшăммиллӗ чĕрчунĕсен пурин те чĕчĕре шутне чĕре хутаççипе (перикард) клапан аппарачĕ кĕреççĕ. [[Моллюскă]] чĕринче те клапăнсем пур, анчах та перикарчĕсем çук.
 
[[Хурт-кăпшанкă|кăпшанкăсемсемпе]] сыпӑллӑ ураллисен чĕрисене юн куçаракан органĕсем теççĕ. Çурăм шăнăрлисеншăммиллисен чĕри — пушмаксăр. Молюскăсен, членистоногисен тата кăпшанкăсен чĕрисен шучĕ темиçе те пулма пултарать.
 
Хуртсен чĕре палăртăвне кăтартмаççĕ.