Интернет: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Chuvash2017 (Сӳтсе яв | хушни)
п Chuvash2017 переименовал страницу Тетел в Интернет поверх перенаправления: Пĕтĕм чĕлхере интернет
Chuvash2017 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Internet map 1024.jpg|thumb|300px|ТетелИнтернет эрешĕн çыханăвĕсене ӳкерсе-çырса кăтартни]]
 
 
[[Ӳкерчĕк:First Web Server.jpg|225px|thumb|This [[NeXT Computer]] was used by [[Sir Tim Berners-Lee]] at [[CERN]] and became the world's first [[Web server]].]]
[[Ӳкерчĕк:Icannheadquarters.jpg|thumb|225px|ICANN headquarters in [[Marina Del Rey]], [[California]], United States]]
'''Интерне́т''' ({{lang-en|Internet, Interconnected Networks}} е тетел — çыхăнуллă эрешсем, [''интэрнэ́т'']) — пĕтĕм хыпарлă тата шутлав янтă пуррисен (ресурссăсен) телекоммуникаци эрешĕсем. [[Пĕтĕм тĕнче эреш карти]]н '''физикăллă''' никĕсĕ пулса тăрать. Часах '''Пур тĕнче эрешĕ''' тата '''Пĕтĕмлĕ (глобаллă) эреш''' тесе те палăртаççĕ. Çаплах «'''ине́т'''», «'''нэт'''» тени те тĕл пулать.
 
'''Интерне́т''' ({{lang-en|Internet, Interconnected Networks}} е тетел — çыхăнуллă эрешсем, [''интэрнэ́т'']) — пĕтĕм хыпарлă тата шутлав янтă пуррисен (ресурссăсен) телекоммуникаци эрешĕсем. [[Пĕтĕм тĕнче эреш карти]]н '''физикăллă''' никĕсĕ пулса тăрать. Часах '''Пур тĕнче эрешĕ''' тата '''Пĕтĕмлĕ (глобаллă) эреш''' тесе те палăртаççĕ. Çаплах «'''ине́т'''», «'''нэт'''» тени те тĕл пулать.
[[2008]] çул варринелле Тетелпе пĕрмаях усă куракансен йышĕ 1,4 млрд çынна (çĕр чăмăрĕн чĕрĕк пайĕ).<ref>[http://www.internet.ru/node/18678 internet.ru]</ref> çитрĕ.
 
[[2008]] çул варринелле ТетелпеИнтернетпе пĕрмаях усă куракансен йышĕ 1,4 млрд çынна (çĕр чăмăрĕн чĕрĕк пайĕ).<ref>[http://www.internet.ru/node/18678 internet.ru]</ref> çитрĕ.
== Тетел эрешĕн кунĕ-çулĕ ==
 
== ТетелИнтернет эрешĕн кунĕ-çулĕ ==
 
ARPANET-ăн пĕрмĕш серверне [[1969]] çулхи [[авăн, 1]] [[Калифорни университечĕ|Калифорни университетĕнче]] ([[Лос-Анджелес]]) ĕçе кĕртнĕ. «Honeywell 516» [[компьютер]]ĕн 12 КБ [[оперативлă аставăм]]ĕ пулнă.
Йӗрке 15 ⟶ 13:
[[1971]] çул тĕлне эшер витĕр [[электронлă почта|электронлă почтăна]] куçармалли пĕрремĕш [[Компьютер программи|программăна]] çырса хатĕрленĕ, вăл вара пур усă куракан кăмăлне юранă.
 
[[1973]] çулта эреш çумне [[трансатлантика телефон кабелĕ]] витĕр [[Аслă Британи]]пе [[Норвеги]]ри пĕрремĕш ют çĕр йĕркелӳлĕхĕсене çыхăнтарать, çакăнтанпа вара тетелинтернет тĕрлĕ çĕршывсене пĕрлештерме тытăнать.
 
 
Йӗрке 21 ⟶ 19:
[[1984]]çулта домен ячĕсене ({{lang-en|Domain Name System, [[DNS]]}}) йĕркелесе хута янă.
 
