Çутлăх самани: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Статьяна йăлтах пушатрĕ
Тэг: тасатасси
Ymblanter (Сӳтсе яв | хушни)
п Откат правок Император Тихон (обсуждение) к версии BokicaK
Тэг: Каялла тавăр
1-мĕш йĕрке:
[[File:Europe, 1700—1714.png|thumb|right|upright=2|Европăн [[1700]]-мĕш [[çул]] тĕлнелли картти]]
'''Çутлăх самани''' — [[Европа]] [[культура|культурин]] [[истори|историйĕнчи]] пĕр [[тапхăр]]. Ăна çавăн пекех '''Çуттатуртаслăх самани''' темешкĕн те май пур. Çак тапхăрăн чиккисене чат уçăмлăнан палăртма çук. Вăл Европăри çĕршывсенче тĕрлĕ çĕрте тĕрлĕ вăхăталла пулса иртнĕ. Тĕпрен илсен, [[XVII ĕмĕр|XVII]] тата [[XVIII ĕмĕр|XVIII]] ĕмĕрсене ытамлать.
== Мĕн япала-ха ку? ==
Ку тапхăрта тĕнчери пулăмсем çине тĕн хушнă пек пăхасси сĕвĕрĕлет. Ăславçăсем мĕнпур япаласем çине ăстăн хушнă пек пăхма вĕрентеççĕ. Унччен вĕреннĕ çынсем хăйсене хĕсĕк ушкăнри пек çеç туйнă пулсан, халь вара вĕсем ăславсен çитĕнĕвĕсен халăхăн мĕнпур сийĕсем хушшинче сармашкăн тăрăшнă. Çак енчен пăхсан уйрăмах [[Франци]]ре [[Дени Дидро]] тата ыттисем 35 томлă "Энциклопеди" ([[1751]]-[[1780]] кăларни уйрăмах кăтартуллă. Маларах Европăра [[ăслăх|ăслав]] чĕлхи вырăнĕнче [[латин чĕлхи|латынь]] çуренĕ пулсан, ĕнтĕ мала [[Франс чĕлхи|хранццус чĕлхи]] тухать. Ытти кĕнкесене наци чĕлхисемпех кăларнă.
 
== Европăри тĕрлĕ çĕршывсенчи Çутлăх самани ==
== Раççейри Çутлăх самани ==
[[Раççей]]ре Çутлăх самани, тĕпрен илсен, [[XVIII ĕмĕр|XVIII]] ĕмĕрĕн иккĕмĕш çурринче пулса иртет.
== Çутлăх самани Европа тулашĕнче ==
Çутлăх самани — чăн малтанах [[Европа]]ри пулăм. Çав вăхăтрах Америка историкĕ Стивен Старр [[Вăтам ĕмĕрсем|Вăтам ĕмĕрсенче]] Çутлăх вучахĕ [[Вăтам Ази]]ре тесе шутланă<ref>Стивен Фредерик Старр. Утраченное Просвещение: золотой век Центральной Азии от арабского завоевания до времен Тамерлана = S. Frederick Starr: "Lost Enlightenment: Central Asia’s Golden Age from the Arab Conquest to Tamerlane". — Альпина Паблишер, 2016. — 574 p. — ISBN 978-5-9614-5303-4.</ref>.
== Вуламалли ==
* Огурцов А. П. Философия науки эпохи Просвещения. — М.: Институт философии РАН, 1993. — 213 с.
* М. Хоркхаймер, Т. В. Адорно. Понятие просвещения // Хоркхаймер М., Адорно Т. В. Диалектика просвещения. Философские фрагменты. М., С-Пб., 1997, с. 16-60
* Д. Рикуперати. Человек Просвещения // Мир Просвещения. Исторический словарь. М., 2003, с. 15-29.
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
== Каçăсем ==
 
[[Категори:Культура]]
[[Категори:Пĕлӳ]]
[[Категори:Истори]]
[[Категори:Истори тапхăрĕсем]]
 
 
[[Категори:Çĕнĕ самана]]
[[Категори:XVIII ĕмĕрти истори]]
[[Категори:Çутлăх самани| ]]