Петĕр Яккусен: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Статьяна йăлтах пушатрĕ Тэг: тасатасси |
п Откат правок Император Тихон (обсуждение) к версии CommonsDelinker Тэг: Каялла тавăр |
||
1-мĕш йĕрке:
{{Çыравçă
|Ят = Яккусен, Петĕр
|Тăван ят = Яковлев Пётр Яковлевич
|Ӳкерчĕк =
|Ӳкерчĕке ăнлантарни =
|Çуралнă чухнехи ят = Петр Яковлевич Яковлев
|Çуралнă вăхăт = [[1950]], [[çурла, 26]]
|Çуралнă вырăн = [[File:Flag of the Russian Soviet Federative Socialist Republic.svg|25px]] [[Упа Çырми]] ялĕ, [[Красноармейски районĕ]], [[Чăваш АССР]]
|Вилнĕ вăхăт =
|Вилнĕ вырăн =
|Пăхăнулăх = {{Flagicon|USSR}} {{Flagicon|RUS}}
|Ĕçлев тĕсĕ = [[чăвашсем|чăваш]] [[çыравçă|çыравçи]] тата [[сăвăç]]и
|Хастар çулсем =
|Тĕлĕ =
|Жанр = [[поэзи]]
|Ĕçсен чĕлхи = [[чăваш чĕлхи|чăваш]]
|Викиампар =
|Викивулавăш =
}}
{{Капăрлатмалла}}
{{Пĕр хушаматлисем|Якоалев}}
'''Яковлев Пётр Яковлевич''' ('''Яккусен, Петĕр''', 1950 çул, [[çурла, 26]], [[Красноармейски районĕ]], [[Упа Çырми]] ялĕ çур.) — чăваш [[сăвăç]]и тата [[чĕлхеçĕ]]. Раççей ÇП пайташĕ (1986), филологи ăслăлăхĕсен кандидачĕ<ref>[http://nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/jakkusen/ Писатели : Яккусен Петĕр (Петр Яковлевич Яковлев)]</ref>.
==Пурнăçĕ==
Петĕр Яккусен 1950 çулхи çурла уйăхĕн 26-мĕшĕнче Красноармейски районĕнчи Упа Çырми ялĕнче çуралнă.
[[1967]] çулта [[Мăн Шетмĕ]]ри [[вăтам шкул]]тан, [[1975]] çулта [[Чăваш патшалăх И. Н. Ульянов ячĕллĕ университечĕ]]нчи историпе филологи факультечĕн чăваш уйрăмĕнчен вĕренсе тухнă. ЧПГĂИче ĕçленĕ, чăваш чĕлхин [[пусăм]] йĕркине тĕпчесе темиçе статья пичетлесе кăларнă.
[[1978]]-[[1984]] çулсенче [[Чăваш Ен]]ĕн [[Элĕк районĕ|Элĕк районĕнчи]] [[Мартынкасси]] [[шкул]]ĕнче вĕренӳ ертӳçи тата чăваш чĕлхипе литература вĕрентӳçи вырăнĕсенче ĕçленĕ. [[1984]] çулта Пётр Яковлев Чăваш патшалăх университечĕнчи чăваш чĕлхи пĕлĕвĕн кафедринче ĕçлеме тытăннă, [[аспирантура|аспирантурăра]] вĕреннĕ. [[1989]] çулта «Чăваш чĕлхинчи сăмах пусăме» темăпа кандидат диссертацине хӳтĕленĕ. [[1995]] çулта унăн «Чăваш фонетики» вĕренӳ кĕнеки пичетленсе тухнă. Кунта вăл [[чĕлхе]] пĕлĕвĕн çитĕнĕвĕсене шута илсе тата тăван чĕлхе йĕркин хăйне евĕрлĕхне асра тытса хăш-пĕр пулăмсене урăхла ăнлантарнă, уйрăмах [[консонантизм]], [[сингармонизм]], [[пусăм]] çинчен каланă шухăшсем пысăк пĕлтерĕшлĕ.
== Ăслăх ĕçĕсем==
* Ударение в русских и интернациональных словах, заимствованных в чувашский язык // Чувашский язык. Труды ЧНИИ. Вып. 66. Ч., 1976;
* Чĕлхе, сăвă тата аллитерации // Чăваш илемлĕ литература чĕлхи. ЧНИИ статья пуххи. Ш., 1978;
* К истории изучения ударения в чувашском языке // Вопросы истории и грамматики чувашского языка. Труды ЧНИИ. Вып. 74. Ч., 1977;
* Чăваш Фонетики. Ш., 1995.
== Поэзири ĕçĕсем ==
Поэтăн сăвă кĕнекисем: «Кумаляк», «Тăм тăвайкки вăййисем», «Уй варринче», «Юман чĕлхи», «Çавра кӳлĕ».
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
== Вуламалли ==
# Кумаляк : чăн пулни тата юмах. Шупашкар. 2005. ISBN 5-7670-1424-8
# Атлай, Л. Управçă шăпаллă поэзи тата халĕ те ĕненӳллĕхпе кăна пурăнакан ăраскаллă çыравçă / Л. Атлай // Хыпар. – 2006. – 26 утă.
