Евсевьев Макар Евсевьевич: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Статьяна йăлтах пушатрĕ
Тэг: тасатасси
1-мĕш йĕрке:
{{Ăсчах
| Ят = Макар Евсевьевич Евсевьев
| Ӳкерчĕк = Yevseviev M. E., teacher, RusEmpire.jpg
| Анлăшĕ = 200 px
| Ӳкерчĕке ăнлантарни = М. Е. Евсевьев. 1890-мĕш çулсем.
| Çуралнă вăхăт = [[1864]] [[кăрлач, 30]] (кăрлач, 18)
| Çуралнă вырăн = [[Ирçе Çармăс]] ялĕ, [[Пăва уесĕ]], {{ÇВ|Чĕмпĕр кĕперни|Чĕмпĕр кĕпернинче}}, [[Раççей империйĕ]]<ref name="МР" />
| Вилнĕ вăхăт = [[1931]] [[çу, 11]]
| Вилнĕ вырăн = {{ВВ|Хусан|Хусанта}}, [[РСФСР]], [[СССР]]
| Граждалăх = Раççей империйĕ, СССР
| Ăслăх сфери = филологи, истори, педагогика, этнографи, археологи, фольклористика
| Ăсчах хисепĕ =
| Ĕç вырăнĕ = Хусан семинари çумĕнчи Мордва пуçламăш училищи, Хусанти тăван ен тĕпчев музейĕ, Тухăç академийĕ, Тухăç педагогика институчĕ, Хусанти педагогика университечĕ
| Пĕлӳлĕх = Шераут пуçламăш училищи, Хусанти урăх халăхсен вĕрентӳçисен семинарийĕ
| Альма-матер = [[Хусан университечĕ]], истори-филологи факультечĕ
| Паллă вĕренекенсем =
| Паллă = ирçĕ тата мăкшă халăхĕсен пĕрремĕш ăсчахĕ, энциклопедисчĕ тата çутлăхçи, Хусан университечĕ çумĕнчи Археологи, истори тата этнографии пĕрлĕхĕн чăн пайташĕ, Вырăс Императорĕн Географи пĕрлĕхĕн ĕçтешĕ
| Чыславсемпе парнесем =
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}} {{Сăвапçă Станислав орденĕ}} {{!!}}{{Сăвапçă Анна орденĕ}}
{{!}}}
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}} [[1904]] {{!!}} [[1914]]<ref>
{{cite web
| url = http://www.lib.e-mordovia.ru/Library/?Char=&id=41
| title = Мордва литературин библиотеки
| accessdate = 2011-02-01
| archiveurl = http://www.webcitation.org/65sjs9sr6
| archivedate = 2012-03-03
}}
</ref>
{{!}}}
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}} Вырăс географи пĕрлĕхĕн кĕмĕл ([[1892]]) тата {{s|Кĕçĕн ылтăн ([[1916]]) медальсем<ref name="ReferenceA">{{кĕнеке|автор = Осовский Е. Г., Зеткина И. А.|пуçелĕк = Макар Евсевьевич Евсевьев: просветитель, ученый, педагог|вырăн = Саранск|издательство =Тип. «Крас. Окт.»|çул =2003|страницы =11|страниц =172|isbn = 5—7493—0566—X}}</ref>}}
{{!}}}
}}
 
'''Евсевьев Макар Евсевьевич''', — халăх пултарулăхне пухакан, [[çыравçă]], [[этнограф]], [[историк]]. [[1864]] çулхи [[кăрлач, 18|кăрлачăн 18-мĕшĕнче]] [[Чăваш Енĕн Йĕпреç районĕ]]нчи [[Ирçе Çармăс]] ялĕнче ([[Ирçе чĕлхи|ирç.]] ''Цярмун'', [[Вырăс чĕлхи|выр.]] ''Малые Кармалы'') çуралнă. [[1931]] çулхи [[çу, 11|çу уйăхĕн 11-мĕшĕнче]] [[Хусан]]та çут тĕнчерен уйрăлса кайнă.
 
==Пурнăçĕ==
[[Хусанти ют йăх вĕрентекенĕсен семинарийĕ]]нче, [[Хусан патшалăх университечĕ]]н историпе филологи факультетĕнче вĕреннĕ. Хусанти вĕрентекенсен семинаринче, ытти аслă вĕренӳ керменĕсенче вĕрентнĕ.
 
[[Ирçе Çармăс]] ялĕнче ăна хисеплесе палăк лартнă.
 
==Ӗçĕсем==
Мордва чĕлхисем валли вĕренӳ кĕнекисем çырнă. [[Мăкшăсем]]пе [[ирçе]]сен халăх пултарулăхне пухнă.
 
Çак кĕнекесене пичетлесе кăларнă:
* «Основы мордовской грамматики» (''Мордва грамматикин никĕсĕ'', [[1926]])
* «Эрзянские сказки» (''Ирçе юмахĕсем'', [[1928]]);
* «Эрзянские песни» (''Ирçе юррисем'', [[1928]]);
* «Мордовская свадьба» (''Мордвасен туйĕ'');
* «Эрзянско-русский словарь» (''Ирçе-вырăс сăмахсарĕ'');
* тата ыттисене.
 
 
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [http://www.erzan.ru/news/yurtov-avksentij-filippovich-sozdatel-pervogo-jerzjanskogo-bukvarja-na-osnove-kirillicy-1884-g Юртов Авксентий Филиппович - создатель первого эрзянского букваря на основе кириллицы (1884 г.)]
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
[[Категори:Чăваш Ен паллă çыннисем]]
[[Категори:Мордва Республикин паллă çыннисем]]