Юхăннă газ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
 
1-мĕш йĕрке:
'''Юхăннă газ''' — унăн пĕрчисем [[çавахлăх (пĕлтерĕшсем)|çавахлăхла (тождествăлла)]] пулнине кура [[квант механики]]н эффекчĕсем вăйлăн сисĕнекен [[газ]]. Газ юхăнасси пĕрчĕсем хушшши пĕчĕк чухне пуçланать — çав хушă [[де Бройль хумĕ]]н тĕршшĕпе пĕр шая çитсен. Пĕрчĕсен [[спин]]ĕ еплереххине кура икĕ тĕрлĕ юхăннă газа уйăрса илеççĕ: [[фермион]]сенчен тăракан ферми-газ (пĕрчĕсен спинĕ çурма тулли хисеп) тата [[бозон]]сенчен тăракан бозе-газ (пĕрчĕсен спинĕ тулли [[хисеп]]).
== Газ юхăнассин малсăлтавĕ ==
Газ юхăнасси пĕрчĕсем хушшши пĕчĕк чухне пуçланать — çав хушă [[де Бройль хумĕ]]н тĕршшĕпе пĕр шая çитсен. Урăхла каласан, ак çакнашкал малсăлтав пур:
: <math> N^{ - 1/3} \sim r \sim \lambda </math>
:кунта <math> N</math> — пĕрчĕсен [[калăпăш]]ла [[концентраци]]йĕ,
: <math> \lambda = h/{\left(mv \right) }</math> - <math>m</math> [[масса|массăллă]] тата <math>v</math> [[хăвăртлăх]]па куçакан пĕрчĕсен [[де Бройль хумĕ]]н тăршшĕ.
 
Юхăнассин малсăлтавĕ <math>T</math> [[температура|температура]] ([[идеаллă газ]]шăн <math>v \sim \sqrt T</math>) [[температура|температура]] самай пĕчĕк чухне тата пĕрчĕсен <math>N</math> концентрацийĕ пысăк чухне палăрма пуçлать.
 
Юхăнассин малсăлтавĕ <math>T</math> ([[идеаллă газ]]шăн <math>v \sim \sqrt T</math>) [[температура|температура]] самай пĕчĕк чухне тата пĕрчĕсен <math>N</math> концентрацийĕ пысăк чухне палăрма пуçлать.
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Квантла газ]]