Хайпăç районĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Статьяна йăлтах пушатрĕ
Тэг: тасатасси
1-мĕш йĕрке:
{{Администрациллĕ виçе
|Тĕс1 = {{Тĕс|Раççей}}
|Тĕс2 =
|Чăвашла ячĕ = Хайпăç районĕ
|Тăван ячĕ = Хайпăç районы
|Герб = Coat of Arms of Kaibicky rayon (Tatarstan).gif
|Ялав = Flag of Kaibitsky rayon (Tatarstan).png
|Ялава ăнлантарни = Хайпăç районĕн ялавĕ
|Патшалăх = {{RUS}}
|lat_dir = N |lat_deg = 55 |lat_min =23 |lat_sec =
|lon_dir = E |lon_deg = 48 |lon_min =06 |lon_sec =
|Гимн =
|Статус = [[муниципаллă район]]
|Кĕрет = {{Flagicon|Tatarstan}}[[Тутарстан]]
|Тытăмĕ = {{nobr|17 муниципаллă йĕркеленӳ}}
|Тĕп хула = [[Мăн Хайпăç]] сали
|Вăхăт = [[1991]] [[ака, 19]]
|Пуçлăх = Рахматуллин Альберт Ильгизарович<ref name=autogenerated1>{{Cite web |url=http://info.tatcenter.ru/news/112772/ |title=Главой Кайбицкого района РТ стал Альберт Рахматуллин |accessdate=2012-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141031184402/http://info.tatcenter.ru/news/112772/ |archivedate=2014-10-31 |deadlink=yes }}</ref>.
|Пуçлăх тĕсĕ = Район администрацин пуçлăхĕ
|Пуçлăх2 = Макаров Алексей Николаевич
|Пуçлăх тĕсĕ2 = Район пуçлăхĕ/Район Ĕçтăвкомĕн председателĕ
|ШВП =
|ШВП çулĕ =
|ШВП вырăнĕ =
|ШВП пурăнан кашни çынна =
|ШВП пурăнан кашни çынна вырăнĕ =
|Чĕлхе = тутар, вырăс
|Чĕлхесем =
|Пурăнан халăх = 14 046
|Çырав çулĕ = 2017
|Пурăнан халăх проценчĕ = 0,36
|Пурăнан халăх вырăнĕ =
|Йышлăх = 14,11
|Йышлăх вырăнĕ =
|Наци йышĕ = тутарсем — 67,7 %, вырăссем — 26,2 %, чăвашсем — 5,3 %<ref name="GKS"> [http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/нац%20состав.pdf Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан]</ref>
|Конфесси йышĕ = мăсăльман-суннитсем, православи христианĕсем
|Лаптăк = 995,4
|Лаптăк проценчĕ =
|Лаптăк вырăнĕ =
|Максималлă çӳллĕш =
|Вăтам çӳллĕшĕ = 210
|Минималлă çӳллĕш =
|Карттă = Location of Kaybitsky District (Tatarstan).svg
|Администрациллĕ виçен картти =
|АВ карттин пысăкăшĕ = 300px
|ВăхăтТăрăхĕ = {{s|{{MSK+0}}}}
|Аббревиатура =
|ISO =
|FIPS =
|Телефон кочĕ = 84348
|Почтă индексĕсем =
|Тетел-домен =
|Автомобиль номерĕсен кочĕсем = 16, 116
|Сайт = http://kaybici.tatar.ru
|Commons-ри категори =
|Асăрхавсем =
}}
'''Хайпăç муниципаллă районĕ'''({{lang-tt|Кайбыч муниципаль районы, Qaybıç munitsipal' rayonı}}) Тутарстан Республикин анăç енче вырнаçнă муниципаллă район.
 
Район центрĕ — Мăн Хайпăç чиркӳ ялĕ.
 