# Волков, Л. Çамрăклăх çаврăмĕсем / Л. Волков // Коммунизм ялавĕ. – 1986. – 21 нояб.
# Ильина, Н. Ум сӑмах вырӑнне : [Петӗр Яккусен сӑвӑҫ ҫинчен] / Н. Ильина // Яккусен, П. Кӗмӗл кимӗ / П. Яккусен. – Шупашкар, 2010. – С. 3-8.
# Кульев, О. Шыв тӑрӑх шӑппӑн шӑвакан кимӗ : [Петӗр Яккусен «Кӗмӗл кимӗ» кӗнеки пирки] / О. Кульев // Халӑх шкулӗ = Нар. шк. – 2011. – № 2. – С. 46-47.
# Матвеева, Г. «Кӗмӗл кимӗре» вӑраннӑ кӑмӑл : [Петӗр Яккусен «Кӗмӗл кимӗ» кӗнеки пирки] / Г. Матвеева // Тӑван Атӑл. – 2011. – № 8. – С. 128-131.
# Никитина, Ж. Тĕнче мана каларĕ хăлхаран... / Ж. Никитина // Хыпар. – 2000. – 20 авăн.
# Прокопьева, Р. «Чи малтанхи эпӗ курнӑ чечек – хӗрлӗ, хитре хӗвелччӗ...» : [Петӗр Яккусен поэтӑн пултарулӑхӗ пирки] / Р. Прокопьева // Самант. – 2011. – № 3. – С. 20.
# Сатур, С. Ирĕке ăнтăлни / С. Сатур // Тăван Атăл. – 2006. – № 11. – С. 144-150.
# Сатур, С. Халăх сăвăçĕн сасси / С. Сатур // Хыпар. – 1994. – 27 ака.
# Степанов, В. «Куçăма курăнинччĕ шевлеллĕ ката...» / В. Степанов // Коммунизм ялавĕ. – 1990. – окт.
# Степанов, В. Робинзон / В. Степанов // Çамрăксен хаçачĕ. – 1997. – 31 çу.
# Степанов, В. «Эп юрă мар, пĕр çаврăм çеç» / / В. Степанов // Хыпар. – 1991. – 20 нояб.
# Юмарт, Г. Хăлат / Г. Юмарт // Ялав. – 2000. – № 8. – С. 64-65.
# Яковлев Петр Яковлевич // Чăваш чĕлхи тĕпчевçисем : биобиблиогр. указ. – Шупашкар, 2006. – С. 231-233.
# Яковлева, Г. Петӗр Яккусен поэтпа тӗл пулу / Г. Яковлева // Ял пурнӑҫӗ (Красноармейски р-нӗ). – 2009. – 5 ҫу.
# Яккусен, П. Петӗр Яккусен: «Этемӗн чӑн малтан хӑйӗн ӑшӗнчи тасалӑхпа калаҫмалла» / П. Яккусен ; [калаҫаканӗ] В. Степанов // Самант. – 2012. – № 8. – С. 12-13.
# Афанасьев, П. Яккусен (Яковлев) Петр Яковлевич // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Чебксары, 2006. – С. 544-545.
# Мур, Л. Новые вести из подлунного мира : [о творчестве поэта Педэра Яккусен] / Л. Мур // ЛИК. – 2007. – № 1. – С. 153-155.
# Степанов, В. ЯККУ-сан: путь пера / В. Степанов // Лик Чувашии. – 1997. – № 2. – С. 105-110.
# Хузангай, А. П. Яковлев Петр Яковлевич / А. П. Хузангай // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 723-724.
# Хузангай, А. Молния на ладони // Хузангай, А. Поиск слова / А. Хузангай. – Чебоксары, 1987. – С. 116-118.
# Яковлев (Петӗр Яккусен) Петр Яковлевич // Красноармейский район. Люди и судьбы : [энцикл.]. – Чебоксары, 2005. – С. 93.
# Яковлев Петр Яковлевич // Ученые и сотрудники Чувашского государственного института гуманитарных наук : 1930-2005. – Чебоксары, 2005. – С. 177.
== Каçăсем ==
* [http://chuvash.org/news/13288.html Паян Петӗр Яккусен ҫуралнӑ]
* [http://gov.cap.ru/Publication.aspx?gov_id=603&id=2613976 Петĕр Яккусен поэтпа тĕл пулчĕç]
{{Chuvashia-bio-stub}}
[[Категори:Чăваш чĕлхи тĕпчевçисем]]
[[Категори:Пайăр çынсем, алфавитпа]]
[[Категори:Сăвăçсем, алфавитпа]]
[[Категори:Çыравçăсем, алфавитпа]]
[[Категори:СССР çыравçисем]]
[[Категори:СССР сăвăçисем]]
[[Категори:Раççей çыравçисем]]
[[Категори:Раççей çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш сăвăçисем]]
[[Категори:Чăваш Енĕн паллă çыннисем]]
[[Категори:1950 çулта çуралнисем]]
[[Категори:Çурлан 26-мĕшĕнче çуралнисем]]
[[Категори:Пайăр çынсем:Красноармейски районĕ]]
| |||