Шăмăршă районĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
65-мĕш йĕрке:
 
== Кун-çулĕ ==
ПĕрремешПĕрремĕш хут [[Хырла (юханшыв)|Хырла]] тăрăхĕпе унти ялсем пирки [[XVI]] ĕмĕр варринчи, вырăс çарĕсем [[Хусан ханлăхĕ]]не хирĕç çапăçма кайнă вăхăтри хутсенче асăнаççĕ. Анчах ку вырăнсенче çынсем авалранах пурăннă. Археологсем Никишкинăпа Улмаллă ялĕсем патĕнче ĕлĕкхи пурăнмалли вырăнсене тупнă. [[IX]]–[[XIII]] ĕмĕрсенче Шăмăршă тăрăхĕ [[Атăлçи Пăлхар]]а кĕнĕ. [[1236]]-мĕш çулта монгол-тутарсен çарĕ Атăлçи Пăлхара аркатнă хыççăн, нумай çынна вĕлернĕ, ыттисем вăрмансене тарнă. Вара çак вырăнта «тискер хир» пулса кайнă.
 
[[XVI]] ĕмĕр варринчен, Хусан ханлăхĕ Раççей патшалăхне кĕнĕ хыççăн, çынсем каллех кунта пурăнма тытăнаççĕ. Иккĕ тапхăра палăртаççĕ:
72-мĕш йĕрке:
 
[[1667]]-мĕш çулта Чĕмпĕр уесĕнче çак ялсене асăнаççĕ: ''Шимурша'' ([[Шăмăршă]]), ''Болтайка Уразлеева'' ([[Мишер Палтиел]]), ''Мордовские Тюки'' ([[Ирçе Тĕкки]]), ''Буяново'', ''Малое Болтаево'', Андреевка ([[Энтриел]]).
 
Çак ялсене [[Чăваш республики]]н çурçĕр тата вăта районсенчи [[чăвашсем]], [[Кокшайск уесĕ]]нчи [[çармăссем]], [[Хусан уесĕ]]нчи чăвашсемпе [[тутарсем]], [[Улатăр уесĕ]]нчи [[ирçесем]] никĕсленĕ.
 
Йӗрке 78 ⟶ 79:
[[1835]]-мĕш çулхи кăрлачăн 25-мĕшĕнче Сенат хутайĕпе килĕшӳллĕн Чĕмпĕр кĕпернинчи патшалăх хресченĕсене Императăр Килĕн министерствин удел Департаментне куçарнă. Вулăссем вырăнне удел прикаçĕсем туса хунă. Хальхи Шăмăршă районĕн хресченĕсене Чĕмпĕр удел кантурĕн Шăхаль, Шăмалак тата Парки приказĕсене лекнĕ.
 
[[1920]]-мĕш çулхи утă уйăхĕн 24-мĕшĕнче Чăваш автономи облаçне (тĕп хулихула — [[Шупашкар]]) тăвас текен йышăну тухнă. ЧАО шутне Хусан кĕпернин Шупашкар, Етĕрне тата Çĕрпӳ уесĕсем, Чĕмпĕр кĕпернин Кăрмăш тата Пăва уесчĕсенуесĕсен хăшпĕр вулăсĕсем, çав шутра Шамкайпа Шăмăршă вулăсĕсем, кĕнĕ.
 
== Халăх йышĕ, район тытăмĕ ==