== Тавралăхĕ ==
Район [[Чăваш Республики]]пе, [[Апас районĕ|Апас]], [[Тури Услон районĕ|Тури Услон]] тата [[Ешĕл Айлăм районĕ|Ешĕл Айлăм]] муниципаллă районсемпе чикĕ тытать. Район территоринче [[Кĕтне]], [[Сĕве (юханшыв)|Сĕвепе]] [[Берля]] шывсем юхаççĕ. Районăн тухăç енче — [[Сĕве (чарăну)|Сĕве]] — [[Чĕмпĕр]] чукун çул ([[Куланга (чарăну)|Куланга чарăну]]) пырать.
 
Района 1991 çулта, Апас районĕнчен уйăрса йĕркеленĕ.
 
Район территорин лаптăкĕ — 995,4 км².
 
== Кун-çулĕ ==
1920 çулчен район çĕрĕсем Сĕве тата [[Теччĕ уесĕ|Теччĕ уесĕсене]] кĕнĕ пулнă, 1920-1927 çулсенче Сĕве кантонне кĕртнĕ. 1927 çулхи нарăсăн 14-мĕшĕнче Ульяново районне (центрĕ — Ульянково ч. ялĕ) кĕртнĕ, 1927 çулхи çурлан 1-мĕшĕнче район тĕпне Пысăк Кайпаçине куçарнă та район ячĕ Кайпаçи районĕ пулса танă. 1956 çулхи çăвăн 17-мĕшĕнче Подберезинский района пĕтернипе унăн территорине Кайпăç районĕ çумне хушнă. <!---(Подберезинский район образован 19 февраля 1944 года. Его территория до 1920 года находилась в Свияжском, Тетюшском и Цивильском уездах, с 1920 по 1927 год в Свияжском кантоне, а с 1927 по 1944 год в Кайбицком районе).---> 1963 çулхи кăрлачăн 4-мĕшĕнче Кайпăç районне пăрахăçланă, унăн çĕрĕсене Пăва районне панă. 1991 çулхи акан 19-мĕшĕнче Кайпăç районне каллех туса хунă<ref>[http://guides.rusarchives.ru/browse/guidebook.html?bid=24&sid=412658 Краткая справка по административно-территориальному делению Республики Татарстан]</ref>.
 
== Пурăнан халăх ==
Районта 17 [[ял тăрăхĕ]], 56 [[пурăнан вырăн]]. Халăх йышĕ — 14 866 çын ([[2010]]).
 
Наци йышĕ: тутарсем 67,7% , вырăссем 26,2% , чăвашсем 5,3%.
 
== Экономика ==
Районти промăçлăх:
* GQ «Хайпăç вăрхуçĕ»;
* УАО «Хайпăç пулхуçĕ»;
* УАО «Хайпăçагрохимсервис»;
* Хайпăç райповĕ;
* Куланга сĕт-çу савучĕ (УАО «[[Вамин Татарстан]]» филиалĕ);
* УАО «Куланга çăкăр предприятие».
 
 
Пысăк ял хуçалăх йĕркелĕвĕсем:
* Агрофирма «[[Ылтăн пучах]]»,
* Агрофирма «Кубня»;
* ООО «Золотая нива».
 
Районра «Кайбыч Таңнары» хаçат тутарла тата вырăсла («Кайбицкие зори») тухать.
 
== Транспорт ==
Районăн тухăç пайĕнче «[[Сĕве (хула)|Сĕве]] — [[Чĕмпĕр]]» чукун çулпа ([[Куланга (чарăну)|Куланга]] чарăну) [[Р241 (автоçул)|Р-241]] автоçул пур.
 
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
 
== Каçăсем ==
* [http://kaybici.tatar.ru Кайпăç муниципаллă районăн порталĕ]
* [http://info.tatcenter.ru/regions/34.htm Кайпăç районĕ TatCenter.Ru порталра]
 
{{Tatar-geo-stub}}
{{Кайпăç районĕ}}
{{Тутарстан}}
 
[[Категори:Тутарстан районĕ]]