Меланези: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Addbot (Сӳтсе яв | хушни)
п Bot: Migrating 79 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q37394 (translate me)
Chuvash2017 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Melanesia.png|right|200px]]
'''Меланези''' (Хура утравсем) — [[Лăпкă океан]]ăн [[полинези чĕлхисем|полинези]], [[микронези чĕлхисем|микронези чĕлхисемпе]]пе калаçман вырăнти хура ӳтлĕ халăхсем йышăннă утрав ушкăнĕсем. Меланези [[Австрали]]рен çурçĕр-тухăçалла вырнаçнă.
 
* Лаптăкĕ: 940 000 çм²
20-мĕш йĕрке:
[[Вануату]] республики —[[Çĕнĕ Гебрид]] архипелагĕ, пурĕ 80 утрав. Çӳллĕ вырăнĕ — 1879 м, [[Эспириту-Санто]] утравĕ çинче. Халăх йышĕ — 185 пин çын ([[1998]]). Тĕп хули — [[Порт-Вила]] (халăх йышĕ − 24 пин çул). Официаллă чĕлхесем — [[бислама]], [[акăлчан чĕлхи]], [[франци чĕлхи]]. Тĕнĕ — [[протестант тĕнĕ]]. Çак утравсене пĕрремĕш Европа çынни [[П. де Кирос]] пулнă. Ячĕсене [[Кук]] XVIII ĕмĕрте панă. [[1887]] çултанпа — [[Франци]]пе [[Аслă Британи]]н пĕрлĕ пăхăнăвĕнче. [[1980]] çултанпа никама пăхăнман республика.
 
[[Фиджи]] — пĕр ятлă утравсем çинче вырнаçнă патшалăх. Икĕ пысăк утрав — [[Вити-Леву]] тата [[Вануа-Леву]], 300 яхăн вак утрав. Халăх йышĕ — 715 пин çын ([[1987]]). Тĕп хули — [[Сува]] (75 пин çын). Официаллă чĕлхи — [[акăлчан чĕлхи]]. Утравсене [[Абель Тасман]] [[1643]] çулта тупса уçнă. Çӳллĕ тăрри — [[Томаниви]] (1323 м). [[1970]] çулта [[Фиджи]] ирĕклĕхе çĕнсеçĕнтерсе илет пулин те, çапах та [[Британи Пĕрлешĕвĕ|Британи Пĕрлешĕвĕнчех]]нчех шутланнă. [[1987]] çулта остава [[Британи Пĕрлешĕвĕ]]нчен тухать. Уявĕсем — юпа, 10 — Пăхăнманлăх кунĕ. Экспорт шутĕнче — сахăр, копра, ылтăн, йывăç, пулă, тумтир. Курма илем вырăнĕсем — [[Сува]]ри Фиджи музейĕ, этнографипе археологи ĕçĕсемпе паллаштарать.
 
[[Çĕнĕ Каледони]] — [[Францин тинĕсри çĕрĕсем|Францин «тинĕсри территорийĕ»]], [[Çĕнĕ Каледони|Ç. Каледони утравĕсĕр]] пуçне пĕчĕк утравсен ушкăнĕ кĕрет. Утравсене [[1774]] çулта уçса тĕпченĕ. Çӳллĕ тăрри — [[Панье]] (1628 м). Халăх йышĕ — 145 пин çын. ([[1985]]). Адм. тĕпĕ — [[Нумеа]]. Этноссем — [[меланезисем]] (канаксем) тата [[француссем]]. Официаллă чĕлхе — [[франци чĕлхи]], хутăшлисем те саралнă. Тĕнĕсем — [[католици тĕнĕ]], [[протестант тĕнĕ]]. Хуçалăх ĕç енĕпе — ту ĕç промăçлăхĕ (никкĕле, кобальта тата хрома тупăçлаççĕ). 95 % наци тухăçĕ никкĕльпе никкĕль тăпри экспортĕнчен килет.