Чĕлхесене чĕрĕлтерни: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Статьяна йăлтах пушатрĕ Тэг: тасатасси |
Surjection (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
'''Чĕлхесене чĕрĕлтерни''' — чĕлхесене чĕртни, чĕртсе тăратни, урăхла ăна '''ревитализаци''' теççĕ. Çавăн пекех сăнарлăн, медицина терминĕпе усă курса, "реанимаци" темешкĕн те май пур. Ку процесăн çакăн пек пайрăмсем пулма пултараççĕ:
# пачах та пĕтнĕ (вилнĕ) чĕлхене çĕнĕрен чĕртсе тăратни;
# пĕтсе-йăшса пыракан чĕлхене çĕнĕ сулăм парса малалла аталантарни;
# чĕлхен уйрăм регионсенчи, вырăнсенчи (ялсенчи, хуласенчи т.ыт.те) тăрăмĕсене лайăхлатни е, сÿнсех ларнă пулсан, çĕнĕрен чĕртни.
== Тĕслĕхсем ==
=== Пĕтнĕ (вилнĕ) чĕлхене çĕнĕрен чĕртсе тăратни ===
Кун пек чи паллă тĕслĕх — [[еврейсем]] хăйсен авалхи чĕлхине — [[иврит]]а — чĕртсе тăратни<ref>Джак Фелман. [http://esoteric4u.com/ivrit-izuchenie-drevnego-yazyka/800-istoriya-vozrozhdeniya-ivrita Элиэзер Бен-Йехуда: возрождение иврита в 20 веке.] — Источник: Журнал «Ариэль», Октябрь 1997</ref>.
=== Пĕтсе-йăшса пыракан чĕлхене çĕнĕ сулăм парса малалла аталантарни ===
[[Аслă Британи]]ре Уэльс чĕлхине епле çĕнĕ сывлăш кĕртни тĕлĕшпе [[Алос И Фонт Эктор]] çырнă статья пур<ref>[[Алос И Фонт Эктор]]. [https://cyberleninka.ru/article/n/sotsialnoe-vozrozhdenie-valliyskogo-yazyka СОЦИАЛЬНОЕ ВОЗРОЖДЕНИЕ ВАЛЛИЙСКОГО ЯЗЫКА.] — Журнал
Вестник Чувашского университета 2012 №2</ref>.
=== Чĕлхен уйрăм регионсенчи тăрăмĕсене лайăхлатасси ===
Мĕн пирки-ха кунта сăмах пырать? Акă, Чăваш республикинчи историлле чăваш ялĕсенче халлĕхе чăвашлах калаçаççĕ-ха. Анчах та хашпĕр ялсенче, сăмахран чылай район центрĕсенче, [[1950]]-мĕш çулсенчен пуçласа, вырăслăха çиеле тухмалли майсем вăйланнă. Çавна май чăваш чĕлхи самаях йăшнă. Çапла вара унта чăваш чĕлхине ревитализацилес, чĕртсе тăратас ыйту тăрать. Вăт çакна пĕр тĕслĕх тейĕпĕр.
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Тăван чĕлхе]].
* [[Чĕлхе усравçи]].
== Вуламалли ==
* Мурадова А. Р. [http://www.philology.ru/linguistics1/muradova-08.htm КАК ИСЧЕЗАЮТ ЯЗЫКИ И КАК ИХ ВОЗРОЖДАЮТ.] // Языковое разнообразие в киберпространстве: российский и зарубежный опыт. - М., 2008. - С. 70-75
* ''Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я.'' [http://blogs.helsinki.fi/minor-eurus/files/2012/12/kakizachem1.pdf Как и зачем сохранять языки России]. Хельсинки, Vammalan Kirjapaino Oy, Vammala 2012, ISBN 978-952-93-0408-0 (PDF), 181 стр.
* Zuckermann, Ghil'ad ([[Цукерман, Гилад]]) & Walsh, Michael, [http://www.professorzuckermann.com/our-ancestors-are-happy-"'Our Ancestors Are Happy!': Revivalistics in the Service of Indigenous Wellbeing"], ''Foundation for Endangered Languages'' XVIII: 113-119, 2014.
* Азимов Э. Г. , Щукин А. Н. Словарь методических терминов. Страницăсен шучĕ: 472, Кăларнă çул: [[1999]], Кăларавăш: Златоуст.
* Азимов Э. Г. , Щукин А. Н. Новый словарь методических терминов и понятий (теория и практика обучения языкам). — М.: Издательство ИКАР. [[2009]].
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
== Каçăсем ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=cS9nPsqPPbY Возрождение языка.]
{{ling-stub}}
[[Категори:Лингвистика]]
[[Категори:Социологи]]
[[Категори:Социолингвистика]]
[[Категори:Пĕрлĕх]]
[[Категори:Чĕлхе]]
[[Категори:Политика]]
| |||