Нимĕç чĕлхи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
47-мĕш йĕрке:
}}
 
'''Нимĕç чĕлхи''' (Deutsch), — (ним. {{audio|de-Deutsch.ogg|''Deutsch''}}, çапла илтĕнет: {{IPA|[ˈdɔʏ̯tʃ]}}; ''deutsche Sprache'', произноситсяилтĕнет: {{IPA|[ˈdɔʏ̯tʃə ˈʃpʀaːχə]}}) [[язык]] [[нимĕçсем|нимĕçсен]], [[австрисем|австрисен]], [[лихтенштейнсем|лихтенштейнсен]] тата чылай [[швейцарсем|швейцарсен]] тăван чĕлхи, хĕвеланăç [[Герман чĕлхисем|герман ушкăнне]] кĕрекен [[инди-европа чĕлхисем|индо-европа]] [[чĕлхе|чĕлхи]]. [[Германи]]пе [[Австри]]ре патшалăх чĕлхи шутланать. Çавăн пекех [[Швейцари]]ре тата [[Люксембург]]ра тĕп чĕлхесем йышне кĕрет.
 
Литература чĕлхине Мартин Лютер хатĕрленĕ. Вăл библине нимĕçле куçарнă. Библине çырнă чухне вăл пĕтĕм нимĕç диалекчĕсемпе усă курнă, çавăнпа та унăн ку çырăвĕ нимĕç чĕлхин никĕсĕ пулса юлнă<ref name="ReferenceA">{{кĕнеке|пуçелĕк=Немецкий язык // Языкознание. [[Большой энциклопедический словарь]]|яваплă=Тĕп ред. [[Ярцева Виктория Николаевна|В. Н. Ярцева]]|кăларăм=2-мĕш кăл.|вырăн=М.|издательство=[[Большая Российская энциклопедия (издательство)|Большая Российская энциклопедия]]|çул=1998|страницы=329|isbn=5-85270-307-9}}</ref>. [[Китай чĕлхи|Китай]], [[АраАрап чĕлхи|арап]], [[хинди]], [[Акăлчан чĕлхи|акăлчан]], [[Испан чĕлхи|испан]], [[Бенгал чĕлхи|бенгал]], [[Португал чĕлхи|португал]], [[Вырăс чĕлхи|вырăс]] тата [[Япун чĕлхи|япун]] чĕлхисем хыççăн [[Тĕнчере калаçакансемпе чи йышлă чĕлхесен ят-йышĕ|тĕнчере калаçакансемпе чи йышлă чĕлхе]] шутланать. Нимĕç чĕлхи [[Тетелри чĕлхесем|интернетре усă курнипе]] тăваттăмĕш вырăна (акăлчан, вырăс тата япун) йышăнать<ref>{{cite web|title=Usage of content languages for websites|url=http://w3techs.com/technologies/overview/content_language/all|work=W3Techs.com|accessdate=1-01-2016|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/66ZQzUXh6|archivedate=2012-03-31}}</ref>. Çаплах нимĕç чĕлхи — [[Европа Пĕрлешĕвĕ]] [[Европĕрлешӳ чĕлхисем]] пе темиçе [[нимĕçчĕлхине тĕнчери организацисенче усă курни|тĕнчери урăх организацисен]] официаллă тата ĕçри чĕлхе пулать.
 
[[Индоевропа чĕлхисем|Индоевропа çемьинчи]] [[Герман чĕлхисем|герман чĕлхисен]] [[Анăç нимĕç чĕлхисем|анăç кĕçĕн группине]] кĕрет. [[Çурулăх]]ăн никĕсне [[латин алфавичĕ|латин алфавитне]], [[Умлаут (диакритика палли)|умлаутсене]] (''ä, ö, ü'') пĕлтерекен 3 графема тата [[эсцет]] [[Лигатура (саспаллисене пĕрлештерни)|лигатурине]] (''ß'') хушса, хунă. Авалранхи çыру палăкĕсене [[VIII ĕмĕр]]те хăварна теççĕ<ref name="Немецкий язык">{{cite web|url=http://www.krugosvet.ru/enc/gumanitarnye_nauki/lingvistika/NEMETSKI_YAZIK.html?page=0,0|title=Немецкий язык|author=|date=|work=|publisher=[[Кругосвет|Энциклопедия Кругосвет]]|accessdate=2011-11-06|lang=}}</ref>.
90-мĕш йĕрке:
|-----
|}
 
Латиницăна нимĕç чĕлхине кĕртиччен çырура [[рунăсем]]пе усă курнă, вĕсене герман çĕрĕсене христианланă хыççăн пĕтĕмпех пăрахăçланă. [[XX ĕмĕр]]чен официаллă [[Готика çырăвĕ|готика шрифчĕпе]] (çав шутра урăх çĕршывсенче кăларнă сăмахсарсенче) усă курнă<ref>{{cite web|url=http://inyazservice.narod.ru/german_general.html|title=Виды немецкого письма |author= |date= |work=|publisher=|accessdate=2011-11-06|lang=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119121342/http://inyazservice.narod.ru/german_general.html|archivedate=2012-01-19|deadlink=404}}</ref>.
 
== Çав. пекех ==