Антарктида: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Removing Antarctic-Postal-Services.jpg, it has been deleted from Commons by Jcb because: ticket does not belong to this file. |
Фейк Тихон (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
20-мĕш йĕрке:
''Тĕплĕнрех '''[[Антарктида геологийĕ]]'' статьяра тĕпчесе вулăр'''.
[[Ӳкерчĕк:Lemaire-Channel.jpg|thumb|290px|right|Лемэр каналĕ.]]
Тухăç Антарктида авалхи кембриченхи континент платформи (кратон) пулать, вăл [[Инди]], [[Бразили]], [[Африка]] тата [[Австрали]] платформисемпе пĕр танăш шутланать. Çак пур кратонсем [[Гондвана]] [[суперконтинент]] арканса кайсан пулса тăнă. Кристаллă фундаменчĕн чулĕсен çул шучĕ 2,5—2,8 млрд. çула çитет, чи
Кунта çĕр никĕсĕ (фундаменчĕ) анса ларнă çамрăк пĕркенĕвĕпе, 350—190 [[миллион|млн]] çул каялла, ытларах тинĕс тĕппинчен пулнăскерпе, витĕннĕ. 320—280 млн. çул шучĕ сийĕсенче пăрлăх каяшĕсем тупăнаççĕ, каяраххисенче вара ӳсентăрансемпе чĕрчунсен юлашкисем, вĕсен шутĕнче [[ихтиосавăрсем]]пе [[диносавăрсем]], тĕл пулаççĕ: Çак ĕнтĕ сĕм авал климачĕ хальхинчен самаях уйрăлса тăнине катартать. Антарктидăра ĕçленĕ пĕрремĕш тĕпчевçĕсем ăшша кăмăллакан [[рептилисем]]пе [[упа сарри]]ллĕ флорăна тупни горизонталь енĕллĕ [[плита тектоники|плитасем куçнине]] палăртакан ăслăлăх концепцине çирĕплетет.
31-мĕш йĕрке:
=== Климат ===
[[Ӳкерчĕк:Antarctic surface temperature.png|right|thumb|300px|Антарктидăри вăтам хĕл (сулахайра) тата çу (сылтăмра) температури
''Тĕплĕнрех '''[[Антарктикă климачĕ]]''' статьяра вулăр''.
Антарктида çав тери хаяр сивĕ [[климат]]па палăрса тăрать. Тухăç Антарктидăра абсолютлă сивĕ полюсĕ вырнаçнă, унта чи аял температурăна −89,2 [[Градус Цельсия|°C]] ([[Восток (антарктика станцийĕ)|«Восток»]] станцийĕ çумĕнче) палăртса çырса илнĕ.
| |||
