Пăрăнтăк: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Andreevart (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Chavash (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Tamias-rufus-001.jpg|thumb|280px|Пăрăнтăк]]
'''Пăрăнтăк''' ({{lang-la|Tamias}}, {{lang-grc|τᾰμίᾱς}} «хуҫалӑхлӑ», «перекетлӗ») — пакша йышши (Sciuridae) кӑшлакан пӗчӗк чӗр чун.
'''Пăрăнтăк''' йывăрăшĕ çĕр [[грамм]] таран пулать, хӳри кĕлеткинчен кăшт кăна кĕскерех. Пакшана [[ас]]а илтерет, анчах унпа танлаштарсан унăн [[çурăм]]ĕ çинче хура [[йăрăм]]сем пур.
 
Пăрăнтăк пирĕн республикăра сайра тĕл пулакан чĕрчун. Ăна [[Атăл]]ăн сулахай [[çыран]]ĕнче кăна курма пулать. [[Йывăç]] çинче хăйне аван туять пулин те, пăрăнтăк вăхăтне ытларах çĕр çинче ирттерет. Йăвине те, çĕр çинчех, ӳкнĕ йывăç айне [[Çĕр (пĕлтерĕшĕсем)|çĕр]] чавса тума тăрăшать. Йăвинчи çулсен тăршшĕ 2-3 [[метр]]а çитет. Унта ялан тенĕ пекех икĕ пӳлĕм: пĕринче — апат запасĕ, тепринче — çывăрмалли вырăн. Апат çиме пăрăнтăк йăвинчен [[кăнтăрла]] кăна тухать. [[Каç]]хине йăвинче выртать. [[Хĕл]]лехи вăхăтра пăрăнтăк — тутлă [[ыйхă]]ра. [[Ака]] уйăхĕнче вăранса тухать те [[юпа]] уйăхĕнче [[хĕл]] каçма выртать. Çурисем 5 таран пулаççĕ, 3-4 [[уйăх]]ран хăйсем тĕллĕн пурнăма тытăнаççĕ.
== Кӗлетки ==
Пӑрӑнтӑкӑн тӑршшӗ — 15, хӳри 12 сантиметр, йывăрăшĕ çĕр грамм таран пулать, хӳри кĕлеткинчен кăшт кăна кĕскерех. Пӑрӑнтӑк пакша пекех, анчах унӑн ҫурӑмӗ ҫинче пилӗк хура йӗр. Кайри ури малтинчен вӑрӑмрах. Хӑлхи пысӑк, вӗҫӗнче "киҫтӗк" ҫук. Ҫак чӗр чунӑн питӗнче пысӑк "михӗсем". Унта вӑл апат йӑтса килет. Е шӑтӑк чавнӑ чухне тӑпрана айккинелле сӗлтет.
 
== Пурӑнни ==
ПăрăнтăкПӑрӑнтӑксем пирĕнйывӑҫ республикăра сайра тĕл пулакан чĕрчун. Ăна [[Атăл]]ăн сулахай [[çыран]]ĕнче кăна курма пулать. [[Йывăç]] çинче хăйнеҫине аван туять пулин техӑпараҫҫӗ, пăрăнтăкҫапах вăхăтнета ытларахҫӗр çĕрчавса çинчешӑтӑкра ирттеретпурӑнаҫҫӗ. ЙăвинеЧӗр те,чун çĕртаврари çинчех,лару-тӑрӑва ӳкнĕкайри йывăçури айнеҫине [[Çĕртӑрса (пĕлтерĕшĕсем)|çĕр]] чавса тума тăрăшатьсӑнать. ЙăвинчиПӑрӑнтӑкӑн çулсеншӑтӑкӗ тăршшĕ 2-3 [[метр]]аметра çитет.яхӑн Унта, ялантемиҫе тенĕуйрӑмлӑ пекех икĕапат пӳлĕм:управӗ, пĕринчетуалет, ҫурисен апатпӳлӗмӗ. запасĕ,Пурӑнакан тепринчевырӑна типӗ çывăрмалликурӑк вырăнсарать. Апат çиме пăрăнтăк йăвинчен [[кăнтăрла]] кăна тухать. [[Каç]]хине йăвинче выртать. [[Хĕл]]лехи вăхăтра пăрăнтăк — тутлă [[ыйхă]]ра. [[Ака]] уйăхĕнче вăранса тухать те [[юпа]] уйăхĕнче [[хĕл]] каçма выртать. Çурисем 5 таран пулаççĕ, 3-4 [[уйăх]]ран хăйсем тĕллĕн пурнăма тытăнаççĕ.
 
== Сарни ==
Пăрăнтăк пирĕн республикăра сайра тĕл пулакан чĕрчун, Чӑваш Енӗн Хӗрлӗ кӗнекине кӗрет. Ăна [[Атăл]]ăн сулахай [[çыран]]ĕнче кăна курма пулать.