== ТетелИнтернет протоколĕсем ==
 
{| class="prettytable"
Йӗрке 90 ⟶ 88:
|}
 
== Цензура ТетелреИнтернетре ==
 
=== Китай ===
Йӗрке 112 ⟶ 110:
[[Çурçĕр Корей]]а тулаш Интернетпе çыхăнтаракан канал пур, анчах та çĕршв шалĕнче веб-серверсем çук; çурçĕр корей правительствин сайчĕсене ([http://www.kcckp.net/ru/], [http://www.kcna.co.jp/]) урăх патшалăхсенче вырнаçтарнă. Çапах та, [[2004]] çултанпа КХДР-та анлă мар ушкăн çын валли [[электронлă почтă]] ĕçлет; пĕр [[интернет-кафе]] пур. Çав чухнех «[[Кванмен]]» çурçĕр корей шалти компьютер эрешĕ ĕçлет<ref>[http://old.russ.ru/netcult/globus/20030212.html «Русский Журнал», «Северная Корея: „красный“ Интернет с душком капитализма», 12 февраля 2003]</ref>, ăна тулаш Интернетпе çыхăнтарман.
 
== [[Рунет]] ==
'''Рунет''' (сасă паллисемпе, [''рунэ́т''] вуланать) — пĕтĕм тĕнчери Интернет эрешĕн [[вырăс чĕлхи]]ллĕ пайĕ. Кĕскерех каласан, Рунет — '''[[.ru]]''' тата '''[[.su]]''' наци доменĕсен Пĕтĕм тĕнчери эрешĕн пайĕ. [[1987]]—[[1994|94]] çулсем тăван Интернетшĕн паллă шутланаççĕ. [[Атом энерги И. В. Курчатов институчĕ]]пе [[Минавтопром]]ăн ИПК-ĕнче çуралнă профессиллĕ ăслăх эрешĕ 1990 çулхи [[çурла, 28]] тĕнчери ТетелИнтернет эрешĕпе çыхăнса хальхи раççей эрешĕсен никĕсне хывать. 1990 çулхи [[авăн, 19]] [[InterNIC]] Тĕнче информации центрĕн хыпар базинче [[.su]] пĕрремĕш шайри домена регистрланă. Çакăнтанпа [[Совет Союзĕ]]нче Интернете çул уçăлать. 1994 çулхи [[ака, 7]] InterNIC-ра пĕрремĕш [[.ru]] раççей доменне регистрланă.
{{main|Рунет}}
'''Рунет''' (сасă паллисемпе, [''рунэ́т''] вуланать) — пĕтĕм тĕнчери Интернет эрешĕн [[вырăс чĕлхи]]ллĕ пайĕ. Кĕскерех каласан, Рунет — '''[[.ru]]''' тата '''[[.su]]''' наци доменĕсен Пĕтĕм тĕнчери эрешĕн пайĕ. [[1987]]—[[1994|94]] çулсем тăван Интернетшĕн паллă шутланаççĕ. [[Атом энерги И. В. Курчатов институчĕ]]пе [[Минавтопром]]ăн ИПК-ĕнче çуралнă профессиллĕ ăслăх эрешĕ 1990 çулхи [[çурла, 28]] тĕнчери Тетел эрешĕпе çыхăнса хальхи раççей эрешĕсен никĕсне хывать. 1990 çулхи [[авăн, 19]] [[InterNIC]] Тĕнче информации центрĕн хыпар базинче [[.su]] пĕрремĕш шайри домена регистрланă. Çакăнтанпа [[Совет Союзĕ]]нче Интернете çул уçăлать. 1994 çулхи [[ака, 7]] InterNIC-ра пĕрремĕш [[.ru]] раççей доменне регистрланă.
 
== Çавăн пекех пăхăр ==
Йӗрке 121 ⟶ 118:
* [[Эреш нейтралитечĕ]]
* [[Хостинг]]
* [[ТетелИнтернет янтă пурин каталогĕ]]
* [[Пиринг эрешĕ]]
* [[Геолокаци]]
* [[Спам]]
* [[Чăваш Тетелĕ|Чăвашнет]]
 
== Каçăсем ==
=== Истори ===
* [http://www.w3.org/History/19921103-hypertext/hypertext/WWW/TheProject.html Тĕнчери пĕрремĕш веб-сайт (архив)]
Йӗрке 134 ⟶ 131:
* [http://home.al.ru/zakon/ Hobbes' Internet Timeline v6.1 вырăсла]
 
=== ТетелĕнИнтернетĕн тĕрлĕ аспекчĕсем ===
* акăлчанла
** [http://computer.howstuffworks.com/internet-infrastructure.htm Научно-популярное объяснение инфраструктуры Интернета на сайте «How Stuff Works»]
Йӗрке 143 ⟶ 140:
** Курс лекций «[http://yury.name/internet.html Тетел алгоритмĕсем]»
** [http://www.vz.ru/society/2008/3/20/153668.html Тетел чухлама вĕренет]
 
== Каçăсем ==
 
== Ăнлантарусем ==
Йӗрке 148 ⟶ 147:
<!-- Please keep this list alphabetically organized. -->
 
[[Категори:ТетелИнтернет]]