Коперниций: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Dexbot (Сӳтсе яв | хушни)
п Removing Link GA template (handled by wikidata)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
21-мĕш йĕрке:
 
'''Коперници''' ({{lang-la|Copernicium}}, '''Cn''', маларах '''Унунби''' ятпа палăртнă {{lang-la|Ununbium}}, '''Uub''' е ''эка-ртуть'') — 112-мĕш [[хими элеменчĕ]]. Чи стабиллă <sup>285</sup>Cn [[изотоп]]ĕн тĕшĕнче 112 [[протон]]па, 173 [[нейтрон]]. [[Çурма аркану тапхăрĕ]] 34 секунд яхăн. Коперници [[ртуть|чĕркĕмĕл]] евĕр кĕмĕл тĕслĕ шĕвек пулас.
112-мĕш элемент уçнине [[ИЮПАК|ИЮПАКра]]ра çирĕплетнĕ <ref name="iupac09">{{статья
|автор = Robert C. Barber et al.
|пуçелĕк = Discovery of the element with atomic number 112 (IUPAC Technical Report)
47-мĕш йĕрке:
 
== Истори ==
Коперницие чи малтан [[1996]]-мĕш çулăн нарăсăн 9-мĕшĕнче [[Германи]]ри [[Дармштадт]]ри йывăр ионсен институтĕнче С. Хоффманн (S. Hofmann), В. Нинов (V. Ninov), Ф. П. Хессбергер (F. P. Hessberger), П. Армбрустер (P. Armbruster), Х. Фолгер (H. Folger), Г. Мюнценберг (G. Münzenberg) тата ыттисем синтезланă (Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI). <sup>277</sup>Cn изотопăн икĕ тĕшне йывăр ионсене хăвăрлаканта [[цинк]] йĕтрисемпе [[хура тăхлан]] мишенĕсене персе туса илнĕ. <ref name="uub1996">{{статья
|автор = S. Hofmann et al.
|пуçелĕк = The new element 112
60-мĕш йĕрке:
|страницăсем = 229-230}}</ref>.
 
Йывăртарах изотопĕсене каярах Дубнари ОИЯИ [[унунквади]] арканнă хыççăн тупнă ([[2000]] тата [[2004]] çулсенче)<ref> {{статья
|автор = Yu. Ts. Oganessian et al.
|пуçелĕк = Synthesis of Superheavy Nuclei in the <sup>48</sup>Ca + <sup>244</sup>Pu Reaction
95-мĕш йĕрке:
|страницы = 044602}}</ref>.
 
[[2006]]-мĕш çулта ОИЯИ аркану продукчĕсене химилле палласа изотопсен синтезне çирĕпленĕ. [[Плутони-242]]-рен тунă мишене [[кальций-48]] изотпопĕпе пенĕ. Реакцинче 114-мĕш элемент синтезленнĕ хыççăн вăл атмосфера пусăмлă гелипе аргон хутăшлă камерăна лекнĕ. Çур секкунтран <sup>287</sup>Uuq [[альфа-аркану]] хыççăн <sup>283</sup>Cn изотоп пулнă. Ăна газ юхăмĕ [[ылтăн]] [[детектор]]лă криоген камерине илсе кайнă. Детекторсем çинче 112-мăш элемен арканнине сиснĕ. <ref name="chem2007">{{статья
|автор = R. Eichler et al.
|пуçелĕк = Confirmation of the Decay of <sup>283</sup>112 and First Indication for Hg-like Behavior of Element 112
164-мĕш йĕрке:
Элемнтăн символĕ пирки тавлашусем пынă<ref>{{cite journal|title=The need for a fresh symbol to designate copernicium|author=Juris Meija|journal=[[Nature (journal)|Nature]]|year=2009|volume=461|pages=341|doi=10.1038/461341c|pmid=19759598|last1=Meija|first1=J|issue=7262}}</ref>. Уçакансем сĕннĕ Cp символ икĕ сăлтавпа тивĕçтермен:
* органика химинче ку символпа [[циклопентадиенил]] радикалне палăртаççĕ;
* Германинче [[лютеци|лютецие]]е нумай вăхăт хушши '''кассиопи''' тенĕ тата Cp символпа палăртнă.
 
== Асăрхатарусем ==
{{Асăрхамалли}}
{{reflist}}
 
== Каçăсем ==