Рерихизм: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

{{quote|Николай Рерих пирки шухăшланă чухне унăн ĕçĕ-хĕлĕн анлăшĕпе пуян пултарулăхĕнчен çав тери тĕлĕнетĕп. Аслă ӳнерçĕ, аслă ăсчах тата çыравçă, археолог тата тĕпчевçĕ, этемлĕх ăнтăлăвĕн тĕрлĕ енĕсене çутатса панă. Унăн ӳкерчĕкĕсен шучĕ тĕлĕнтерет — пинĕ- пинĕпе ӳкерчĕк, вĕсенчен кашниех паллă ӳнер хайлавĕ пулса тăнă. Унăн ӳкерчĕкĕсем пирĕн истори витĕмĕпе, пирĕн шухăшлавпа, пирĕн культура еткерĕпе пуян, вĕсем пире Индин ĕлĕкхи кунçулĕ пирки анчах мар, яланхи-ĕмĕрхи лару-тăру çинчен каласа параççĕ, çавăнпа пирĕнтен кашниех çак куçа курăнман пысăк вăя пир çине куçарма пултарнă Николай Рерих умĕнче хăйне парăмлă туять.}}

[[Ӳкерчĕк:Family_Roerich.JPG|thumb|left|240 px|Н. К. Рерих, Е. И. Рерих, Ю. Н. Рерих, С. Н. Рерих]]

===Юрий Рерих===

{{main|Рерих Юрий Николаевич}}

 

==Рерих Пакчĕ тата Мир Ялавĕ==

Рерих Пакчĕ, çавăн пекех [[Ăслăх|наука]], [[истори]] тата ӳнер учрежденийĕсене упрамалли — этемлĕх историйĕнчи [[культура]] эткерне хӳтĕлемелли пĕрремĕш килĕшӳ пулса тăрать. Çаванпа килĕшӳллĕн, вăрçă тухма пултарас хăрушлăх вăхăтĕче культурăшăн сумлă та паха япаласене чи малтан хӳтĕлемелле. Килĕшĕве [[Вашингтон]]ра 1935 çулхи ака уйăхĕн 15-мĕшĕнче 12 сехетре Çурçĕр тата Кăнтăр Америкăри çирĕм пĕр çĕршывран килнĕ уйрăм çын алă пуснă. 1948 çулхи авăн уйăхĕн 3-мĕшĕнче Пакта [[Инди]] Республикин правительстви ырланă.<ref>{{cite web |url=http://www.roerich.org/roerich-pact.php |title=Roerich Pact and Banner Of Peace |publisher=Nicholas Roerich Museum New York |date= |accessdate= |archiveurl= |archivedate=}}</ref>

[[Ӳкерчĕк: Подписание Пакта Рериха в Белом Доме, Вашингтон, США. 15.04.1935.jpg|thumb |right |360px |Рерих Пактне Вашингтонра алă пусни.]]

Наукăпа истори тата культура палăкĕсене хӳтĕлемелли пĕтĕм тĕнчери килĕшĕвĕн (1935 çулхи ака уйăхĕн 15-мĕшĕ), Рерих Пакчĕн символĕ — Мир ялавĕ. Ку палла культурăшăн паха та сумлă япаласене хӳтĕлеме май паракан пĕтĕм тĕнчери Рерих Пакчĕ валли Николай Константинович хăй сĕннĕ. Ун шучĕпе çак паллă:

{{quote|Сĕм авалтан килсе пĕтĕм тĕнчипех тĕл пулать, çавăнпа ăна нихăш секта, религи е йăла-йĕрке те чараймасть, мĕншĕн тесен вăл шухăш-тăн аталанăвĕн пур тапхăрне те палăртать.}}

==Пирĕн вăхăтри рерихизм==

[[File:Victor Skumin 1997 Sikkim.jpg|thumb|right|360px|Виктор Скумин, Сикким, 1997 çул]]

{{quote|(НЭ) идеологине Г. Бейтсон, Кент Уилбор, Поль Фейрабенд хальхи паллă философсем çутатса параççĕ. НЭ идеологине тытса пыракан пĕтĕм тĕнчери организацисене йĕркелес тата пулăшас ĕç питĕ аван пулса пырать. Агни Йога вĕрентĕвĕ çинче никĕсленекен «Культура урлă Сывлăх патне» пĕтĕм тĕнчери юхăм Раççейре тата Украинăра питĕ тухăçлă ĕçлет, пичет ĕçĕсене те пурнăçлать.}}

 

В. А. Скуминăн [[сывлăх культури]]н доктринипе рерихизмăн хире-хирĕçле çыхăнăвне хăш-пĕр ăсчахсем те çирĕплетеççĕ, вĕсенчен пĕри Горащук В.&nbsp;П. (Харьковри Г. С. Сковорода ячĕпе хисепленекен наци педагогика университечĕн прфессорĕ). 2004-мĕш çулта вăл наука докторĕн степенне илес тĕллевпе «Общая педагогика и история педагогики» специальноçпе çырнă диссертацире В. А. Скумин, Н. Рерих философийĕн контексчĕ урлă сывлăх культурин проблемисене уçа панă, тесе каланă.<ref>Горащук В. П. [http://avtoreferat.net/content/view/9282/52/ Теоретичні і методологічні засади формування культури здоров’я школярів. Дисертація на здобуття наукового ступеня доктора педагогічних наук із спеціальності 13.00.01 – загальна педагогіка та історія педагогіки]. — Харьков, 2004. [http://avtoreferat.net/content/view/9282/52/ avtoreferat.net]</ref>

 

В. А. Скуминăн «Культура урлă сывлăх патне» гимнĕ тăватă строфаран тăрать. Строфари кашни йĕркери сăмах пуçламăшĕнчи сас паллисене çӳлтен аялалла вуласан Агни сăмах вуланать. Тепĕр гимн «Урусвати» ятлă. Агни Йогăра тата Рерихизмра Елена Рерих Тара Урусвати пек паллă. Гимн «Чĕре çулăмĕ Урусватие чĕртет — чун вара Ырăлăх Çунатти çинче вĕçме чĕнет» фразăпа пуçланать.<ref>Скумин В. А. [http://biblmdkz.ru/m.html Молитвы, гимны, притчи Культуры Здоровья]. — Чебоксары: К Здоровью через Культуру, 2002. — 55 с.</ref><ref>Скумин В. А. [http://biblmdkz.ru/gimn.html Гимны Культуры Здоровья]. — Чебоксары: К Здоровью через Культуру, 2007. — 64 с.</ref>

 

Скумин чун эволюцийĕ çинче тĕплĕ чарăнса тăрать те 1990 çулта сакăр хушма ушкăнран тăракан улттăмĕш тĕп расăн Homo spiritalis тĕсĕн классификацине сĕнет — HS0 Anabiosis spiritalis, HS1 Scientella spiritalis, HS2 Aurora spiritalis, HS3 Ascensus spiritalis, HS4 Vocatus spiritalis, HS5 Illuminatio spiritalis, НS6 Creatio spiritalis, HS7 Servitus spiritalis.<ref>Скумин В. А. [http://biblmdkz.ru/hs.html Человек духовный: роль культуры духовного здоровья в утверждении новой человеческой расы на планете]. — Новочебоксарск : Терос, 1996. — 24 с.</ref><ref>Скумин В. А. [http://biblmdkz.ru/j1_2.html Культура Здоровья — наука Грядущего]// К Здоровью через Культуру. — 1995. — № 1. — С. 5-14.</ref>