Чӗрӗлӳ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Chuvash2017 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|thumb|«[[Витрувианçынни]]» [[Леонардо да Винчи]]]]
'''Чĕрĕлӳ''', е '''Ренесса́нс''' ({{lang-fr|Renaissance}}, {{lang-it|Rinascimento}}, тÿррĕнтӳррĕн ''çĕнĕрен çурални'' тесе куçать<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?search=renaissance&searchmode=none Online Etymology Dictionary]</ref>) — [[Европа|Европăн]] этеплĕх самани. [[Европа]] [[культура|культурин]] [[истори|историйĕнчи]]йĕнчи пĕр [[тапхăр]]. [[Пĕлӳлĕх]], [[ăслăх|ăславсем]], илемлĕх, ӳнер, [[вĕрентӳ]] тĕлĕшпе пулса иртнĕ пулăмсем пирки пырать кунта [[сăмах]]. Культурăпа çыхăннă хăйне майлă [[парадигма]].
[[Итали|Италире]]ре [[XIV ĕмĕр|XIV]] ĕмĕр пуçламăшĕнчех тытăннă, Европăри ытти çĕршывсенче — [[XV ĕмĕр|XV]]-[[XVI-ĕмĕр|XVI]] ĕмĕрсенче аталаннă. Малалла вара тĕллĕн-тĕллĕн [[XVII ĕмĕр|XVII]] ĕмĕрех кĕрсе кайнă.
== Пĕтĕмĕшле паллисем ==
Тĕп палласенчен пĕри — культура, пĕлÿлĕхпĕлӳлĕх, ăславсем, ÿнерӳнер, вĕрентÿвĕрентӳ, илемлĕх майĕпен [[тĕн]] вăйăмĕнчен хăпса пыма пуçлани. Пурте [[антика]] тапхăрĕнчи пахалăхсене анлăн аса илеççĕ (терминне хăйне те çак вăхăтсем "чĕрĕлсе тăнипе" çыхăнтарса каланă чăн малтан). Чăн мала [[гуманизм]], [[çын|этеме]] хисеп туни тухса тăраççĕ. Ренессанс текен [[термин]] хăйĕн паянхи пĕлтерĕшне [[XIX ĕмĕр|XIX]] ĕмĕрте йышăннă. Кунсăр пуçне ку сăмахпа культурăри хуть те мĕнле çитĕнĕве палартма та усă кураççĕ<ref>''Крашовец Д.'' [http://arzamas.academy/materials/410 Было ли Возрождение?] Arzamas</ref>.
== Ăслăлăх ==
 
== Философи ==
''' ЧĕрĕлÿЧĕрĕлӳ тапхăрĕн философĕсем '''
 
* Николай Кузанский